Tenement house ”Under the Golden Crown” in Wrocław - renovation of the peculiar monument

• Autorzy: Kirschke K.

Identyfikatory

DOI

10.1515/ceer-2015-051

Warianty tytułu

PL

Kamienica „Pod Złotą Koroną” we Wrocławiu - renowacja osobliwego zabytku

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Among the many historic buildings in Wroclaw, there is a property address Rynek 29 - Oławska 2, that in 1970 entered in the register of monuments as “a department store, earlier tenement house called " Under the Golden Crown". In the fact it was built in 1961 and it is neither a historical building nor department store. It is, spectacular example of creative retrospective, in the post-war reconstruction of Wroclaw. It has relict of medieval and Renaissance architecture, but the aboveground parts have a skeleton structure of commercial buildings from the early 20th century. In recent years, there is a problem with renovating such buildings. Recognition of these monuments has become a requirement now. Because only in this way in the future, in the course of modernization works, you will be able to avoid bad decisions and unforeseen situations.

PL

Wśród licznych historycznych budowli Wrocławia, znajduje się obiekt o adresie Rynek 29, ul. Oławska 2, wpisany w 1970 r. do rejestru zabytków jako Dom handlowy d. kamienica „Pod Złota Koroną". Jego osobliwość polega na tym, że został wzniesiony w 1961 r. i nie jest to ani kamienica historyczna, ani dom handlowy. Obiekt ten stanowi w powojennej odbudowie historycznego centrum Wrocławia spektakularny przykład kreacji retrospektywnej, polegającej na wznoszeniu ważnych dla Starego Miasta, budowli „zabytkowych”, niekoniecznie wiernie odtworzonych i znajdujących się na swym oryginalnym miejscu. Ponieważ budowano je na zrębach budowli historycznych, były w części podziemnej średniowieczne lub renesansowe, ale w części nadziemnej miały już konstrukcję szkieletową budynków komercyjnych z początku XX w. Wzniesione w oparciu o te elementy udane stylizacje historycznych kamienic sprawiły, że szybko wtopiły się one w krajobraz i już po kilku latach w całości uzyskały rangę rejestrowych zabytków. Dziś nie wnikamy w szczegóły takiej nobilitacji wykreowanej niespełna 60 lat temu pseudostylowej architektury. Wydaje się ona uprawniona, gdy spojrzymy na walory kompozycyjne fasad tych obiektów, detal i jakość prac rzemieślniczych. W ostatnich latach pojawił się problem remontów i przebudów takich staromiejskich budynków, powiązany z naciskiem właścicieli na lokowanie w nich wyłącznie dochodowych funkcji. Rozpoznanie takich zabytków stało się wymogiem chwili. Bowiem tylko w ten sposób w przyszłości, w trakcie prowadzonych prac modernizacyjnych, będzie można uniknąć złych decyzji i nieprzewidzianych sytuacji.

Słowa kluczowe

EN

Wrocław; post-war reconstruction; historic tenement house

PL

Wrocław; odbudowa powojenna; kamienica historyczna; kamienica mieszczańska

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego
• Czasopismo: Civil and Environmental Engineering Reports
• Rocznik: 2015
• Tom: No. 19
• Strony: 51--59
• Opis fizyczny: Bibliogr. 10 poz., fot., rys.

Twórcy

autor

Kirschke K.

• Wroclaw University of Technology, Faculty of Architecture, Wroclaw, Poland

Bibliografia

• 1. Archiwum Budowlane miasta Wrocławia, T. 2600, 3724, 5070-5072.
• 2. Archiwum Państwowe we Wrocławiu, sygn. 205, 288, 289, 290, 315.
• 3. Burgermeister L.: Das Haus zur goldenen Krone, Schlesiens Vorzeit in Bild und Schrift. Zeitschrift des Vereines für das Museum Schlesischer Altertümer, 3 (1904) 93-99.
• 4. Die Goldene Krone in Breslau, Ostdeutsche Bau-Zeitung, 8(1905), 576.
• 5. Geschäftshaus zur Goldenen Krone in Breslau, Der Profanbau. Zeitschrift für Architektur und Bauwesen, 14 (1905) 222.
• 6. Kirschke Pracownia Projektowa, Projekt budowlany Przebudowa budynku Rynek 29 - Oławska 2, gł. proj. arch. P. Kirschke, Wrocław 2013- 2014.
• 7. Lutsch H.: Verzeichnis der Kunstdenkmäler der Provinz Schlesien, T 1, Die Stadt Breslau, Breslau, Wilh. Gottl. Korn 1886, 143.
• 8. Łaba B.: Renesansowy dom „Pod Złotą Koroną” we Wrocławiu w: Dzieła i Interpretacje Wrocław, T. 1, FSHS 1993, 65-86.
• 9. Małachowicz E.: Stare Miasto we Wrocławiu, Wrocław, PWN 1985.
• 10. Stein R.: Das Breslauer Bürgerhaus, Tübingen, Ernst Wasmuth 1966.