Cryptoassets as Contemporary Threats to the Economic Security of the Country

• Autorzy: Charatynowicz Jacek

Identyfikatory

DOI

10.12845/sft.58.2.2021.10

Warianty tytułu

PL

Kryptoaktywa jako współczesne zagrożenia bezpieczeństwa ekonomicznego państwa

• Języki publikacji: EN PL

Abstrakty

EN

Aim: The aim of this article is to present the conclusions of a research conducted in the area of identifying threats to the economic interests of the state related to the trading of cryptoassets, as well as the presentation of legal solutions functioning in the cryptoasset environment and possible remedial actions to be taken by the state authorities competent in this regard. Introduction: Due to the technological features, undefined legal status, regulatory and organizational risks of this instrument, the threats related to the trading of cryptoassets are one of the most important current threats from the point of view of the economic security of the country. They are identified both by domestic and foreign financial market supervision authorities, tax and law enforcement authorities, and those dealing with counteracting money laundering and the financing of the terrorists. The article presents the identified risk areas, legal regulations in the field of trading in these assets, and regulatory perspectives. An attempt was also made to describe the actions necessary to be taken to mitigate the threats. Methodology: In this work, theoretical research was used, such as: analysis of literature, on legal and strategic studies as well as industry literature, synthesis, generalization and inference. In addition, analysis was carried out of the legal acts related to the regulation of the market of cryptoassets, international strategic documents describing this market and the Polish financial supervision. Draft legal acts of a legislative nature were also presented. Conclusions: The market of cryptoassets is subject to constant legal, organizational and institutional transformations. Its socio-economic environment is also changing. Due to the characteristics of cryptoassets, their dispersed and unregulated nature, institutions of this market, both entities participating in transaction brokerage, as well as natural persons, can be used for money laundering, concealing property from various forms of crime. However, the identified vulnerabilities do not pose a significant threat to the economic security of the country – they are of a sectoral nature. The relevant state institutions undertake specific activities in order to counteract threats, both of a legal, institutional and organizational nature.

PL

Cel: Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie wniosków z badań przeprowadzonych w zakresie identyfikacji zagrożeń dla ekonomicznych interesów państwa związanych z obrotem kryptoaktywami, a także prezentacja rozwiązań prawnych funkcjonujących w otoczeniu kryptoaktywów oraz możliwych do podjęcia działań zaradczych przez właściwe w tym zakresie organy państwa. Wprowadzenie: Z uwagi na cechy technologiczne, niedookreślony status prawny, ryzyka regulacyjne i organizacyjne tego instrumentu, zagrożenia związane z obrotem kryptoaktywami są jednymi z najistotniejszych aktualnych zagrożeń z punktu widzenia bezpieczeństwa ekonomicznego państwa. Są one identyfikowane zarówno przez krajowe, jak i zagraniczne organy nadzoru nad rynkiem finansowym, organy podatkowe, ścigania oraz zajmujące się przeciwdziałaniem praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. W artykule przedstawiono zidentyfikowane obszary zagrożeń, regulacje prawne obowiązujące w zakresie obrotu tymi aktywami, perspektywy regulacyjne. Podjęto także próbę opisania koniecznych do podjęcia działań w celu mitygacji zagrożeń. Metodologia: W przedmiotowej pracy wykorzystano badania teoretyczne, takie jak: analiza literatury, opracowań prawnych i strategicznych oraz piśmiennictwo branżowe, syntezę, uogólnienie oraz wnioskowanie. Ponadto dokonano analizy aktów prawnych związanych z regulacją rynku kryptoaktywów, międzynarodowych dokumentów strategicznych opisujących rynek kryptoaktywów oraz polskiego nadzoru finansowego. Przedstawiono również projektowane akty prawne o charakterze legislacyjnym. Wnioski: Rynek kryptoaktywów podlega nieustannym przeobrażeniom prawnym, organizacyjnym i instytucjonalnym. Zmienia się również jego otoczenie społeczno-ekonomiczne. Z uwagi na cechy kryptoaktywów, ich rozproszony i nieuregulowany charakter, instytucje tego rynku, zarówno podmioty biorące udział w pośrednictwie transakcyjnym, jak również osoby fizyczne, mogą być wykorzystywane do prania pieniędzy, ukrywania mienia pochodzącego z różnych form przestępczości. Zidentyfikowane podatności nie stanowią jednak istotnego zagrożenia dla bezpieczeństwa ekonomicznego państwa – mają charakter sektorowy. Właściwe instytucje państwa podejmują określone aktywności w celu przeciwdziałaniu zagrożeniom, zarówno o charakterze prawnym, instytucjonalnym, jak i organizacyjnym.

Słowa kluczowe

EN

cryptoassets; threats to economic security; legal regulations; counteracting money laundering; counteracting financing of terrorism; mitigation of threats related to cryptoassets

PL

kryptoaktywa; zagrożenia bezpieczeństwa ekonomicznego; regulacje prawne; przeciwdziałanie praniu pieniędzy; przeciwdziałanie finansowaniu terroryzmu; mitygacja zagrożeń związanych z kryptoaktywami

• Wydawca: Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej im. Józefa Tuliszkowskiego - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Safety & Fire Technology
• Rocznik: 2021
• Tom: Vol. 58, iss. 2
• Strony: 164--178
• Opis fizyczny: Bibliogr. 40 poz., rys.

Twórcy

autor

Charatynowicz Jacek

• The Alcide De Gasperi University of Euroregional Economy / Wyższa Szkoła Gospodarki Euroregionalnej im. Alcide De Gasperi

• https://orcid.org/0000-0003-0484-4078

Bibliografia

• [1] Aleksandrowicz T.R., Świat w sieci. Państwa. Społeczeństwa. Ludzie. W poszukiwaniu nowego paradygmatu bezpieczeństwa narodowego, Warszawa. 2018, 238.
• [2] Internetowy słownik języka polskiego PWN [dostęp: 28.10.2021].
• [3] Słownik terminów z zakresu bezpieczeństwa narodowego, AON, Warszawa 2008, 172.
• [4] Aleksandrowicz T.R., Kluczowe megatrendy w bezpieczeństwie państwa XXI w., Warszawa 2020.
• [5] https://www.pb.pl/inwestorzy-stawiaja-na-jachty-motorowe-1005716 [dostęp: 28.10.2021].
• [6] https://www.ecb.europa.eu/pub/pdf/other/virtualcurrencyschemes201210en.pdf [dostęp: 28.10.2021].
• [7] https://www.ecb.europa.eu/pub/pdf/other/virtualcurrencyschemesen.pdf [dostęp: 25.10.2021].
• [8] https://www.esma.europa.eu/sites/default/files/library/esma50-157-1391_crypto_advice.pdf [dostęp: 25.10.2021].
• [9] https://www.eba.europa.eu/sites/default/documents/files/documents/10180/2545547/67493daa-85a8-4429-aa91-e9a5ed880684/EBA%20Report%20on%20crypto%20assets.pdf [dostęp: 25.10.2021].
• [10] Financial Conduct Authority, Guidance on Cryptoassets, Consultation Paper CP19/3, January 2019, 9.
• [11] Opitek P., Pranie pieniędzy i finasowanie terroryzmu z wykorzystaniem walut wirtualnych, Instytut Kościuszki, Brief Programowy, https://ik.org.pl/wp-content/uploads/ik_brief_programowy_pranie-pieniedzy-i-finasowanie-terroryzmu-z-wykorzystaniem-walut-wirtualnych.pdf [dostęp: 25.10.2021].
• [12] Bela S., Kopyściański T., W. Srokosz W., Kryptowaluty jako elektroniczne instrumenty płatnicze bez emitenta. Aspekty informatyczne, ekonomiczne i prawne, Wrocław 2016, 52.
• [13] Zacharzewski K., Bitcon jako przedmiot stosunków prawa prywatnego, Monitor Prawniczy 21/2004, 1133, https://repozytorium.umk.pl/bitstream/handle/item/2866/46.pdf?sequence=1 [dostęp: 03.12.2021].
• [14] Ustawa z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i zapobieganiu terroryzmowi (Dz. U. 2021, poz.1132, z późn. zm.).
• [15] Hara M., Kierzynka R., Kołodziejski P., Ustawa o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Komentarz, Wyd. Lexis Nexis, Warszawa, 2014, 25.
• [16] https://www.eba.europa.eu/ [dostęp: 28.10.2021].
• [17] Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. 2005 r., nr 183, poz. 1538).
• [18] Ustawa z dnia 1 marca 2021 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2021, poz.1132, z późn. zm.).
• [19] Ustawa z dnia 30 marca 2021 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2021, poz. 815).
• [20] Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. 2021., poz. 1128 z późń. zm.).
• [21] Ustawa z 15 lutego 1992 o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. 2020, poz. 1406 z późń. zm.).
• [22] Skutki podatkowe obrotu kryptowalutami w PIT, VAT i PCC, Komunikat Ministerstwa Finansów z 4 kwietnia 2018 r., https://www.kis.gov.pl/wiadomosci/aktualnosci/-/asset_publisher/JSs9/content/id/7793320 [dostęp: 28.10.2021].
• [23] Ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych (Dz.U. 2011., Nr 199, poz. 1175).
• [24] Projekt rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 września 2020 r. w sprawie rynków kryptograficznych oraz zmieniający dyrektywę UE 2019/1937, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX%3A52020PC0593 [dostęp: 28.10.2021].
• [25] Gryz J., Kitler W. (red.), Identyfikacja, klasyfikacja, podział i uzasadnienie pojęcia, istoty składników i zakresu bezpieczeństwa państwa, Wyd. AON, Warszawa 2014, 33.
• [26] Księżopolski K.M., Bezpieczeństwo ekonomiczne, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2011, 22.
• [27] Kitler W., Bezpieczeństwo narodowe RP. Podstawowe kategorie. Uwarunkowania. System, Wyd. AON, Warszawa 2011, 60.
• [28] Stasiuk T., W 2020 r. było mniej przestępstw związanych z kryptowalutami, „Puls Biznesu” 2021, https://www.pb.pl/w-2020-r-bylo-mniej-przestepstw-zwiazanych-z-kryptowalutami-1106786 [dostęp: 04.09.2021].
• [29] Ministerstwo Finansów, Krajowa ocena ryzyka prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu, Warszawa 2019, https://www.gov.pl/web/finanse/krajowa-ocena-ryzyka-prania-pieniedzy-oraz-finansowania-terroryzmu [dostęp: 04.09.2021].
• [30] https://www.europol.europa.eu/socta-report [dostęp:04.09.2021].
• [31] Stanowisko Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego w sprawie wydawania i obrotu kryptoaktywami, https://www.knf.gov.pl/knf/pl/komponenty/img/Stanowisko_UKNF_ws_wydawania_i_obrotu_kryptoaktywami_71794.pdf, [dostęp: 07.09.2021].
• [32] Ostrzeżenie Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego o ryzykach związanych z nabywaniem oraz z obrotem kryptoaktywami w tym walutami wirtualnymi oraz kryptowalutami), https://www.knf.gov.pl/knf/pl/komponenty/img/Ostrzezenie_UKNF_o_ryzykach_zwiazanych_z_nabywaniem_oraz_z_obrotem_kryptoaktywami_72241.pdf [dostęp: 07.09.2021].
• [33] Iczetkin A., Hernik A., Manipulacje i oszustwa na rynku kapitałowym, „Finanse i Prawo Finansowe” 2019, 3(23), 9–24, http://www.finanseiprawofinansowe.uni.lodz.pl/Publikacje/24/1_Iczetkin_Hernik.pdf [dostęp: 28.10.2021].
• [34] Huczek S., Manipulacja instrumentami finansowymi, 2013 r., https://www.ncbiuletyn.pl/czytaj/1552-m anipulacja-instrumentami-finansowymi-cz-1-2.html [dostęp: 28.10.2021].
• [35] SEC grozi pozwaniem Coinbase w związku z pożyczkami kryptowalutowymi, https://www.pb.pl/sec-grozi-pozwaniem-coinbase-w-zwiazku-z-pozyczkami-kryptowalutowymi-1126819 [dostęp: 10.09.2021].
• [36] https://mf-arch2.mf.gov.pl/web/bip/ministerstwo-finansow/dzialalnosc/giif/komunikaty/-/asset_publisher/8KnM/content/id/2955254 [dostęp: 10.09.2021].
• [37] https://www.gov.pl/web/finanse/krajowa-ocena-ryzyka-prania-pieniedzy-oraz-finansowania-terroryzmu [dostęp: 28.10.2021].
• [38] https://www.knf.gov.pl/o_nas/komunikaty?articleId=60178&p_id=18 [dostęp: 28.10.2021].
• [39] https://www.knf.gov.pl/o_nas/komunikaty?articleId=57363&p_id=18 [dostęp: 28.10.2021].
• [40] http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WMP20150001069/O/M20151069.pdf [dostęp: 28.10.2021].