Strategia zachowania drzew weteranów w mieście – model postępowania oparty o mechanizmy obronne roślin i ideę zrównoważonego rozwoju

• Autorzy: Rosłon-Szeryńska E. , Fortuna-Antoszkiewicz B. , Łukaszkiewicz J. , Borowski J.

Identyfikatory

DOI

10.12912/23920629/92934

Warianty tytułu

EN

Strategy for preservation of veteran trees in the city – a model of conduct based on plant defense mechanisms and the idea of sustainable development

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Choć badania nad mechanizmami obronnymi drzew prowadzono w latach 30-tych XX wieku, to dopiero w połowie lat 80-tych, pod wpływem publikacji Alexa Shigo, rozpoczął się ruch arborystyczny, który opierał się na zrozumieniu mechanizmów obronnych, fizjologii wzrostu i rozwoju drzew. Zrównoważone podejście do kształtowania, sadzenia, pielęgnacji i ochrony drzew w różnym wieku wciąż ewoluuje. Zmiany obejmują szczególnie okazy sędziwe pod względem wieku oraz weterani, wobec których stosowano jeszcze niedawno inwazyjne metody leczenia i pielęgnacji. Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie modelu postępowania z drzewami sędziwymi. Badaniami objęto reprezentatywną grupę 400 egzemplarzy starszych drzew o wybitnej wartości przyrodniczej, historycznej i krajobrazowej, zlokalizowanych na obszarach zieleni komponowanej (parki, skwery, zieleń uliczna) m.st. Warszawy. Drzewa te narażone są na silną antropopresję i przyspieszoną degradację z powodu niekorzystnych warunków siedliskowych i urbanizacji. Przedstawiono sposób waloryzacji tych drzew, oceny ich stanu zdrowotnego i żywotności z uwzględnieniem aspektu bezpieczeństwa ludzi i ich mienia. Określono zasady postępowania z przedmiotowymi drzewami, aby poprawić ich funkcje biologiczne i mechaniczne, a także zminimalizować ryzyko wypadku.

EN

Although the research on the defense mechanisms of trees was carried out in the 1930s, it was not until the mid-1980s that – under the influence of Alex Shigo – an arborist movement began, which was based on understanding defense mechanisms, growth physiology and development of trees. A balanced approach to shaping, planting, care and protection of trees at different ages is still evolving. The changes include particularly the venerable specimens, for until recently invasive methods of treatment and care were used. The aim of this paper is to present a model for dealing with veteran trees. The research included a representative sample of 400 older trees with outstanding natural, historical and landscape value, located in greenery areas (parks, squares, street greenery). These trees are exposed to strong anthropogenic pressure and accelerated degradation due to unfavorable habitat conditions and urbanization processes. The method of valorisation of these trees, assessment of their health status and vitality with regard to the aspect of human safety and their property is presented. The rules for dealing with the trees in question have been defined to improve their biological and mechanical functions as well as to minimize the risk of an accident.

Słowa kluczowe

PL

drzewo sędziwe; drzewo weteran; arborystyka; gospodarka drzewostanem; pielęgnacja drzew sędziwych

EN

veteran trees; ancient trees; arboristics; tree stand management; maintenance of old trees

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Inżynieria Ekologiczna
• Rocznik: 2018
• Tom: Vol. 19, nr 4
• Strony: 12--21
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz., rys.

Twórcy

autor

Rosłon-Szeryńska E.

• Wydział Ogrodnictwa Biotechnologii i Architektury Krajobrazu, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, ul. Nowoursynowska 159, 02-776 Warszawa

autor

Fortuna-Antoszkiewicz B.

• Wydział Ogrodnictwa Biotechnologii i Architektury Krajobrazu, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, ul. Nowoursynowska 159, 02-776 Warszawa

autor

Łukaszkiewicz J.

• Wydział Ogrodnictwa Biotechnologii i Architektury Krajobrazu, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, ul. Nowoursynowska 159, 02-776 Warszawa

autor

Borowski J.

• Wydział Ogrodnictwa Biotechnologii i Architektury Krajobrazu, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, ul. Nowoursynowska 159, 02-776 Warszawa

Bibliografia

• 1. Alexander K.N.A. 2004. Revision of the Index of Ecological Continuity as used for saproxylic beetles. English Nature Research Report ENRR574, Natural England.
• 2. Borowski J., Pstrągowska M. 2009. Lista gatunków i wyznaczenie współczynników gatunkowych i przyrostowych wykorzystanych w metodzie wyceny drzew. Instytut Gospodarki Przestrzennej i Mieszkalnictwa, Warszawa.
• 3. Britt C., Johnson M. 2008. Trees in Towns II: A new survey of urban trees in England and their condition and management. UK Department for Communities and Local Government, London.
• 4. Dmuchowski W., Badurek M. 2001. Stan zieleni przyulicznej w Warszawie na podstawie wieloletnich obserwacji i doświadczeń Ogrodu Botanicznego – CZRB PAN. Materiały z konferencji „Zieleń Warszawy, problemy i nadzieje – 5 lat później”, Warszawa.
• 5. Dujesiefken D., Fay N., de Groot J.W., de Berker N. 2016. Drzewa w cyklu życia. Europejscy praktycy na rzecz arborystyki. Fundacja EkoRozwoju, Wrocław, ss. 136.
• 6. Fortuna-Antoszkiewicz B., Łukaszkiewicz J. 2016. Genesis and characteristics of woodlot forms in the landscape of southern England. Nauka Przyroda Technologie, Tom 10, Zeszyt 4, #50. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, Poznań, 1-18.
• 7. Gorlenko M. 1962. Odporność roślin na choroby zakaźne. PWRiL, Warszawa.
• 8. Lonsdale D. (ed.) 2013. Ancient and other veteran trees: further guidance on management. The Tree Council, London, pp. 212.
• 9. Kosmala M. 2007. Najnowsze sposoby badania i oceny stanu zdrowotnego drzew. Uprawa i Ochrona Drzew 17, 43-51.
• 10. Kosmala M., Rosłon-Szeryńska E., Suchocka M. 2009. Metoda oceny kondycji drzew z uwzględnieniem bezpieczeństwa i uszkodzeń mechanicznych. IGPiM, Warszawa.
• 11. Read H. 2000. A veteran trees. A guide to good management. Englisch Nature, London.
• 12. Roloff A. 2001. Baumkronen. Verständnis und praktische Bedeutung eines komplexen Naturphänomens. Verlag Eugen Ulmer GmbH & Co, Stuttgart.
• 13. Roman L.A., Scatena F.N. 2011. Street tree survival rates. Meta–analysis of previous studies and application to a field survey in Philadelphia, PA, USA. Urban Forestry & Urban Greening, 10, 269–274.
• 14. Rosłon-Szeryńska E. 2012. Ocena zagrożenia bezpieczeństwa ludzi i mienia przez drzewa o osłabionej statyce. Uprawa i ochrona drzew, Czasopismo Międzynarodowego Towarzystwa Uprawy i Ochrony Drzew nr 27, Łódź.
• 15. Rosłon-Szeryńska E. 2013. The protection of urban trees and the perceived safety hazard. Sustainable development applications journal (Nature in the city - solutions), The Sendzimir Foundation No 4, 52-65.
• 16. Rosłon-Szeryńska E. 2018. Chirurg drzew a arborysta. Zieleń Miejska nr 5, 13-15.

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).