Oddziaływanie lasu na właściwości fizyczno-wodne gleb torfowo-murszowych na przykładzie torfowiska Łokieć

• Autorzy: Chrzanowski S.

Warianty tytułu

EN

Forest impact on physical-water properties of peat-moorsh soils – the Łokieć peatland example

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badania przeprowadzono na Torfowisku Łokieć, położonym w północnej części obiektu Zbójna Popiołki, w Kotlinie Kurpiowskiej. Dotyczyły one gęstości objętościowej, porowatości ogólnej, wilgotności krytycznej, zawartości makroporów, potencjalnej retencji użytecznej i efektywnej retencji użytecznej gleb torfowo-murszowych. Przeprowadzone badania wykazały niekorzystne oddziaływanie lasu (brzozowego) na właściwości fizyczno-wodne gleb torfowo-murszowych rodzaju MtIIcb i MtIIcg. W porównaniu z glebą pod łąką porowatość ogólna gleby pod lasem brzozowym w wierzchniej warstwie (0–20 cm) jest większa, a gęstość objętościowa mniejsza. W glebie torfowo-murszowej pod lasem występuje prawie dwukrotnie większa zawartość makroporów, co świadczy o jej rozluźnieniu, również znajduje się w niej znacznie mniej mezoporów, które decydują o potencjalnej retencji użytecznej PRU. Gdy pF wynosi 2,0 i 2,7, zawartość wody w tej glebie jest znacznie mniejsza niż w glebie torfowo-murszowej użytkowanej łąkowo. Wartość ta ma szczególny wpływ na ilość efektywnej retencji użytecznej ERU. Stwierdzono także, że w glebie torfowo-murszowej pod lasem przepuszczalność warstwy wierzchniej (0-30 cm) jest niezwykle duża, zaś pod łąką jest ona zróżnicowana i zmienia się od 0,106 do 6,624 m·doba-¹, a warstw dolnych (50-80 cm) jest dwukrotnie mniejsza i kształtuje się na zbliżonym poziomie zarówno pod lasem, jak i łąką. W glebie użytkowanej pod lasem wyniosła ona 0,103, a pod łąką 0,134 m·doba-¹. Pomiary poziomu wody gruntowej i wilgotności gleby wykazały większe przesuszenie gleby torfowo-murszowej pod lasem niż pod łąką.

EN

Studies were carried out on the Łokieć Peatland situated in the northern part of the Zbójna Popiołki object in the Kurpie Valley. Bulk density, total porosity, critical moisture, macropore content, potential and effective useful retention were the analyzed parameters of peat-moorsh soils. The studies showed an unfavorable effect of birch forest on physical and water properties of peat-moorsh soils of the type MtIIcb and MtIIcg. Total soil porosity in the upper 0–20 cm layer was higher and bulk density lower under forest than under meadow. Macropore kontent of peat-moorsh soil under forest was almost two times higher which indicated loosening of the soil. There were much less mesopores decisive of the potential useful retention in that soil. At pF = 2.0 and 2.7 the water content of forest soil was much less than in the peat-moorsh soil under meadow. This value has particular impact on effective useful retention. It was found that permeability of the upper 0–30 cm layer of the peat-moorsh soil under forest was extremely high while that under meadow was variable and ranged from 0.106 to 6.624 m· 24 h-¹. In the deeper 50–80 cm layers permeability was much smaller and comparable under forest and meadow (0.103 and 0.134 m· 24 h-¹, respectively). Measurements of the ground water table and soil moisture demonstrated more intensiva drying of peat-moorsh soils under forest than under meadows.

Słowa kluczowe

PL

gleby torfowo-murszowe; użytkowanie leśne; ekosystemy łąkowe; właściwości fizyczne; makropory; mezopory; retencja użyteczna efektywna; potencjalna retencja użyteczna

EN

peat-moorsh soils; forest and meadow utilization; physical properties; macropores; mesopores; effective useful retention; potential useful retention

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2002
• Tom: T. 2, z. 1
• Strony: 115--128
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12 poz., wykr.

Twórcy

autor

Chrzanowski S.

• Zakład Doświadczalny Melioracji i Użytków Zielonych w Biebrzy, 19-200 Grajewo; tel. [phone]