Termy. Przestrzenie publiczne XXI wieku

Szymański, P.

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Termy. Przestrzenie publiczne XXI wieku

Autorzy

Szymański P.

Identyfikatory

Warianty tytułu

Języki publikacji

Abstrakty

Praca jest monografią opisującą architektoniczny fenomen, jakim są powstające współcześnie, na początku XXI wieku, w Europie Centralnej budynki term. Stanowią one nowy rodzaj przestrzeni publicznych, element szerszego ruchu określanego jako „spa & wellness”. W książce zaproponowano, na podstawie przeprowadzonych badań własnych, wyróżnienie 4 generacji term oraz 7 form organizacji przestrzeni kąpieli występujących w termach (forma rozproszona, centralna, pawilonowa, liniowa, dziedziniec, wnętrze we wnętrzu, labirynt). Od początku XXI wieku w Polsce powstają budynki nowego rodzaju, termy. Są to obiekty wykorzystujące wody termalne do celów leczniczych, ale także rekreacyjnych i sportowych. Stanowią one rdzeń modnego w ostatnich latach ruchu określanego jako spa & wellness. Książka opisuje ten nowy rodzaj przestrzeni publicznych w kontekście cywilizacyjnym, historycznym oraz przestrzennym. Część pierwsza jest poświęcona omówieniu kontekstu cywilizacyjnego, zachodzącej obecnie rewolucji „spa & wellness” oraz metodzie badań. Część druga jest poświęcona omówieniu różnych rodzajów budynków i budowli stanowiących architektoniczną oprawę przestrzeni kąpieli w ich aspekcie symbolicznym (sacrum), społecznym (profanum) oraz leczniczym (gorące źródła), jakie pojawiły się w Europie na przestrzeni dziejów, poczynając od Greckiego asklepionu. Część trzecia pracy jest poświęcona omówieniu rodzajów oraz typów term występujących w Europie Centralnej: Polsce, Czechach, na Słowacji i Węgrzech.

The book examines the thermal spa architecture (thermae - ‘termy’) of contemporary Central Europe. It is the monograph of this, new in Poland, type of public building. The Public Spa (thermae) is a new kind of the public space, which derives from the tradition of Roman Thermae and Greek Asklepieion. The Spa architecture reflects the wellness philosophy and is the very crucial element of the ongoing „spa & wellness revolution”. The author proposed to distinguish the four generations of spa building and seven forms of spatial organisation. The first part of the book explores the evolution of spa architecture in its three dimensions: ‘sacrum’, ‘profanum’ and healing. Case studies of 33 contemporary Spa complexes constructed in Central Europe (Poland, Hungary, Slovakia and Czech Republic) are analysed in the second part in the second part of the book. Contemporary Spa combines healing, entertainment together with sport and wellness.

Słowa kluczowe

termy łaźnie publiczne architektura obiektów spa

thermae spa architecture

Wydawca

Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej

Czasopismo

Zeszyty Naukowe. Rozprawy Naukowe / Politechnika Łódzka

Rocznik

2013

Tom

Z. 455

Strony

1--271

Opis fizyczny

Bibliogr. 209 poz.

Twórcy

autor

Szymański P.

Instytut Architektury i Urbanistyki Politechniki Łódzkiej

Bibliografia

1. Anderson Susan C: “Water, Leisure and Culture, European Historical Perspective”, Berg 2002.
2. Arystoteles: „Polityka”, PWN, Warszawa 2004.
3. Attali Jacques: „Żydzi, Świat, Pieniądze”, Cyklady, Warszawa 2003.
4. Bachmann Wolfgang: „SeeBad”, Baumeister, B1 2008.
5. Balińska Grażyna: „Uzdrowiska dolnośląskie. Problemy rozwoju i ochrony wartości kulturowych do II wojny światowej”, Politechnika Wrocławska, Wrocław 1991.
6. Balińska Grażyna: „Problemy ochrony krajobrazu kulturowego w uzdrowiskach sudeckich”, Konferencja „Uzdrowiska górskie w Polsce”, PTKK.
7. Banham Reyner: „Rewolucja w architekturze”, Wydawnictwa Artystyczne i filmowe, Warszawa 1979.
8. Banki Eric: “Almanac of hungarian Spas” National Spas Association, Budapest 2004.
9. Basista Andrzej: „Architektura i wartości”, Universitar, Kraków 2009.
10. Bayraktar Vehbi: „Pergamon”, net, Istanbul 1989.
11. Białostocki Jan: „Sztuka cenniejsza niż złoto”, PWN, Warszawa 1969.
12. Bielecki Czesław: „Gra w miasto”, Murator, Warszawa 1996.
13. Bolerazsky Andrej: „Pohlad na architektonicku tvorbu v Piestanoch v 2 polovici 20 storocia”, Balneologicke muzeum v Piestanach, Piestany 2009.
14. de Bonneville Francoise: “The Book of the Bath”, Rizzoli, New York 1998.
15. Brue Alexia: “Cathedrals of the Flesh: My Search for the Perfect Bath” Bloomsbury, New York and London 2003.
16. Budkowa Zofia: „Odkrycia w Wiślicy”, PWN, Warszawa 1963.
17. Buza Péter: „Fürdőző Budapest: kétezer éve nyakig a v zben-- Sőti”. Holnap, Budapest 2006.
18. Bzowski Krzysztof: „Kąpieliska termalne i mineralne, Słowacja, Węgry oraz Polska”, Bezdroża, Kraków 2009.
19. Chmielewski Jan M.: „Teoria urbanistyki – wybrane zagadnienia”, OWPW, Warszawa 1996.
20. Chmielewski Jan M.: „Teoria urbanistyki w projektowaniu i planowaniu miast”, OWPW, Warszawa 2001.
21. Czumalo Vladimir: „Radość i uciecha, uzdrowiska w Czechach, na Morawach i Śląsku” Autoportret, Przestrzenie zdrowia, 3-2007 (20).
22. Ciesielska Anna Maria: „Filozofia Zdrowia”, Anna, Pudliszki 1998.
23. Ciężkowski Wojciech: „Lądek Zdrój”, Dolnośląskie Wydawnictwo Edukacyjne, Wrocław 2008.
24. Csikszentmihalyi Mihaly: „Urok codzienności”, CiS, Warszawa 1998.
25. Csörnyei Sándor: „Budapest fürdői”, Pannónia, Budapest 1969.
26. Csörnyei Sándor: “Heil und Schwimmbader in Budapest”, Pannónia, Budapest 1970.
27. Clark Scott: “Japan: A View from the Bath”, Honolulu 1994.
28. Connolly Peter: „Antyczne miasta”, RTW, 1998.
29. Conniff Richard: „Historia naturalna bogaczy, raport z badań terenowych”, CiS, Warszawa 2003.
30. Debord Guy: „Społeczeństwo spektaklu oraz rozważania o społeczeństwie spektaklu”, PIW, Warszawa 2006.
31. Delaine J.: „The Baths of Caracalla In Rome”, JRA, suppl. 25, 1997.
32. Durko Karoly: “Gyula regen es ma Varfurdo”, Gyula 2009.
33. Dzikowska Elżbieta: „Artyści mówią, wywiady z mistrzami malarstwa”, Rosikonpress, Warszawa 2011.
34. Eco Umberto: „Szaleństwo katalogowania”, Rebis, Poznań 2009.
35. Eidson Richard: “Hydrotherapy for Health & Wellness”, Milady Publishing, 2008.
36. Mircea Eliade: „Sacrum, mit, historia”, PIW, Warszawa 1970.
37. Elser Oliver: „Ganz in Weiss, Tamina Therme in Bad Ragaz, Smolenicky&Partner”, Baumeister B7, 2010, s. 36-45.
38. Erfurt-Cooper Patricia: “Health and Wellness Tourism. Spas and Hot Springs”, Channel View Publications, Bristol-Buffalo-Toronto 2009.
39. Evers Berndt: “Architectural theory”, Taschen, Koln 2006.
40. Fazio Michael, Moffett Marian, Wodehouse Lawrance: “A World History of Architecture”, Laurence King Publishing, London 2009.
41. Filarska Barbara: „Początki architektury chrześcijańskiej”, TN KUL, Lublin 1983.
42. Ficcaci Luigi: „Piranesi”, Taschen, Koln 2005.
43. Forstner OSB Dorothea: „Świat Symboliki Chrześcijańskiej”, PAX, Warszawa 1990.
44. Fischer Joachim: “Spa design”, Daab, Köln 2006.
45. Florida Richard: “The Rise of the Creative Class: And How It’s Transforming Work, Leisure, Community, and Everyday Life”, Hardback 2002.
46. Fortunato Teobaldo: „Nuceria”, Altrastampa, Edizioni Postiglione, 2006.
47. FrazerJames George: “The Golden Bough: A Study in Magic and Religion”.
48. Fritsch Herbert: “Thermal-, Sole- und Wellenbäder”, Hersteller: Fraunhofer Irb, Stuttgart, 1998.
49. Gabucci Ada: „Rzym”, leksykon, Arkady, Warszawa, 2010.
50. Garnuszewski Zbigniew: „Renesans akupunktury”, Medyk, Warszawa 2008.
51. Genzmer Felix: “Bade- und Schwimm-Anstalten”, A. Bergsträsser: A. Kröner, Stuttgart 1899.
52. Genzmer Felix, Oswald Kuhn, Adolf Funk, Gustav Behnke, Karl Henrici: “Gebäude für Heil- und sonstige Wohlfahrts-anstalten”, A. Bergsträsser [puis avec]: A. Kröner, Stuttgart 1903.
53. Genzmer Felix:”Wasch- und Desinfektions-anstalten”, A. Bergsträsser, Stuttgart 1900.
54. Ginger Lee: “Spa Style Europe”, Thames&Hudson, London 2008.
55. Ghirardo Diane: „Architektura po modernizmie”, VIA, Warszawa 1999.
56. Goryński Juliusz: „Polityka przestrzenna”, PWE, Warszawa 1982.
57. Grotz Susanne: „Balnea”, Jonas, Marburg 2006.
58. Gyula Juhasz: “Hotels, our Budapest”, City Hall, Budapest 1999.
59. Halasa Jan: “Trencianske Teplice”, Sport, Bratislawa 1975.
60. Hall Edward Twitchell: “Ukryty wymiar”, Warszawa 1997.
61. Hall Edward Twitchell: „Czwarty wymiar w architekturze”, WL Muza, Warszawa 2001.
62. Hearn Fil: “Ideas that shaped buildings”, The MITT press, Cambridge 2003.
63. Heschong Lisa: “Thermal Delight in Architecture”, MIT, Cambridge 1979.
64. Inglis Kim: “The Indian Spa - Ayurveda / Yoga / Wellness / Beauty”, 2008.
65. Jakimowicz-Shah Marta: „Mitologia Indyjska”, WAiF, Warszawa 1986.
66. Jäger Willigis, Christoph Quarch: „Fitness, wellness a duchowość”, Jacek Santorski, Warszawa 2007.
67. Jäger Willigis: „Kontemplacja – droga chrześcijańska”, Palabra, Warszawa 1999.
68. Jenks Charles: „Architektura postmodernistyczna”, Arkady, Warszawa 1984.
69. Jenks Charles: „Architektura późnego modernizmu”, Arkady, Warszawa 1989.
70. Jenks Charles: “The Iconic Building - The Power of Enigma”, Rizzoli, New York 2005.
71. Jenks Charles: “The Century is Over, Evolutionary Tree of Twentieth-Century Architecture”, Architectural Review, July 2000.
72. Johnson Eugene J.: “Charles Moore. Buildings and Projects”, 1949-1986, Rizzoli, New York 1986.
73. Juzwa Nina: „Architektura i urbanistyka współczesnego przemysłu”, WAPŚ, Gliwice 2010.
74. Kaczmarska Elżbieta: „Uzdrowisko i jego przestrzeń społeczna”, PK, Kraków 2002.
75. Kameraz-Kos Ninel: „Święta i Obyczaje Żydowskie”, Cyklady, Warszawa 2001.
76. Kandinsky Wassily: „O duchowości w sztuce”, MSŁ, Łódź 1998.
77. Kiapokas M.S: „Hippocrates of Cos and the Hippocratic Oath” , Athens 1999.
78. Kincel Ryszard: „U szląskich wód”, Silesia, Racibórz 1994.
79. Kirchengast Albert: „Kurhaus”, Baumeister, B1 2008.
80. Kneipp Sebastian: „Moje leczenie wodą”, Adalex, Łask 2009.
81. Kochanowski Jan: „Dzbanie mój pisany”, Anagram, Warszawa 2000.
82. Kochański J. Wiesław: „Lecznictwo uzdrowiskowe”, Wyższa Szkoła Fizjoterapii, Wrocław 2008.
83. Kopaliński Władysław: „Słownik mitów i tradycji kultury”, PIW, Warszawa 1987.
84. Koren Leonard: „Undesigning the Bath”, Berkeley, CA, 1996.
85. Kotarbiński Adam: „O ideowości w architekturze i urbanistyce”, Arkady, Warszawa 1985.
86. Kouwenhoven Bill: „Swimming Pools”, Rupa Publishing, Munchen 2007.
87. Kovacevic Ivan: “Slovenske Kupele”, Osveta 1972.
88. Kożuchowski Zdzisław: „Z dziejów dawnego i współczesnego Nałęczowa”, Zakład Leczniczy Nałęczów SA, Nałęczów, 1925, reprint 2006.
89. Kramer Sibylle: „Bath & Spa”, Braun, Koln 2008.
90. Krasiński Zdzisław: „Cykle życia uzdrowisk: od narodzin po...” AW „Patan-Press”, Kołobrzeg 2004.
91. Kristan Markus: “Martin Kohlbauer, Buildings and Projects, 1992-2005”, Springer, Wien.
92. Kubinszy Mihaly: „Bohuslav Fuchs”, Arkady, Warszawa 1985.
93. Kułaga Adam: „Kąpieliska termalne Polski, Słowacji i Węgier”, Domus-Pak, Mysłowice 2009.
94. Kułaga Adam: „Kąpieliska termalne Węgier, Chorwacji i Słowenii”, Domus-Pak, Mysłowice 2005.
95. Kunz Martin Nicholas: “Best Designed Wellness Hotels: Europe”, Avedition, Koln 2007.
96. Kuran Aptullah: “Sinan – The Grand Old Master of Ottoman Architecture”, Institute of Turkish Studies, Washington 1987.
97. Lachs Jan: „Dawne łaziebnictwo krakowskie”, Tow. Miłosników Historyi i Zabytków Krakowa, Kraków 1919.
98. Lad Vasant: „Ayurveda, starożytna medycyna dalekiego wschodu”, Kos, Katowice 2004.
99. Le Corbusier: „W stronę architektury”, Centrum Architektury, Warszawa 2012.
100. DeLaine Janet: “The Baths of Caracalla in Rome”: Journal of Roman Archaeology Supplementary Series, Portsmouth 1997.
101. Leśniakowska Marta: „Jan Koszczyc Witkiewicz (1881-1958) i budowanie w jego czasach”, ISPAN, Warszawa 1998.
102. Liberati Anna Maria: „Rzym, imperium 3 kontynentów” Ars Polona, Warszawa 2003.
103. Lambton Lucinda: “Temples of Convenience and Chambers of Delight”, Tempus, London 2007.
104. Leistner Dieter: “The Water Temple, Grunderzeit and Jugendstil Public Baths”, London 1994.
105. Lorinczi Zauzsa: “Architecture in Budapest from the turn of the century to the present”, 6BT, kiadas, Budapest 1997.
106. Madeyski Andrzej: „Podstawy inżynierii uzdrowiskowej”, Arkady, Warszawa 1979.
107.Madeyski Andrzej: „Urządzenia sanitarno-techniczne w uzdrowiskach: projektowanie i eksploatacja”, Arkady, Warszawa 1966.
108. Matzin Katharina: „Kammerspiele”, Baumeister, B1 2008.
109.Mayer-Reppert Petra: “Die romischen „Soldatenbader” in Baden-Baden (Aquae Aureliae)”, Theiss, Stuttgart 2008.
110. Meskó Csaba: „Thermal baths” City Hall, Budapest 1999.
111. Misiągiewicz Maria: „geometria architektoniczna” WAPK, Kraków 2008.
112. Molier: „Chory z urojenia”, PIW, Warszawa 1988.
113. Monestiroli Antonio: „Tryglif i metopa, 9 wykładów o architekturze”, PK, Kraków 2009.
114. Moore Charles: „Water and Architecture”, Harry N. Abrams, New York 1994.
115. Moughtin James: “Urban Design, Street and Square” , Architectural Press, Oxford 1995.
116. Mrna Lubomir: „Stavebne pamiatky Piestan, obraz kupelneho mesta”, Tising Press, Piestany 2005.
117. Mulik Jan: „Dejiny kupelov a kupelnictva na Slovensku”, Vydavatel’stvo Osveta, Bratislawa 1981.
118. Mumford Lewis: „The City In History”, A Harvest Book, London 1989.
119. Muraray Peter: „Architektura włoskiego renesansu”, Via, Warszawa 1999.
120. Napier Eloise: „A Place to Spa”, Conran, Octopus 2006.
121. Nemeth Margit: „AZ Aquincumi furdo muzeum”, AFM, Budapest 2006.
122. Newman Cathy: „Sacred Walters”, National Geographic, April 2010, s. 80-95.
123. Nielsen Inge „Thermae et Balnea: The Architecture and Cultural History of Roman Public Baths”, Aarhus 1990.
124. Niemijewski Lech: „Uczniowie cieśli. Rozważania nad zawodem architekta”. Trzaska-Evert-Michalski, Warszawa 1948.
125. O’Brien Kate: “Spa Style, Asia Pacific, Therapies, Cuisines, Spas”, Thames & Hudson, 2006.
126. O’Brien Kate David van der Meulen: „Spa Style, Arabia - Therapies • Cuisines • Spas”, Thames & Hudson, 2006.
127. Ostrowicz Aleksander: „Landek w hrabstwie kłockiem, w Szląsku”, Poznań 1881.
128. Palladio Andrea: „Cztery Księgi o Architekturze”, PWN, Warszawa 1955.
129. Parandowski Jan: „Mitologia”, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1989.
130. Parnicki-Pudełko Stefan: „Architektura starożytnej Grecji”, Arkady, Warszawa 1985.
131. Perkins Philip Harold: “Swimming Pools: Design and Construction”, E&FN, Spon 2005.
132. Pietrzykowski Michał: „Mitologia starożytnej Grecji”, WAiF, Warszawa 1983.
133. Pilzer Paul Zane: „The new Wellness Revolution”, John Wiley&Sons, New Jersey 2007.
134. Piranomonte Marina: „The Baths of Caracalla”, Electa, Rzym 2013.
135. Polak Levente: „Przy źródle, Budapeszt jako miasto-zdrój”, Autoportret, Przestrzenie zdrowia, 3-2007 (20).
136. Pluta Katarzyna: „Przestrzenie publiczne miast europejskich” OWPW, Warszawa 2012.
137. Přerovský Karel: „Czechoslovak spas” CHAT, Praga 1957.
138. Puchalski Jakub: „I wyszedł uzdrowiony, przestrzenie zdrowia-przestrzenie snu”, Autoportret, Przestrzenie zdrowia, 3-2007 (20).
139. Puszki Aleksander: „Eugeniusz Oniegin” Wydawnictwo Literackie, Kraków 1988.
140. Rajniš Václav: “Milieubildung und territoriale Planung von Kurorten”, University of Virginia, 1967.
141. Rajniš Václav: „Planirovka kurortov i sozdanije vnešnej sredy”, Ústř. správa st. lázní a zřídel, 1967.
142. Rajniš Václav: „Tvorba prostředí a územní plánování lázepských míst”, Ústř. správa st. lázní a zřídel, 1967.
143. Rand Harry: „Hundertwasser”, Taschen, Koln 2005.
144. Ranocchi Emiliano: „Karlsbad w powietrzu”, Autoportret, przestrzenie zdrowia, 3-2007 (20).
145. Rasmussen Steen Eiler, „Odczuwanie architektury”, murator, Warszawa 1999.
146. Rebro Augustin, “Vzacne a obdivovane vody”, Slovenska Balneologické múzeum, Turista, Piestany 1996.
147. Ross Jeremy: „Zang Fu – system narządów Tradycyjnej Medycyny Chińskiej”, Agartha 2011.
148. Rudiger Bernd: “Wahre Geschichten um das Baderwesen”, Tauchaer, Lipsk 1994.
149. Rudiger Bernd: „Vom Wasserbad zur Heilkur”, City Verlag, GmbH, Chemnitz, 2004.
150. Rumioska Agnieszka:”101 najciekawszych polskich budynków dekady”, Agora, Warszawa 2001.
151. Rutes Walter: „A Hotel Design – Planning and Development” WW Norton&company, New York 2001.
152. Rykwert Joseph: “The Dancing Column, on order In architecture”, The MIT Press, Cambridge 1996.
153. Santos Quartino Daniela: „New SPAs & resorts”, Collins/Design, 2007.
154. Santos Quartino Daniela: “Spa: Beauty, Health and Design”, Loft Publications, 2007.
155. Sipos Jan: „Slovenske kupele”, Osveta, Bratislawa 1972.
156. Sipos Jan: „Trencianske Teplice”, Obzor, Bratislawa 1989.
157. Sipos Jan: „Slovensko-kúpele”, Osveta, Martin 1993.
158. Slapeta Vladimir: „Miejsce Budowy: Republioka Czeska – współczesne tendencje czeskiej architektury”, Muzeum Architektury we Wrocławiu, Wrocław 2002.
159. Schunck Eberhard: „Atlas dachów, dachy spadziste”, MDM_Detail, Cieszyn 2005.
160. Schwenckfeldt Caspar: „Dokładne opisanie jeleniogórskiego ciepłego zdroju położonego na Śląsku pod Karkonoszami”, Muzeum Przyrodolecznicze Jelenia Góra 2011.
161. Schopenhauer Artur: „Erystyka, czyli sztuka prowadzenia sporów”, Księgarnia Teodora Paprockiego, Warszawa 1893.
162. Smagacz Marta: „Sanus per aquam, czyli nowoczesność i elegancja”, autoportret, przestrzenie zdrowia, 3-2007 (20).
163. Sohner Manfred: “Friedrichsbad Baden-Baden: Das Römisch-Irische Bad”, aquensis, Baden-Baden 2007.
164. Sohner Manfred: „Caracalla Therme Baden-Baden”, aquensis, Baden-Baden 2006.
165. Steinsaltz Adin: “The Thirteen Petalled Rose: A Discourse On The Essence Of Jewish Existence And Belief”, Basic Book, 2006.
166. Stierlin Henri: “The Roman Empire”, Taschen, Koln 1996.
167. Sudár Balázs: „Baths in Ottoman Hungary” in „Acta Orientalia Academiae Scientiarum Hungaricae”, Volume 57, Number 4, 7 December 2004, ss. 391-437(47).
168. Summerson John: “The Classical Language of Architecture”, Thames and Hudson, London 1991.
169. Swajdo Jarosław: „Kąpieliska termalne Węgier i Słowacji”, Bezdroża 2003.
170. Sylger-Jones Caroline: „Spa & Wellness. Harmonia duszy i ciała”, G+J RBA, Wydawnictwo 2009.
171. Szlendak Tomasz: „Supermarketyzacja. Religia i obyczaje seksualne młodzieży w kulturze konsumpcyjnej” http://fnp.org.pl/monografie/pl,monografie,book,86.php).
172. Szlendak Tomasz: „Na pokaz”. http://lubimyczytac.pl/ksiazka/16729/leniwe-maskotki-rekiny-na-smyczy-w-co-kultura-konsumpcyjna-przemienila-mezczyzn-i-kobiety
173. Szlendak Tomasz: „Wielozmysłowa kultura iwentu. Skąd się wzięła, czym się objawia i jak w jej ramach oceniać dobra kultury?” Kultura Współczesna, 2010, 66, s. 92-109.
174. Szymański Przemysław: „Rozważna czy romantyczna, współczesna polska architektura kurortowa”, Szczecin-expo, Szczecin 2010.
175. Szymański Przemysław: „Księży Młyn doliną nauki i sztuki – planowanie pasywne, czy aktywne”, biuletyn PKZK PAN zeszyt 229, Warszawa 2006.
176. Takátsová Júlia: „Slovensko-kúpele”, Priroda 2001.
177. Taschen Angelica: „SPA”, Taschen, Koln 2008.
178. Taschen Angelica: „Living in Japan”, Taschen, Koln, 2006
179. Tascioglu Tulay: „Turki hammami”, Unilever 1998.
180. Trocka-Leszczyńska Elżbieta: „Rozwój przestrzenny Lądka Zdroju”, Szczecin-expo, Szczecin 2009.
181. Tsang Diane: „SPACE Health & Beauty”, Pace Publishing, 2009.
182. Taterkiewicz Władysław: „Dzieje 6 pojęć, PWN, Warszawa 1975.
183. van Leeuwen Thomas: “The Springboard in the Pond”, The MIT Press, Cambridge 1998.
184. Waldorf Jerzy: „Sekrety Polihymnii”, Iskry, Warszawa 1956.
185. Walicki Jacek: „ Synagogi i domy modlitewne w Łodzi”, Ibidem, Łódź 2000.
186. Wallis Aleksander: „Informacja i gwar”, PIW, Warszawa 1979.
187. Wallis Aleksander: „Socjologia przestrzeni”, NOW, Warszawa 1990.
188. Wawrzyszuk Bronisław, Schnejder Ryszard: „Łaźnie wiejskie i ich znaczenie zdrowotne”, Arkady, Warszawa 1965.
189. Weber Marga: „Antike Badekultur”, C.H.Beck, Munchen 1996.
190. Wejchert Kazimierz: „Elementy kompozycji urbanistycznej”, Arkady, Warszawa 1986.
191. Węcławowicz-Bilska Elżbieta: „Mieszkać w uzdrowisku”, z. 1-A/2007, WPK, Kraków 2007.
192. Węcławowicz-Bilska Elżbieta: „Uzdrowiska Polskie, zagadnienia programowo-przestrzenne”. Politechnika Krakowska, Kraków 2008.
193. Węcławowicz-Bilska Elżbieta: „Kształt przestrzenny uzdrowiska”, Szczecin-expo, Szczecin 2010.
194. Wiebenson Dora: “The architecture of historic Hungary”, MIT, 1998.
195. Wirszyłło Romuald: „Urządzenia sportowe”, Arkady, Warszawa 1966.
196. Witruwiusz: „O architekturze ksiąg dziesięd”, Arkady, Warszawa 1956.
197. Wolper Lewis: „Nienaturalna natura nauki”, GWP, Gdańsk 1996.
198. Wujek Jakub: „Mity i utopie architektury XX wieku”, Arkady, Warszawa 1986.
199. Wysocka Elżbieta, „Kształtowanie przestrzenne uzdrowisk w Polsce”, Arkady, Warszawa 1981.
200. Vigarello Georges: „Czystość i brud”, Wab, Warszawa 1998.
201. Yeghul Fikret: “Baths and Bathing in Classical Antiquity”, Cambridge University, New York and Cambridge, 1992.
202. Yeghul Fikret: “Bathing in the Roman World”, University Press Cambridge, 2010.
203. Yilmazkaya Orhan: “Turkish Baths: A Light onto Tradition and Culture”, Çitlembik Yayınları, İstanbul 2005.
204. Znak Armin Jacek: „Teologia i obrzędy Eucharystii”, Signum, Oleśnica-Wrocław 1992.
205. Zsigmondy Vilmos: „Harkany Rehabilitation Centre”, Harkanyi Gyogyfurdokorhaz Kht, Harkany 2009.
206. Zumthor Peter: „Thinking architecture”, Birkhäuser, Basel 2003.
207. Zumthor Peter: „Atmospheres”, Birkhäuser, Basel 2006.
208. Zumthor Peter & Hauser Sigrid, „Peter Zumthor Therme Vals”, Scheidegger & Spiess, Zurich 2007.
209. Żórawski Juliusz: „O budowie formy architektonicznej”, Arkady, Warszawa 1962.

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-c0a1434c-0f6a-4a26-a0f1-3a38cbbee953