Skala zagrożeń psychospołecznych i ich związek ze zdrowiem i funkcjonowaniem zawodowym pracowników transportu

• Autorzy: Mościcka-Teske A. , Sadłowska-Wrzesińska J. , Najder A.

Warianty tytułu

EN

Psychosocial risks and the health and job functioning of transport sector employees

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Problematyka zagrożeń psychospołecznych i ich wpływu na bezpieczeństwo i funkcjonowanie człowieka w pracy, jest jednym z najbardziej aktualnych obszarów zainteresowania instytucji i organizacji zajmujących się zdrowiem i bezpieczeństwem zatrudnionych. Warunki pracy zatrudnionych w transporcie zostały dobrze poznane pod kątem wymagań antropotechnicznych, jednak nadal niewiele publikacji podejmuje problematykę zagrożeń psychospołecznych występujących dla tej grupy zatrudnionych. Niniejszy artykuł przedstawia badania nad skalą zagrożeń psychospołecznych wśród pracowników transportu, wraz ze wskazaniem związku pomiędzy stresogennymi warunkami pracy a zawodowym funkcjonowaniem respondentów i ich zdrowiem. W badaniach wykorzystano Skalę Ryzyka Psychospołecznego przeznaczoną do badania występowania ogólnych i specyficznych stresorów zawodowych oraz poziomu ich stresogenności. Analiza objęła 491 pracowników na stanowiskach związanych z transportem i pracą w magazynie. Wyniki badań wykazały, że pracownicy transportu częściej doświadczają stresu zawodowego związanego z kontekstem pracy, czyli z cechami środowiska pracy generowanymi przez sposób zorganizowania pracy, możliwość rozwoju zawodowego i relacje z innymi, niż stresu związanego z treścią pracy (czyli rodzajem zadań, które realizują). Ponadto wykazały, że doświadczanie stresu w pracy podnosi absencję, stanowi ryzyko dla zdrowia, oraz wpływa na zaangażowanie w pracę i zadowolenie z pracy.

EN

Psychosocial risks in workplace are common phenomenon. Technical characteristic of job in transport are well known but psychosocial risk in this professional group is still not enought explored. This study aimed at measuring the scale of psychosocial risks (PR) in transport, and relationships occur between categories of stressfulness work characteristic and their consequences for employees’ functioning in the job, and health. The Psychosocial Risk Scale was used to investigate general and specific PRs at work and the stressfulness of particular PRs. A group of 491 employee working in transport participated in the study. The study revealed that individual’s stress level is rather related to work context, e.g. work planning, possibility of occupational development, or relations with co-workers , than to the character of tasks. The study results evidence that occupational stress experienced by employees in transport determine the risk of absence in workplace, lower level of health self-assessment, lower level of satisfaction and lower level of engagement in work.

Słowa kluczowe

PL

transport; psychosocial risks; occupational stress; psychosocial risk assessment

EN

transport; psychosocial risks; occupational stress; psychosocial risk assessment

• Wydawca: Sieć Badawcza Łukasiewicz - Poznański Instytut Technologiczny
• Czasopismo: Logistyka
• Rocznik: 2015
• Tom: nr 4
• Strony: 8018--8035, CD2
• Opis fizyczny: Bibliogr. 10 poz., tab.

Twórcy

autor

Mościcka-Teske A.

• Uniwersytet SWPS WZ Poznań, Instytut Psychologii, Katedra Psychologii Klinicznej, 61-719 Poznań, ul. Gen. T. Kutrzeby 10

autor

Sadłowska-Wrzesińska J.

• Politechnika Poznańska, Wydział Inżynierii Zarządzania, Katedra Ergonomii i Inżynierii Jakości, 60-965 Poznań, ul. Strzelecka 1

autor

Najder A.

• Instytut Medycyny Pracy, Zakład Psychologii Zdrowia i Pracy, 91-348 Łódź, ul. Św. Teresy 8

Bibliografia

• 1. EU-OSHA, Expert forecast on emerging psychosocial risks related to occupational safety and health. Luxembourg: Office for Official Publications of the European Communities, 2007.
• 2. Cox T., Griffiths A., Leka S.: Work organization and work-related stress. W: Gardiner K., Harrington J.M. [red.]. Occupational hygiene. Blackwell Publishing, Oxford 2005.
• 3. Cox T., Griffiths A., Rial-González E.: Research on work--related stress. European Agency for Safety and Health at Work, Luxembourg 2000.
• 4. Potocka A.: Psychospołeczne zagrożenia zawodowe – zarys problemu. W: Merecz-Kot D. [red.]. Profilaktyka psychospołecznych zagrożeń w miejscu pracy – od teorii do praktyki. Wydawnictwo IMP, Łódź 2011.
• 5. WHO, PRIMA-EF: Guidance on the European Framework for Psychosocial Risk Management: A Resource for Employers and Worker Representatives, Institute of Work, Health & Organisations, University of Nottingham, 2008.
• 6. Wypadki przy pracy i problemy zdrowotne związane z pracą. Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2014.
• 7. Mościcka-Teske A., Potocka A.: Skala Ryzyka Psychospołecznego – budowa, zasady stosowania. Wydawnictwo NSZZ Solidarność, Łódź-Gdańsk, 2013.
• 8. Mościcka A.: Opieka profilaktyczna dotycząca psychospołecznych zagrożeń w miejscu pracy. Medycyna Pracy, 2010;61(1):91–100.
• 9. Waszkowska M., Merecz D., Drabek M.: Programy prewencji stresu zawodowego –strategie, techniki, ocena skuteczności. Część I. Narodowe i międzynarodowe działania na rzecz przeciwdziałania stresowi w miejscu pracy. Medycyna Pracy, 2009;60(6):523–529.
• 10. Waszkowska M., Merecz D., Drabek M.: Programy prewencji stresu zawodowego – strategie, techniki, ocena skuteczności. Część II. Prewencja stresu zawodowego na poziomie organizacji. Medycyna Pracy, 2010;61(2):191–204.