Działalność Koła Elektryków w obozie jenieckim w oflagu II C w Woldenbergu

• Autorzy: Szymczak P. , Cadler E. , Grochocki P.

Warianty tytułu

EN

The activity of the Polish Electrical Engineers – prisoners of war in German Woldenberg POW camp

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono informacje o obozach jenieckich na Pomorzu Zachodnim w trakcie II wojny światowej oraz opisano działalność elektryków w obozie jenieckim w Woldenbergu II C w latach 1940- 1945, obecnie Dobiegniew. Był to największy obóz dla polskich oficerów i równocześnie polskiej elity intelektualnej w III Rzeszy, w którym w szczytowym okresie było blisko 7 tys. osób. Scharakteryzowano, wzorowaną na doświadczeniach Stowarzyszenia Elektryków Polskich, działalność edukacyjną na tajnym uniwersytecie woldenberskim oraz naukowo-techniczną. Organizowane działania podjęte przez oficerów polskich były zjawiskiem niepowtarzalnym w europejskiej historii oświaty. Wskazano zasługi grupy inżynierów elektryków, którzy opracowali projekt programu elektryfikacji kraju i wykorzystania zasobów wodnych Podkarpacia i Pomorza. Odnotowano imponujące obchody w obozie, jakie w dniu 6 sierpnia 1944 roku zorganizowano pod hasłem „Dni SEP”. W podsumowaniu pracy zamieszczono informację na temat upamiętnienia dzieła jeńców oraz przedstawiono wnioski i propozycje dotyczące uhonorowania zasług elektryków — Woldenberczyków dla rozwoju polskiej elektryki.

EN

The paper presents information about POW camps in Western Pomerania during World War II and describes the activities of electricians – Polish prisoners of war in the POW camp Woldenberg II C (now Dobiegniew) between 1940 and 1945. It was the largest camp for the officers of Polish Army captured by the Germans in September Campaign in 1939. Many of the Polish reserve officers in civilian life were intellectual elite in pre-war Poland: engineers, scientists, high-ranking managers etc. Peak number of Polish officers in Woldenberg II C can be estimated on level of 7 thousands. Basing on experiences of Association of Polish Electrical Engineers officers in this POW camp started activities in electrical sciences and technologies called secret ‘University of Woldenberg’. This action of Polish officers is unique achievement in the European history of education. They developed the project of the electrification program for post-war Poland and the use of water resources in Podkarpacie and Pomerania for hydro-generation of electric power. There were impressive celebrations in the camp organized on August 6, 1944 under the slogan "SEP Days". The summary of the work includes information on the commemoration of the prisoners' work and proposals for honoring the merits of electricians imprisoned in Woldenberg camp for the development of Polish electrical engineering.

Słowa kluczowe

PL

edukacja w obozie; koło elektryków; obóz jeniecki; plany rozwoju elektryfikacji Polski; druga wojna światowa; Woldenberg II C

EN

education in the POW camps; professional organizations of electrical engineers; prisoner camp; plans for the development of electrification of Poland; World War II; Woldenberg II C

• Wydawca: Sieć Badawcza Łukasiewicz - Górnośląski Instytut Technologiczny
• Czasopismo: Maszyny Elektryczne : zeszyty problemowe
• Rocznik: 2017
• Tom: Nr 4 (116)
• Strony: 173--183
• Opis fizyczny: Bibliogr. 23 poz., rys.

Twórcy

autor

Szymczak P.

• Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, Wydział Elektryczny, Katedra Elektroenergetyki i Napędów Elektrycznych, ul. Sikorskiego 37, 70-313 Szczecin

autor

Cadler E.

• Oddział Gorzowski SEP, ul. Grobla 9, 66-400 Gorzów Wlkp

autor

Grochocki P.

• Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, Wydział Elektryczny, ul. Sikorskiego 37, 70-313 Szczecin
• Student Branch IEEE, Oddział Szczeciński SEP

Bibliografia

• [1]. Piskorski J.M., Polska i Niemcy. Blaski i cienie tysiącletniego sąsiedztwa. Bellona, Warszawa 2017.
• [2]. Chodakiewicz M.J, Międzymorze, Wyd. 3S Media, Bibl. Wolności, Warszawa 2017.
• [3]. Zernack K., Polska i Rosja. Dwie drogi w dziejach Europy. tłum. z jęz. niem. Wiedza powszechna, Warszawa 1994.
• [4]. Anisimow J., Historia Rosji. Od Ruryka do Putina, Inicjał Andrzej Palacz 2017, Warszawa.
• [5]. Oflag II C Woldenberg, pr. zb. pod red. Stefana Kotarskiego, KiW 1984, Warszawa.
• [6]. Zwykły żołnierski los. Jeńcy wojenni na Pomorzu Zachodnim (1939-1945), pod red. Jolanty Aniszewskiej, Renaty Kobylarz-Buły i Piotra Stanka, Centralne Muzeum Jeńców Wojennych w Łambinowicach-Opolu, Gmina Borne Sulinowo, Muzeum w Stargardzie, Opole 2017.
• [7]. Matuchniak-Krasuska A., Oflag II C Woldenberg – analiza socjologiczna enklawy wojennej, Opuscula sociologica nr 1, 2015.
• [8]. Historia Elektryki Polskiej. SEP, t. II Elektroenergetyka. WNT 1977 Warszawa.
• [9]. „Oflag II C Woldenberg – to brzmi jak tajemnica”, pr. zb. pod red. Wiesława Dembka, Stowarzyszenie Woldenberczków, Urząd Miejski w Dobiegniewie, Dobiegniew 2017.
• [10]. Kuropieska J., Obozowe refleksje. Oflag II C, KAW, Krakow 1985.
• [11]. Brandys M., Wyprawa do oflagu II C, Stowarzyszenie Woldenberczyków, 2016.
• [12]. Kotański W., Uniwersytet za drutami Cz.2, Krajowa Komisja Woldenberczyków w Dobiegniewie, Zeszyt 11-12, Warszawa 1994/95.
• [13]. Tomiczek H., Zarudzki M.S., Jeniecka konspiracja wojskowa w oflagu II C Woldenberg, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1989.
• [14]. 80 lat SEP 1919-1999, pr. zb. pod red. Krakowiaka, CKH, COS i W SEP, Warszawa 1999.
• [15]. Ginalski E., Kotarski S., Koła fachowe i kursy praca indywidualna w obozie. w: Oflag II C Wspomnienia jeńców, pr. zb. pod red. E.Ginalski i in. Książka i Wiedza, Warszawa 1984.
• [16]. Inż. Zdzisław Bitner 1909-1997 Energetyka, nr 9-1997.
• [17]. Archiwum rodzinne Witolda Bitnera, syna ppor. inż. Zdzisława Bitnera.
• [18]. Kruk-Kuchcińska M., Rezler-Wasilewska V., Wickiewicz A., W krzywym zwierciadle. Jeńcy wojenni w obozach Wehrmachtu. Centralne Muzeum Jeńców Wojennych w Łambinowicach-Opolu, Opole 2012.
• [19]. Oflag II C strona internetowa: https://pl.-wikipedia.org/wiki/Oflag_II_C_Woldenberg.
• [20]. Spektrum nr 9-10, 2003 r., strona www:http://apw.ee.pw.edu.pl/tresc/sylw1/zarnecki.htm.
• [21]. Strona internetowa Oddziału Wrocławskiego SEP, Koło Terenowe nr 43: http://www.k43.sep.wroclaw.pl/files/ocelic-od-zapomnienia/Biografie/source/gogolewski_wlodzimierz-_marian.html.
• [22]. Strona internetowa Żołnierze AK – wykładowcy i absolwenci PW: http://armiakrajowa.org.pl/tabliczki/128.html.
• [23]. Strona internetowa NAC: https://audiovis.-nac.gov.pl/obraz/59054/65bf4b8026fdc26e2fd2caa6159af45f/

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).