Organizacyjne i finansowe warunki wykonywania kolejowych przewozów aglomeracyjnych w Polsce z perspektywą potencjalnych usprawnień

• Autorzy: Podleśko Paweł , Warsza Tomasz

Identyfikatory

DOI

10.36137/1924P

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono problematykę finansowania i organizacji kolejowych przewozów aglomeracyjnych. Wskazano w nim na problemy dotyczące tego segmentu, do jakich należy brak obowiązku ich organizacji i finansowania ze strony samorządowych struktur metropolitalnych. Opisano, dopuszczalne prawem dla jednostek samorządu terytorialnego, formy współpracy wertykalnej oraz określono słabości występujące w tym zakresie. Przywołano przykłady organizacji przewozów metropolitalnych w Polsce wykonywane mimo istniejących ograniczeń. Stwierdzono przy tym brak pełnego instrumentarium prawnego i finansowego, który zapewniałby metropoliom pewność prawną w organizacji przewozów aglomeracyjnych. Zaproponowano konkretne rozwiązania, przywołując informację o sposobie rozwiązania opisywanego problemu poza granicami Polski.

Słowa kluczowe

PL

organizacja transportu publicznego; przewozy kolejowe; aglomeracja; integracja oferty; wspólny bilet

EN

public transport; organisation; rail transport; metropolitan areas; integration of offers; combined ticket

• Wydawca: Instytut Kolejnictwa
• Czasopismo: Problemy Kolejnictwa
• Rocznik: 2021
• Tom: Z. 192
• Strony: 69--82
• Opis fizyczny: Bibliogr. 63 poz., rys.

Twórcy

autor

Podleśko Paweł

• Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej

autor

Warsza Tomasz

• Urząd Transportu Kolejowego

Bibliografia

• 1. Federal Transit Administration U.S. Department of Transportation, 2013 Reporting Year National Transit Database Glossary, September 2013.
• 2. Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej, Rady, Komitetu Ekonomiczno – Społecznego i Komitetu Regionów, Europejski Zielony Ład, Bruksela, dnia 11.12.2019 r., COM (2019)640 final.
• 3. Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej, Szczegółowy opis osi priorytetowych Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014–2020, Warszawa, 19 listopada 2020 r.
• 4. Najwyższa Izba Kontroli, Informacja o wynikach kontroli „Realizacja zadań publicznych przez spółki tworzone przez jednostki samorządu terytorialnego”, Warszawa 2014.
• 5. Plan zrównoważonego rozwoju transportu zbiorowego dla m.st. Warszawy z uwzględnieniem publicznego transportu zbiorowego organizowanego na podstawie porozumień z gminami sąsiadującymi. Załącznik do uchwały Rady m.st. Warszawy Nr XI/198/2015 z dn. 7 maja 2015 r.
• 6. Porozumienie nr GK.031.2.2014 zawarte między Miastem Stołecznym Warszawa a Gminą Legionowo w dniu 2014-02-10 (Dz.U. Województwa Mazowieckiego dnia 10 lipca 2014 r. poz. 6679).
• 7. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17 września 2010 r. w sprawie dotacji przedmiotowej do krajowych przewozów pasażerskich (Dz.U z 2020, poz. 1265).
• 8. Uchwała nr 105/2019 Rady Ministrów z dnia 24 września 2019 r. w sprawie przyjęcia Strategii Zrównoważonego Rozwoju Transportu do 2030 roku (Monitor Polski, 2019, poz. 1054, s. 75).
• 9. Uchwała Nr 239/2011 Rady Ministrów z dnia 13 grudnia 2011 r. w sprawie przyjęcia Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 (Monitor Polski, 2012 poz. 252).
• 10. Ustawa z dnia 9 marca 2017 r. o związku metropolitalnym w województwie śląskim (Dz.U. z 2017 r., poz. 730).
• 11. Ustawa z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (Dz.U. z 2020 r. poz. 1043, 1378, 1778, z 2021 r. poz. 780, 784).
• 12. Ustawa z dnia 25 czerwca 2009 r. o zmianie ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 116, poz. 975).
• 13. Ustawa z dnia 25 września 1981 r. o przedsiębiorstwach państwowych (Dz.U. z 2020 r., poz. 1644).
• 14. Ustawa z dnia 9 października 2015 r. o związkach metropolitalnych (Dz.U. z dnia 18 listopada 2015 r. poz. 1890).
• 15. Ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. Prawo przewozowe (Dz.U. z 2020 r. poz. 8).
• 16. Ustawa z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz.U. 2020 poz. 1944).
• 17. Wehmeier S. (ed.): Oxford Advanced Learner’s Dictionary of Current English, Oxford 2003.
• 18. Załącznik do uchwały Nr 425/19 Zarządu Województwa Małopolskiego z dnia 22 marca 2019 r. dotyczące porozumienia w sprawie współpracy w zakresie rozwoju transportu kolejowego na terenie województwa małopolskiego poprzez budowę nowej linii kolejowej łączącej Miasto Kraków z Gminą Myślenice.
• 19. Załącznik do Uchwały Nr 744/12 Zarządu Województwa Małopolskiego z dnia 28 czerwca 2012 r. „Porozumienie wstępne w przedmiocie wyrażenia woli współdziałania i współpracy między Województwem Małopolskim a lokalnymi jednostkami samorządu terytorialnego przy przygotowaniu i realizacji przedsięwzięcia inwestycyjnego z zakresu transportu publicznego polegającego na zagospodarowaniu węzłów komunikacyjnych zlokalizowanych w Obszarze Obsługiwanym przez Szybką Kolej Aglomeracyjną”.
• Opracowania monograficzne i prezentacje
• 20. Ciastoń A.: Koleje aglomeracyjne i regionalne w Europie, TTS Technika Transportu Szynowego, nr 10/2007.
• 21. Frąckowiak B.: Pełnomocnik Zarządu Stowarzyszenia Metropolia Poznań ds. PKM, Prezentacja pt.: Poznańska Kolej Metropolitalna. Komplementarność, jako klucz do sukcesu, wygłoszona w dniu 25.05.2021.
• 22. Kajdanek K.: Pomiędzy miastem a wsią. Suburbanizacja na przykładzie osiedli podmiejskich Wrocławia, Kraków 2011.
• 23. Kociuba D.: Metropolises and metropolitan areas in Poland: problems of classifi cation and delimitation, 7-th International Conference of PhD Students at University of Miskolc, Hungary, M. Dóbroka, P. Bikfalvi (eds.), Volume: Natural Science, p. 81–86, September 2010.
• 24. Kołoś A., Trzepacz P.: Transport, a metropolitalność – przykład Berlina, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego, Prace Geograficzne zeszyt 125, Kraków 2010.
• 25. Koźlak A.: Kolej aglomeracyjna, jako podstawa systemu komunikacyjnego obszarów metropolitalnych w Polsce [w:] M. Michałowska (red.), Współczesne uwarunkowania rozwoju transportu w regionie, Katowice 2013.
• 26. Lalik M.: Tabor szynowy do przewozów aglomeracyjnych, Centrum Naukowo-Techniczne Kolejnictwa, Problemy Kolejnictwa – Zeszyt 148, Warszawa 2009.
• 27. Lisowski A., Grochowski M.: Procesy suburbanizacji. Uwarunkowania, formy i konsekwencje [w:] Ekspertyzy do koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju 2008–2033, T. 1, MRR, Warszawa 2008.
• 28. Mandri-Perrot A.: Private Sector Participation in Light Rail-Light Metro Transit Initiatives, The World Bank, Washington 2010.
• 29. Mazur B.: Finansowanie ulg w przewozach pasażerskich – wybrane zagadnienia, prezentacja wygłoszona w trakcie IV. Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej „Konsument na rynku kolejowych przywozów pasażerskich”, 26.04.2017 Łódź.
• 30. Raczyńska-Buława E.: Systemy kolei aglomeracyjnych w Polsce, TTS – Technika Transportu Szynowego 7–8/2015.
• 31. Romanowski M.: Cel spółki i charakter prawny umowy spółki, Studia Prawa Prywatnego 03/2015.
• 32. Śleszyński P.: Delimitacja Miejskich Obszarów Funkcjonalnych stolic województw, Przegląd Geograficzny, Tom 85, zeszyt 2, Warszawa 2013.
• 33. Th e World Bank, Removing Barriers to Public Transport Integration in Poland. Key Directions of Change, Washington DC 2016.
• 34. Żurkowski A.: Intermodalne uwarunkowania rytmizacji przewozów pasażerskich, Logistyka 3/2012.
• Źródła internetowe:
• 35. http://bustramwajkolej.pl/ [dostęp 4.07.2021].
• 36. https://dopiewo.pl/aktualnosci/2017-11-18/samorzady-wypracowaly-model-finansowania-pk [dostęp 19.07.2021].
• 37. https://gazeta.myslenice.pl/z-krakowa-do-myslenickoleja-jest-porozumienie, [dostęp 11.08.2021].
• 38. https://www.mamnewsa.pl/gospodarka/szybka-kolej-do-krakowa-jest-porozumieniesamorzadowcow [dostęp 11.08.2021].
• 39. Oficjalna strona internetowa Berlińskiego Przedsiębiorstwa Transportowego: https://www.bvg.de/en/Travel-information/Local-rail [dostęp 21.11.2020].
• 40. Oficjalna strona internetowa InnoBaltica Sp. z o.o. http://www.innobaltica.pl/1_18_o-ulgach.html [dostęp 07.12.2020].
• 41. Oficjalna strona internetowa KODIS: https://www.kodis.cz/en/dopravni-infocentra/about-us/87/about-us.html [dostęp 10.07.2021].
• 42. Oficjalna strona internetowa Kolei Małopolskich: https://malopolskiekoleje.pl/index.php/podroz/37-bilety-honorowane [dostęp 25.07.2021].
• 43. Oficjalna strona internetowa Kolei Wielkopolskich sp. z o.o.: https://koleje-wielkopolskie.com.pl/dlapasazera/honorowanie-biletow/ [dostęp 4.07.2021].
• 44. Oficjalna strona internetowa Kolei Wielkopolskich sp. z o.o.: https://koleje-wielkopolskie.com.pl/dla-pasazera/oferty-specjalne/, zakładka bustramwajkolej.pl [dostęp 4.07.2021].
• 45. Oficjalna strona Komisji Europejskiej https://ec.europa.eu/regional_policy/en/policy/what/glossary-/p/partnership-agreement [dostęp 07.12.2020].
• 46. Oficjalna strona internetowa MEL: https://www.lillemetropole.fr/en/your-daily/your-daily [dostęp10.07.2021].
• 47. Oficjalna strona internetowa Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej: https://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/strony/o-funduszach/zasadydzialania-funduszy/zintegrowane-inwestycje-terytorialne/ [dostęp 04.12.2020].
• 48. Oficjalna strona internetowa Ministerstwa Infrastruktury https://www.gov.pl/web/infrastruktura/pomoc-w-zakresie-finansowania-kosztowzarzadzania-infrastruktura-kolejowa-w-tym-jejutrzymania-i-remontow-do-2023-roku [dostęp 25.07.2021].
• 49. Oficjalna strona (archiwalna) Ministerstwa Inwestycji i Rozwoju: https://archiwum.miir.gov.pl/strony/zadania/polityka-rozwoju-kraju/zarzadzanie-rozwojem-kraju/koncepcja-przestrzennegozagospodarowania-kraju/ [dostęp 02.12.2020].
• 50. Oficjalna strona (archiwalna) Ministerstwa Inwestycji i Rozwoju: https://miir.bip.gov.pl/strategierozwoj-regionalny/17847_strategie.html [dostęp02.12.2020].
• 51. Oficjalna strona internetowa National Rail: https://ojp.nationalrail.co.uk/service/timesandfares/KGX/HAY/021220/2230/dep#outwardJump [dostęp 02.12.2020].
• 52. Oficjalna strona internetowa POLREGIO sp.z o.o.: https://polregio.pl/pl/dla-podroznych/informacje/wielkopolskie-przyspiesza-z-polregio/ [dostęp w dniu 4.07.2021].
• 53. Oficjalna strona internetowa Poznańskiej Kolei Metropolitalnej http://www.kolej.metropoliapoznan.pl/, dostęp w dniu 4.07.2021.
• 54. Oficjalna strona internetowa PV: https://www.pv.lv/en/about-us/ [dostęp 24.11.2020].
• 55. Oficjalna strona internetowa ROPID: https://pid.cz/oorganizaci/o-organizaci-ropid/ [dostęp 10.07.2021].
• 56. Oficjalna strona internetowa S-Bahn Berlin GmbH (spółki-córki DB Regio AG) https://sbahn.berlin/en/tickets/the-vbb-fare-explained/ [dostęp 24.11.2020].
• 57. Oficjalna strona internetowa Stowarzyszenia Integracji Stołecznej Komunikacji http://siskom.waw.pl/kp-parkingi.htm [dostęp 02.12.2020].
• 58. Oficjalna strona internetowa Stowarzyszenia Metropolia Poznań: http://www.metropoliapoznan.pl/strona,4,poznanska_kolej_metropolitalna.html [dostęp 4.07.2021].
• 59. Oficjalna strona internetowa Stowarzyszenia Metropolia Poznań: http://metropoliapoznan.pl/strona,17,rada_metropolii.html [dostęp 4.07.2021]. Oficjalna strona internetowa Stowarzyszenia na rzecz Niepełnosprawnych SPES: https://www.spes.org.pl/twoje-prawa/transport-i-ulgi-wprzejazdach [dostęp w dniu 07.12.2020].
• 60. Oficjalna strona internetowa Transport for London https://tfl.gov.uk/fares/how-to-pay-and-where-tobuy-tickets-and-oyster/pay-as-you-go/oyster-payas-you-go?intcmp=55536 [dostęp 21.11.2021].
• 61. Oficjalna strona internetowa Urzędu Transportu Kolejowego (UTK): https://www.utk.gov.pl/pl/pasazerowie/kolejowe-faq/przejazdybezplatne/14418,Przejazdy-bezplatne-i-ulgowe.html [dostęp 07.12.2020].
• 62. Oficjalna strona internetowa VRR: https://www.vrr.de/en/vrr/an-overview/ [dostęp 10.07.2021].
• 63. Oficjalna strona internetowa Vy: https://www.vy-.no/en/traffic-and-routes/stations-and-networkmaps [dostęp 24.11.2020].