Tradycyjne wiejskie domy w Haćkach na Białostocczyźnie : stan w 2015 roku, na wybranych przykładach

• Autorzy: Krzywińska A. , Kułaczewska-Biełach M. , Szewczyk J.

Warianty tytułu

EN

Country cottages in Haćki, Białystok region, in 2015

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Cel pracy: Uzyskanie i zapis graficzny aktualnych informacji o wernakularnej architekturze Białostocczyzny, mianowicie o wnętrzach drewnianych domów wiejskich na pograniczu etnicznym polsko-białoruskim, w gminie Bielsk Podlaski, na przykładzie wsi Haćki. Metoda i wyniki: Interpretacja szczegółowych rysunków inwentaryzacyjnych dwóch wiejskich domów w Haćkach na Białostocczyźnie, wykonanych w grudniu 2015 roku na podstawie wcześniejszych prac terenowych przeprowadzanych w okresie od października do grudnia 2015 roku (wybrano i zaprezentowano 10 rysunków, w tym rzuty, przekroje i rysunki elewacji, przy czym rzuty i przekroje zawierają szczegółowe informacje o umeblowaniu i wyposażeniu wnętrz tych domów). Rysunki opracowano na prawach materiałów źródłowych, na potrzeby późniejszych analiz naukowych i działań konserwatorskich. Dopełnieniem materiałów rysunkowych jest dokumentacja fotograficzna (tu zaprezentowana w wyborze) i informacje pozyskane podczas wywiadów z mieszkańcami wsi. Wnioski: Zarejestrowano nawarstwianie się zmian (w rozplanowaniu, umeblowaniu i wyposażeniu) z różnych okresów oraz kontynuację ludowych wzorców kształtowania przestrzeni mieszkalnej (kompozycyjna i funkcjonalna rola pieca, amfiladowość wnętrza, rola kąta obrzędowego, czyli pokucia itp.).

EN

The general aim at the base of the work is to recognize vernacular architecture in Polish-Byelorussian ethnic borderland in the region of Białystok, on example of Haćki village in Bielsk Podlacki commune, 50 km south of Białystok, N-E Poland. The specific objective (research task) is to record graphical information about vernacular home interiors, as the source for further reasoning or conservation. Methods and results: Inventory drawings of two vernacular country cottages in Haćki, Białystok region, N-E Poland, have been made in December, 2015, after the field surveys in Haćki in October, November and December 2015. The set of drawings included plans, sections and façades; in this paper 10 drawings are presented. The drawings include all the information about layout, furniture and adornments of the houses. The relevant photographs and interviews with locals are also provided and taken into account. Conclusions: The houses are “chronicles of changes”, as we have observed the accumulation of changes of spatial layouts and furnishing of vernacular homes for the decades. Besides, the old vernacular traditions of residential space arrangement are still in use in such houses.

Słowa kluczowe

PL

budownictwo ludowe; dom wiejski; chałupa drewniana; Podlasie; Białostocczyzna

EN

vernacular building; country cottages; wooden huts; Podlasie Region; Białystok Region

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej
• Czasopismo: Architecturae et Artibus
• Rocznik: 2016
• Tom: Vol. 8, no. 3
• Strony: 82--93
• Opis fizyczny: Bibliogr. 9 poz., rys.

Twórcy

autor

Krzywińska A.

• Studentka Wydziału Architektury Politechniki Białostockiej, ul. O. Sosnowskiego 11, 15-893 Białystok

autor

Kułaczewska-Biełach M.

• Studentka Wydziału Architektury Politechniki Białostockiej, ul. O. Sosnowskiego 11, 15-893 Białystok

autor

Szewczyk J.

• Politechnika Białostocka, Wydział Architektury, ul. O. Sosnowskiego 11, 15-893 Białystok

Bibliografia

• 1. Czajkowski J. (1961), Zagroda wydlużona typu bielsko-hajnowskiego, „Polska Sztuka Ludowa – Konteksty” t. 15, z. 3.
• 2. Gaweł A. (2010), Zdobnictwo drewnianych domów na Białostocczyźnie, wyd. 2, Orthdruk, Białystok.
• 3. Parnowska M. (1961), Vnutrennee ustrojstvo krestjanskogo žilogo doma v derevnjach rajona (povjata) Bel’sk Podljaski, „Zeszyty Etnograficzne” Muzeum Kultury i Sztuki Ludowej w Warszawie t. 2.
• 4. Pokropek M., Strączek T. (1993), Osadnictwo i tradycyjne budownictwo drewniane okolic Ciechanowca na przykładzie przysiółków drobnoszlacheckich Piętki i Twarogi w woj. łomżyńskim, „Rocznik Białostocki”, t. XVIII, Muzeum Okręgowe w Białymstoku, Warszawa.
• 5. Sulima M. (2012), Dom mieszkalny w zagrodzie pogranicza etnicznego jako zjawisko architektoniczno-kulturowe, t. 1 i 2 (maszynopis pracy doktorskiej).
• 6. Szewczyk J.(2008), Ludowe zdobnictwo podlaskich domów, Wyd. Politechniki Białostockiej, Białystok.
• 7. Szewczyk J. (2012), Piec ceglano-kaflowy we współczesnym domu..., Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej, Białystok.
• 8. Tłoczek I.(1969), Tradycyjne budownictwo drzewne na Podlasiu, „Rocznik Mazowiecki” t. 2.
• 9. Wójcicki K. W. (1828), Podróż w Podlasiu: Wyimek z dziennika podróży z roku 1825 i 1826, „Dziennik Warszawski” nr 34 (marzec), t. IX, 234-275.

Uwagi

PL

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).