Zbiornik triasowy jako potencjalne źródło wód geotermalnych na przykładzie otworu wiertniczego Kompina-2

• Autorzy: Bujakowski W. , Hołojuch G. , Tomaszewska B.

Warianty tytułu

EN

Triassic reservoir as a potential source of geothermal water – the example of Kompina-2 borehole

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono możliwości pozyskiwania wód geotermalnych ze zbiornika triasowego w rejonie Łowicza. W profilu otworu wiertniczego Kompina-2, o głębokości 4570 m, najgłębiej występujące poziomy wodonośne stwierdzono w utworach pstrego piaskowca. Wody cechują się wysoką mineralizacją – 337,1 g/dm3 i typem hydrogeochemicznym Cl–Na. Uzyskane podczas opróbowania przypływy nie były wysokie. Temperatura płynu złożowego w interwale głębokości 4130–4165 m wynosiła 107°C. W przedziale głębokości 4110–4115 m nastąpił samowypływ solanki, a ciśnienie na głowicy osiągnęło wartość 140 atm. Z poziomu wodonośnego występującego w obrębie utworów triasu środkowego (wapień muszlowy) uzyskano dopływ solanki o mineralizacji 164 g/dm3 i temperaturze 97°C. Z poziomu wodonośnego górnego triasu (kajper/retyk) stwierdzono dopływy solanek w granicach od 0,1 do 22 m3/h i mineralizacji od 88 do 150 g/dm3. Temperatura solanki wynosiła 94°C. Wodonośność na badanym terenie jest rozpoznana w stopniu pozwalającym stwierdzić, że najlepsze warunki zbiornikowe w obrębie utworów triasowych występują w poziomie górnego triasu, z którego uzyskano największe dopływy dochodzące do 22 m3/h (porowatość kilkanaście procent, temperatura solanek do 100°C) oraz w strefach o podwyższonej szczelinowatości triasu dolnego (pstry piaskowiec),w której stwierdzono samowypływ solanki.

EN

The paper presents the possibilites of obtaining geothermal waters from Triassic reservoir in the Łowicz area. The geothermal water encountered was brine of Cl–Na, hydrochemical type and TDS reaching 337.1 g/dm3. The measured reservoir temperature of the brine at depth interval 4130–4165 m was 107°C and its inflow to the borehole was quite small. At depth of 4110–4115 m the free outflow of brine was recorded causing the wellhead pressure of 140 atm. Within the Middle Triassic aquifer (Shellbearing limestone formation) at depth interval 3910–3920 the inflow of brines of TDS 164 g/dm3 and reservoir temperature of 97° C was recorded. The large (up to 22 m3/h) inflows of geothermal brines were also obtained from the Late Triassic aquifer (Keuper/Rhaetian formation). Their reservoir temperature was 94°C and TDS varied from 88 to 150 g/dm3. Taking into account the reservoir temperatures and water discharges the most favorable hydrogeological and reservoir conditions for geothermal water occurrence are connected with the Late and Early Triassic water bearing horizons.

Słowa kluczowe

PL

wody termalne; zbiornik wód geotermalnych; trias; Niż Polski

EN

geothermal water; geothermal reservoir; Triassic; Polish Lowland

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
• Rocznik: 2010
• Tom: nr 439 (1)
• Strony: 71--75
• Opis fizyczny: Bibliogr. 6 poz., rys.

Twórcy

autor

Bujakowski W.

• Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią, Polska Akademia Nauk, ul. Wybickiego 7, 31-261 Kraków

autor

Hołojuch G.

• Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią, Polska Akademia Nauk, ul. Wybickiego 7, 31-261 Kraków

autor

Tomaszewska B.

• Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią, Polska Akademia Nauk, ul. Wybickiego 7, 31-261 Kraków

Bibliografia

• 1. BOROWSKA L., NEBELSKA U., CZERWIŃSKA B., 2008 — Opracowanie wyników badań sejsmicznych dla tematu: Skierniewice-Łowicz, rejon Kompina. Geofizyka Kraków. Arch. Zakł. Energii Odnawial. IGSMiE PAN, Kraków (praca niepublikowana).
• 2. BUJAKOWSKI W., BARBACKI A.P., CZERWIŃSKA B., HOŁOJUCH G., STEFANIUK M., TRZEŚNIOWSKI Z., 2009 — Opracowanie i testy zintegrowanej metodyki prac sejsmo-magnetotellurycznych w aspekcie rozpoznania przestrzennego wgłębnej budowy geologicznej dla wskazania optymalnej lokalizacji otworów geotermalnych. Wyd. Revel, Kraków.
• 3. CHOWANIEC J., FREIWALD P., OPERACZ T., WITEK K., 2008 — Ocena warunków hydrogeologicznych rejonu istniejącego otworu Kompina-2 ze szczególnym uwzględnieniem parametrów fizyko-chemicznych wód podziemnych. Państw. Inst. Geol., Oddz. Karpacki, Kraków (praca niepublikowana).
• 4. GÓRECKI W. (red.), 2006 — Atlas zasobów geotermalnych na Niżu Polskim. Zakład Surowców Energetycznych AGH. Kraków. Wyd. Goldruk, Nowy Sącz.
• 5. MAREK S., FELDMAN A., 1988 — Dokumentacja wynikowa otworu badawczego Różyce IG-2. Państw. Inst. Geol., Warszawa (praca niepublikowana).
• 6. NOCOŃ W., MODZELEWSKI R., STOLARCZYK F., KACZYŃSKI J., 1984 — Dokumentacja wynikowa otworów: Kompina-2, Różyce-1. Zakład Poszukiwania Nafty i Gazu. Wołomin. Centr. Arch. Geol. Państw. Inst. Geol., Warszawa.

Uwagi

PL

Artykuł w Część 2, Samowystarczalność energetyczna Polski a krajowa baza surowcowa