Ocena stopnia zanieczyszczenia wód podziemnych azotanami na podstawie danych z monitoringu stanu chemicznego

• Autorzy: Rojek A. , Palak-Mazur D. , Kostka A. , Kuczyńska A.

Warianty tytułu

EN

Assessment of groundwater nitrates pollution on the basis of groundwater chemical status monitoring data

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Do oceny stopnia zanieczyszczenia związkami azotu wód podziemnych wykorzystano wyniki analiz fizyczno-chemicznych próbek wód podziemnych, pobranych w ramach monitoringu stanu chemicznego wód podziemnych w latach 2008–2011. Dane przeanalizowano w odniesieniu do wymogów Dyrektywy Azotanowej (91/676/EWG) i zaleceń Komisji Europejskiej. Analizie poddano średnie i maksymalne wartości stężeń azotanów w punktach monitoringowych z czteroletniego okresu obserwacji, a oceny dokonano w ujęciu całego kraju oraz obszarów szczególnie narażonych na zanieczyszczenia związkami azotu pochodzenia rolniczego (OSN). Dla całego kraju analiza wykazała, że we wszystkich punktach największy procent średnich i maksymalnych stężeń azotanów stanowią wartości poniżej 25 mgNO3/l. Najmniej wrażliwe na zanieczyszczenie związkami azotu są naporowe wody podziemne. Dla obszarów OSN analiza wykazała, że największy procent punktów monitoringowych, w których średnie i maksymalne wartości stężeń azotanów przekraczają 50 mgNO3/l, to punkty ujmujące płytkie wody podziemne w przedziale głębokości 0–5 m. Przekroczenia wartości 50 mgNO3/l dla średnich wartości stężenia azotanów występują głównie w punktach ujmujących wody podziemne o głębokości do stropu warstwy wodonośnej do 20 m. Analizując tendencję zmian średniego i maksymalnego stężenia azotanów w wodach podziemnych, zauważono, że w płytkich wodach podziemnych (0–5 m) zachodzi najwięcej niekorzystnych zmian zanieczyszczenia azotanami.

EN

Assessment of groundwater nitrate pollution required data gathered within groundwater chemical status monitoring 2008–2011. The data were analyzed according to the Nitrates Directive (91/676/EWG) and European Commission requirements. We analyzed mean and maximum values of nitrates compounds from the four-year period of time, the assessment was conducted in the aspect of the whole territory of Poland and zones vulnerable to nitrate pollution (NVZ). In the aspect of the whole territory of Poland data analysis showed that in all monitoring points the biggest percentage of mean and maximum values of nitrates concentrations are values lower than 25 mgNO3/l. The least vulnerable to nitrates pollution are confined aquifers. In the aspect of NVZ zones data analysis showed that the biggest percentage of monitoring points, characterized by mean and maximum values of nitrates concentrations exceeding 50 mgNO3/l, are capturing shallow groundwater (0–5 meters). The analysis of monitoring points characterized by mean and maximum values of nitrates concentrations exceeding 50 mgNO3/l showed that most of them capture groundwater at maximum depth of 20 meters. Alteration tendency of mean and maximum values of nitrates concentrations analysis showed that shallow groundwater (0–5 m) are most vulnerable to nitrates pollution.

Słowa kluczowe

PL

obszary szczególnie narażone na zanieczyszczenia związkami azotu pochodzenia rolniczego (OSN); monitoring stanu chemicznego; wody podziemne

EN

zones vulnerable to nitrate pollution (NVZ); chemical status monitoring; groundwater

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
• Rocznik: 2013
• Tom: nr 456 Hydrogeologia z. 14/2
• Strony: 507--511
• Opis fizyczny: Bibliogr. 4 poz., wykr., tab.

Twórcy

autor

Rojek A.

• Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, ul. Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa

autor

Palak-Mazur D.

• Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, ul. Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa

autor

Kostka A.

• Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, ul. Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa

autor

Kuczyńska A.

• Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, ul. Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa

Bibliografia

• [1] DYREKTYWA 91/676/EWG Rady z dnia 12 grudnia 1991 r. dotycząca ochrony wód przed zanieczyszczeniami powodowanymi przez azotany pochodzenia rolniczego (inaczej Dyrektywa Azotanowa).
• [2] GRATH J., SCHEIDLEDER A., UHLIG S., WEBER K., KRALIK M., KEIMEL T., GRUBER D., 2001 — The EU Water Framework Directive: Statistical aspects of the identification of goundwater pollution trends, and aggregation of monitoring results”. Final Report. Komisja Europejska.
• [3] KOMISJA EUROPEJSKA, 2011 — Nitrates’ directive 91/676/CEE. Status and trends of aquatic environment and agricultural practice. Poradnik.
• [4] ROJEK A., 2012 — Ocena stopnia zanieczyszczenia wód podziemnych związkami azotu pochodzenia rolniczego. Raport 2008–2011 zakres i forma opracowania wg aktualnych zaleceń KE (Dyrektywa Azotanowa). Etap VII, Zadanie 8. Raport PIG-PIB, Warszawa.