Interpretation of traces of hypothetical quincha walls in Samaipata

• Autorzy: Kogut Janusz , Kościuk Jacek , Kubicka Anna

Identyfikatory

DOI

10.37190/arc200209

Warianty tytułu

PL

Interpretacja śladów hipotetycznych ścian quincha w Samaipata

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

El Fuerte de Samaipata, commonly known as Samaipata, is an archaeological site in Bolivia. It was inscribed on the UNESCO World Heritage List in 1998. The most characteristic feature of the site is a natural rock that served as a wak’a (sacred place) for several local, pre-Hispanic cultures, so its current condition is the result of at least 1200 years of development. Towards the end of the 20th century and beginning of the 21st century, Samaipata was comprehensively studied and documented by German scholars. Due to the threat of progressing erosion, a new documentation project was executed by a Polish team. The main objective of the project was to document the vanishing site using 3D laser scanning. Most of the research already published on Samaipata concentrates on the complex arrangement of niches and terraces, figural and geometrical petroglyphs, as well as canals and water reservoirs at the site. The long rows of small circular holes drilled into the rock attract less scholarly attention. They are commonly associated with the vertical posts used for traditional quincha walls. Since there are doubts about the ability of the quincha wall to resist the extremely strong winds on the top of the rock, the Authors conducted computer simulations to clarify these reservations. The 3D model was based on 3D laser scanning results, while FEM was used to solve structural analysis problems.

PL

El Fuerte de Samaipata jest stanowiskiem archeologicznym w Boliwii wpisanym na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w 1998 r. Najbardziej charakterystyczną cechą tego miejsca jest naturalna skała, która służyła jako wak’a (święte miejsce) dla kilku lokalnych kultur prehiszpańskich, więc jej obecna forma jest wynikiem co najmniej 1200 lat rozwoju. Pod koniec XX w. i na początku XXI Samaipata była wszechstronnie badana i dokumentowana przez niemieckich uczonych. Ze względu na postępującą erozję polski zespół wykonał nowe pomiary, których głównym celem była precyzyjna rejestracja zagrożonych reliktów za pomocą laserowego skanowania 3D. Większość dotychczas opublikowanych wyników badań na temat Samaipata koncentruje się na złożonym zespole nisz i tarasów, figuralnych i geometrycznych petroglifów, a także kanałów i zbiorników wodnych rzeźbionych w skale. Długie rzędy małych okrągłych wywierconych otworów przyciągają mniej uwagi naukowców. Są one powszechnie kojarzone z pionowymi słupkami stosowanymi do tradycyjnych ścianek quincha. Wątpliwości co do wytrzymałości ścianki quincha na ekstremalnie silne wiatry na szczycie skały skłoniły autorów tego artykułu do przeprowadzenia komputerowych symulacji w celu wyjaśnienia tych zastrzeżeń. Model 3D został oparty na wynikach skanowania laserowego 3D, a samą analizę przeprowadzono z wykorzystaniem metody elementów skończonych (MES).

Słowa kluczowe

EN

Fuerte de Samaipata; Bolivia; rock art; quincha wall; numerical modelling

PL

Fuerte de Samaipata; Boliwia; sztuka naskalna; ścianka quincha; modelowanie numeryczne

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
• Czasopismo: Architectus
• Rocznik: 2020
• Tom: Nr 2 (62)
• Strony: 67--77
• Opis fizyczny: Bibliogr. 23 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Kogut Janusz

• Faculty of Civil Engineering, Cracow University of Technology

autor

Kościuk Jacek

• Faculty of Architecture, Wrocław University of Science and Technology

autor

Kubicka Anna

• Faculty of Architecture, Wrocław University of Science and Technology

Bibliografia

• [1] Nordenskiöld E., Meine Reise in Bolivien 1908–1909, [in:] Globus. Illustrierte Zeitschrift für Länder­ und Völkerkunde, F. Vieweg und Sohn, Braunsweig 1910, 213–219.
• [2] Pucher L., Ensayo sobre el arte prehistórico de Samaypata, “Revista de la Universidad de San Francisco Xavier”, Universidad Mayor de San Francisco Xavier Sucre, Sucre 1945, 17–61.
• [3] Trimborn H., Der skulptierte Berg von Samaipata, “Archäologische Studien in den Kordilleren Boliviens”, Bd. 3, “Baessler Archiv, Beiträge zur Völkerkunde” 1967, NF 5, 130–169.
• [4] El Fuerte de Samaipata. Estudios arqueo lógicos, A. Meyers, I. Combès (comp.), Biblioteca del Museo de Historia Universidad Autónoma Gabriel René Moreno, Santa Cruz de la Sierra 2015.
• [5] Santo Tomas, Lexicon ó Vocabulario de la Lengua General del Perú, Valladolid 1560, https://archive.org/stream/lexiconovocabula00domi#page/n357/mode/2up/search/kincha [accessed: 13.08.2019].
• [6] La Quincha, https://vimeo.com/69103674 [accessed: 12.08.2019].
• [7] Quinn D., D’Ayala D., In­plane experimental testing on historic quincha walls, [in:] F. Peña, M. Cháve (eds.), SAHC 2014: 9th International Conference on Structural Analysis of Historical Constructions, Institute of Engineering, UNAM, Mexico City 2014, http://www.hms.civil.uminho.pt/sahc/2014/topic02-fullpaper007.pdf [accessed: 11.07.2019].
• [8] Minke G., Manual de construcción para viviendas antisísmicas de tierra, Forrschunglabor für Experimentelles Bauen, Universidad de Kassel, Alemania 2001, 26–27.
• [9] Carbajal F., Ruiz G., Schexnayder C.J., Quincha Construction in Perú, “Practice Periodical on Structural Design and Construction” 2005, Vol. 10, Iss. 1, 56–62, doi: 10.1061/(ASCE)1084-0680(2005)10:1(56).
• [10] Beck H.E., Zimmermann N.E., McVicar T.R. et al., Present and future Köppen­Geiger climate classification maps at 1­km resolution, “Scientific Data” 2018, Vol. 5, 180214, doi: 10.1038/sdata.2018.214 [accessed: 21.01.2019].
• [11] Guía práctica. Construyendo viviendas con Quincha Mejorada, Lima 2008, http://www.predes.org.pe/predes/manual_quincha_mejorada.pdf [accessed: 15.06.2019].
• [12] Gutiérrez A.D., Sistema constructivo “quincha prefabricada”, “Informes de la Construcción” 1984, Vol. 36, No. 361, 25–34, http://informesdelaconstruccion.revistas.csic.es/index.php/informesdelaconstruccion/article/view/1962/2163 [accessed: 23.01.2019].
• [13] Machu Picchu: A Civil Engineering Marvel, K.R. Wright, A.V. Zegarra, R.M. Wright, G.D. McEwan (eds.), ASCE Press, USA, 2000.
• [14] Astete Victoria F., Ziółkowski M., Kościuk J., On Inca astronomical instruments: the observatory at Inkaraqay – El Mirador (National Archaeological Park of Machu Picchu, Peru), “Estudios Latinoamericanos” 2016/2017, Vol. 36/37, 9–25.
• [15] Giersz M., Castillo de Huarmey. Un centro del imperio Wari en la costa norte del Perú, Ediciones del Hipocampo, Lima 2017.
• [16] http://www.naukowiec.org/tablice/geografia/skala-beauforta--skala-sily-wiatru_2763 [accessed: 12.11.2018].
• [17] Kogut J., Pilecka E., Szwarkowski D., Analysis of landslide effects along a road located in the Carpathian flysch, “Open Geosciences” 2018, Vol. 10, Iss. 1, 517–531, doi: 10.1515/geo-2018-0041.
• [18] Kościuk J., Modern 3D scanning in modelling, documentation and conservation of architectural heritage, [in:] J. Jasienko (ed.), Structural Analysis of Historical Constructions, SAHC2012 – 8th International Conference on Structural Analysis of Historical Constructions, Dolnośląskie Wydawnictwo Edukacyjne, Wroclaw 2012, 64–76.
• [19] Vicente E.F., Torrealva D.E., Mechanical properties of adobe masonry of historical buildings in Peru, [in:] F. Peña, M. Chávez (eds.), SAHC2014 – 9th International Conference on Structural Analysis of Historical Constructions Mexico City, Mexico, 14–17 October 2014, Mexico City 2014, http://www.hms.civil.uminho.pt/sahc/2014/topic10-fullpaper005.pdf [accessed: 14.05.2019].
• [20] Morton T., Stevenson F., Taylor B., Smith N.C., Low Cost Earth Brick Construction, Arc, Auchtermuchty 2005.
• [21] Quinn N., D’Ayala D., Moore D., Experimental testing and numerical analysis of quincha under lateral loading, [in:] J. Jasienko (ed.), Structural Analysis of Historical Constructions, SAHC2012 – 8th International Conference on Structural Analysis of Historical Constructions, Dolnośląskie Wydawnictwo Edukacyjne, Wroclaw 2012, 1699–1708.
• [22] Midas FEM, http://midasnfx.com/ [accessed: 10.12.2017].
• [23] Kościuk J., Kogut J., Numerical modelling of hypothetical quincha walls on Samaipata Rock, [in:] R. Aguilar et al. (eds.), Structural analysis of historical construction: an interdisciplinary approach, Springer, [s. l.] 2019, 835–843, doi: 10.1007/978-3-319-99441-3_90.