Ocena wybranych charakterystyk ilościowych i jakościowych okresów bezwezbraniowych w rzece Zagożdzonce

• Autorzy: Kaznowska E. , Hejduk L.

Warianty tytułu

EN

Evaluation of selected characteristics of quantitative and qualitative periods without floods in the Zagożdżonka River

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badaniem objęto małą rolniczą zlewnię rzeki Zagożdżonki, usytuowaną na Nizinie Mazowieckiej. Analizy ilościowe i jakościowe wykonano dla okresów bezwezbraniowych w rzece Zagożdżonce, które podzielono na dwa rodzaje: okresy niżówkowe oraz okresy o przepływach wyższych od poziomu granicznego niżówki, a niższych od przepływy równego podstawie fali wezbraniowej. Charakterystyki jakościowe dotyczyły wyników analiz chemicznych stężeń azotanów i fosforanów uzyskanych z próbek wody pobieranych raz w tygodniu, w okresie 2008-2009. Określone stężenia biogenów przeliczono na ładunki, na podstawie wyników pomiarów natężenia przepływu w profilu Czarna na rzece Zagożdżonce. Charakterystyki ilościowe okresów niżówkowych: średni czas trwania niżówek, średni deficyt niżówki, minimalny i średni przepływ niżówki, określono na podstawie dobowych hydrogramów przepływów z 1991- 2009, ze szczególnym uwzględnieniem ostatnich dwóch lat: 2008 i 2009.

EN

The paper presents the results of evaluation of quantitative and qualitative characteristics of periods without floods, separated on the daily flow data at the Czarna gauging station in agricultural the Zagożdżonka River catchment. Qualitative analysis concerned the value of phosphorus and nitrogen loads. During investigated period (1991–2009), streamflow droughts occurs only in summer time. The lowest concentration of nitrate has been notices during summer month and the lowest concentration of phosphate during winter months. The highest daily average loads of nitrates and phosphate has been noticed during winter time and the lowest for a low flow periods.

Słowa kluczowe

PL

ładunek biogenów; niżówka; zlewnia rolnicza; rzeka Zagożdżonka

EN

nutrient load; streamflow drought; agricultural catchment; Zagożdżonka River

• Wydawca: Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
• Czasopismo: Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska
• Rocznik: 2011
• Tom: Vol. 20, No. 2
• Strony: 108--118
• Opis fizyczny: Bibliogr. 17 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Kaznowska E.

• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska, Katedra Inżynierii Wodnej, Warszawa, ul. Nowoursynowska 159, 02-776

autor

Hejduk L.

• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska, Katedra Inżynierii Wodnej, Warszawa, ul. Nowoursynowska 159, 02-776

Bibliografia

• BANASIK K., RUDZKA E., ŚMIETANKA A. 1996: Eutroficzne wskaźniki zanieczyszczeń w odpływie rzecznym z małej zlewni rolniczej. Przegląd Naukowy Wydziału Melioracji i Inżynierii Środowiska 11: 23–29.
• BOGDANOWICZ R. 2005: Sezonowa zmienność transportu azotanów w rzekach Przymorza. Przegląd Geofizyczny L, 3–4: 249–263.
• BYCZKOWSKI A. 1999: Hydrologia. Tom II. Wydawnictwo SGGW, Warszawa.
• CIEPIELOWSKI A. 1987: Badanie związków pomiędzy podstawowymi parametrami fal wezbraniowych w wybranych profilach rzek. Wydawnictwo SGGW-AR, Warszawa.
• DOJLIDO J., LESZCZYŃSKI A. 1985: Wpływ zanieczyszczeń obszarowych ze zlewni rolniczych na jakość wód powierzchniowych. Maszynopis. IMGW, Warszawa.
• DOJLIDO J., WOYCIECHOWSKA J., TABORYSKA B., SZKUTNICKI J. 1998: Wymywanie związków azotu i fosforu w zlewniach rolniczych dopływów górnej Wilgi. Wiadomości IMGW XXI (XLII), 4: 39–75.
• Dynamika związków biogennych w wodach opadowych, powierzchniowych i podziemnych w zlewniach o różnym użytkowaniu na Pogórzu Wiślickim, 2005. Red. M. Żelazny. Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• FARAT R., KĘPIŃSKA-KASPRZAK M., KOWALCZAK P., MAGER P. 1995: Susze na obszarze Polski w latach 1951–1990. Materiały badawcze IMGW. Gospodarka Wodna i Ochrona Wód 16. IMGW, Warszawa.
• HEJDUK L., BANASIK K. 2002: Badania zmienności uziarnienia rumowiska unoszonego w małej zlewni rolniczej. Przegląd Naukowy Inżynierii i Kształtowania Środowiska XI, 2 (25): 46–53.
• HEJDUK L., BANASIK K. 2008: Zmienność stężenia fosforu w górnej części zlewni rzeki Zagożdzonki. Przegląd Naukowy Inżynierii i Kształtowania Środowiska XVII, 4 (42): 57–64.
• JAKUBOWSKI W., RADCZUK L. 2004: NIZOWKA 2003 software. In: Hydrological Drought. Processes and Estimation Methods for Streamflow and Groundwater. Eds. L.M. Tallaksen, H.A.J. van Lanen. Development in Water Sciences 48, CD-Appendix, Elsevier, Amsterdam.
• KAZNOWSKA E., BANASIK K. 2009: Ocena intensywności niżówek rzecznych w małej zlewni rolniczej Niziny Mazowieckiej w ostatnich 45 latach. Acta Scientiarum Polonorum, Formatio Circumiectus 8 (3–4): 5–16.
• KOWALIK P. 2001: Ochrona środowiska glebowego. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• MIODUSZEWSKI W., DANNOWSKI R., DEUMLICH D., RADCZUK E., OLEARCZYK D., KAJEWSKI I. 2002: Ocena zanieczyszczenia obszarowego w dorzeczu Odry. Obieg wody w zmieniającym się środowisku. Prace Instytutu Geografii AŚ w Kielcach 7, Kielce.
• MUSCUTT A.D., WITHERS P.J.A. 1996: The phosphorus content of river in England and Wales. Wat. Res. 30, 5: 1258–1268.
• ROSSA L., SIKORKI M. 2006: Odpływ wybranych substancji z obszarów zabudowy wiejskiej. Woda – Środowisko – Obszary Wiejskie 6, 1 (16): 335–347.
• YOUNG K., MORSE G.K., SCRIMSHAW M.D., KINNIBURGH J.H., MACLEOD C.L., LESTER J.N. 1999: The relation between phosphorus and eutrophication in the Thames catchment. UK. The Science of the Total Environment 228: 157–183.