Zmienna grubość pokrywy śnieżnej na tundrze jako przyczyna zróżnicowania przestrzennego grubości warstwy czynnej na przykładzie wschodniej Fuglebergsletty (SW Spitsbergen)

• Autorzy: Dolnicki P.

Warianty tytułu

EN

The varying thickness of snow cover on the tundra as a cause of spatial diversification of active layer thickness on the example of eastern Fuglebergsletta (SW Spitsbergen)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Charakterystyczny układ przeważających kierunków wiatrów oraz ukształtowanie powierzchni podwyższonej terasy morskiej w rejonie Polskiej Stacji Polarnej w Hornsundzie sprzyja powstawaniu zasp śnieżnych. Tworzą się one rokrocznie w tych samych miejscach. Konsekwencją nierównomiernej miąższości pokrywy śnieżnej jest jej zróżnicowany moment zaniku. Za przeszkodami terenowymi pokrywa śnieżna zalega dłużej, nawet do końca drugiej dekady lipca. W tych miejscach, na głębokościach 20, 50 i 100 cm, stwierdzono w okresie letnim wyraźne opóźnienie procesu rozmarzania warstwy czynnej oraz niższą temperaturę gruntu. Prezentowane wyniki wykazują wpływ zróżnicowania momentu zaniku pokrywy śnieżnej na przestrzenną zmienność grubości warstwy czynnej wieloletniej zmarzliny. Na podstawie zdjęć fotograficznych i danych teledetekcyjnych zestawiono mapę rozkładu zasp śnieżnych dla badanego obszaru.

EN

Characteristic system of prevailing wind directions and landform features of raised marine terraces in the area of Polish Polar Station cause the formation of snowdrifts every year in the same places. The consequence of irregular thickness of the snow cover is varied velocity of ablation. Behind terrain obstacles the snow cover lies for longer time period, even up to the end of the second decade of July. In these places there is determined significant delay in the process of thawing of the active layer and lower ground temperature during summer period at analyzed depths. Presented results demonstrate the impact of irregular decline of snow cover on the active layer thickness of permafrost variations. On the basis of photographs and remote sensing data there was compiled a map of snowdrifts distribution for the study area.

Słowa kluczowe

PL

warstwa czynna; pokrywa śnieżna; teledetekcja; Spitsbergen; Arktyka

EN

active layer; teledetection; snow cover; Spitsbergen; Arctic

• Wydawca: Stowarzyszenie Klimatologów Polskich
• Czasopismo: Problemy Klimatologii Polarnej
• Rocznik: 2015
• Tom: Nr 25
• Strony: 191--200
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., rys.

Twórcy

autor

Dolnicki P.

• Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie, Instytut Geografii, ul. Podchorążych 2, 30-084 Kraków

Bibliografia

• 1. Baranowski S., 1968. Termika tundry peryglacjalnej SW Spitsbergen. Acta Univ. Wratisl., 68: 74-76.
• 2. Jahn A., 1974. Zagadnienia strefy peryglacjalnej, 32-36. PWN, Warszawa.
• 3. Dolnicki P., 2002. Wpływ pokrywy śnieżnej na termikę i grubość warstwy czynnej zmarzliny w obszarze tundrowym rejonu Polskiej Stacji Polarnej w Hornsundzie (SW Spitsbergen). Problemy Klimatologii Polarnej, 12: 107-116.
• 4. Dolnicki P., 2005. Rozkład przestrzenny poziomu wieloletniej zmarzliny i jego związek z nierównomiernym zanikiem pokrywy śnieżnej na obszarze Fuglebergsletty (SW Spitsbergen): Polish Polar Studies. XXXI Sympozjum Polarne, Kielce: 34-45.
• 5. Dolnicki P., 2009. Czynniki wpływające na warstwę czynną wieloletniej zmarzliny na Spitsbergenie, Svalbard (na przykładzie równiny nadmorskiej Fuglebergsletta, Hornsund). Praca doktorska WNoZ Uniwersytetu Śląskiego, Archiwum Katedry Geomorfologii.
• 6. Leszkiewicz J., Głowacki P., 2001. Metamorfoza pokrywy śnieżnej w rejonie południowego Spitsbergenu w sezonie 1992/1993. Problemy Klimatologii Polarnej, 11: 41-54.
• 7. Marsz A., Styszyńska A., 2013. Climate and climate change at Hornsund, Svalbard. Wydawnictwo Akademii Morskiej, Gdynia: 402 s.
• 8. Miętus M., Filipiak J., 2001a. Temperatura gruntu w rejonie Stacji Polarnej w Hornsundzie. Problemy Klimatologii Polarnej, 11: 67-80.
• 9. Miętus M., Filipiak J., 2001b. Zmienność temperatury gruntu w Hornsundzie w okresie 1979-1999. Przegląd Geofizyczny, XLVI(4): 323-337.
• 10. Miętus M., Filipiak J., 2004. Wieloletnia zmienność temperatury gruntu w Hornsundzie (SW Spitsbergen) na tle zmian warunków termicznych w Arktyce Norweskiej, 1978-2000. [w:] Polish Polar Studies, XXX Międzynarodowe Sympozjum Polarne, Gdynia: 237-250.
• 11. Migała K., 1988. Wpływ pokrywy śnieżnej na warstwę aktywną zmarzliny w rejonie Hornsundu, SW Spitsbergen. XV Sympozjum Polarne , Wrocław: 230-239.
• 12. Migała K., 1990. Active layer of permafrost in the light of Hornsund climatic conditions, SW Sptsbergen. Spitsbergen geographical Expeditions of UMCS, Lublin: 215-225.
• 13. Migała K., 1991. Effect of winter season and snow cover on the active layer of permafrost in the region of Hornsund (SW Spitsbergen). Wyprawy geograficzne na Spitsbergen, Lublin: 241-256.
• 14. Muller S., 1947. Permafrost of permanently frozen ground and related engineering problems. Edwards Bross, 231.