Analiza morfotektoniczna form rzeźby osuwiskowej na SW stokach góry Kornuty (Karpaty fliszowe, Beskid Niski)

• Autorzy: Zatorski M.

Warianty tytułu

EN

Morphotectonic analysis of the landslide relief on the SW slopes of Mt Kornuty (Flysch Carpathians, Beskid Niski Mts)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

On the SW slopes of the Mt. Kornuty (Magura Wątkowska mountain range in the Beskid Niski Mts.) is located one of the largest landslide areas in the Polish Flysch Carpathians. The morphotectonic analysis performed using contour diagrams and rose directional diagrams, made it possible to determine the direction of gravity mass movement. In total, over than 2500 measurements of the spatial orientation of joint surfaces were made within the landslide zone. Changing the direction of the tectonic anisotropy of the in situ and ex situ forms allowed conducting the morphogenetic analysis, i.e. specifying the types of gravitational movements. Besides the commonly occurring toppling, also rockfalls, rotation around the horizontal or vertical axis, and antithetical displacements (thelistric type) were observed. The combination of several types of gravitational movements of different age allows us to unequivocally say that it is a complex type of landslide.

Słowa kluczowe

PL

ruchy masowe; analiza morfotektoniczna; anizotropia strukturalna; skały fliszowe; Beskid Niski Mts.; Polskie Karpaty zewnętrzne; Polska Południowa

EN

mass movements; morphotectonic analysis; structural anisotrophy; flysch rocks Beskid Niski Mts.; Polish Outer Carpathians; Southern Poland

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2018
• Tom: Vol. 66, nr 2
• Strony: 111--117
• Opis fizyczny: Bibliogr. 30 poz., rys., wykr.

Twórcy

autor

Zatorski M.

• Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Jagielloński, ul. Gronostajowa 7,30-387 Kraków

Bibliografia

• 1. ALEXANDROWICZ Z. 1978 - Skałki piaskowcowe zachodnich Karpat fliszowych. Pr. Geol. PAN, 113: 7-12, 50-76.
• 2. ALEXANDROWICZ S.W., ALEXANDROWICZ Z. 1988 - Ridge-top trenches and rifts in the Polish Outer Carpathians. Ann. Soc. Geol. Pol., 58: 207-228.
• 3. BAJGIER M. 1994 - Rozwój osuwisk w czołowej strefie płaszczowiny magurskiej w dorzeczu górnej Soły. Prz. Geogr., 67: 375-387.
• 4. BAJGIER-KOWALSKA M. 2007 - Aktywność procesów osuwiskowych w Karpatach fliszowych w ostatnim dziesięcioleciu. [W:] Sołtysik R., Suligowski R. (red.), Rola geografii fizycznej w badaniach regionalnych, Kielce: 11-16.
• 5. BOBER L. 1984 - Z badań geologicznych w Karpatach. Rejony osuwiskowe w polskich Karpatach fliszowych i ich związek z budową geologiczną. Biul. Państw. Instyt. Geol., 23 (340): 115-153.
• 6. DIKAU R., BRUNSDEN D., SCHROTT L., IBSEN M.-L. (red.) 1996 - Landslide Recognition. Identification, Movement and Causes. Wiley & Sons, Chichester.
• 7. JAKUBOWSKI K. 1974 - Współczesne tendencje przekształceń form osuwiskowych w holoceńskim cyklu rozwojowym osuwisk na obszarze Karpat fliszowych. Pr. Muz. Ziemi, 22: 169-189.
• 8. KLECZKOWSKI A. 1955 - Osuwiska i zjawiska pokrewne. Wyd. Geol., Warszawa: 15-23, 59-85.
• 9. KOPCIOWSKI R. 1995 - Budowa geologiczna płaszczowiny magurskiej między Ropą, a Bodakami. [W:] Peszt C. & Jarzyna J. (red.), Geologiczne i geofizyczne badania podstawowe w poszukiwaniu, rozpoznawaniu i ocenie złóż surowców skalnych. Materiały do Konferencji Naukowej, Krynica: 167-174.
• 10. KOPCIOWSKI R., JANKOWSKI L., ZIMNALZ. 1997 - Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski 1 : 50 000, ark. Osiek (manuskrypt). Nar. Arch. Państ. Inst. Geol.
• 11. KOSZARSKI L. 1976 - Rozwój najmłodszych osadów wschodniej części płaszczowiny magurskiej. Sprawozdania z posiedzeń Komisji Nauk PAN w Krakowie, 20: 174-175.
• 12. LACH J. 1970 - Fazy rozwoju form skalnych w Magurze Wątkowskiej. Rocz. Nauk.-Dydakt. WSP, 5 (40): 27-33.
• 13. ŁOPATKIEWICZ T. 1985 - Ośrodki kamieniarstwa ludowego na łemkowszczyźnie środkowej. Polska Sztuka Ludowa, 3-4: 177-186.
• 14. MARGIELEWSKI W. 2001 - O strukturalnych uwarunkowaniach rozwoju głębokich osuwisk - implikacje do Karpat fliszowych. Prz. Geol., 6 (49): 515-524.
• 15. MARGIELEWSKI M., URBAN J. 2004 - Jaskinia szczelinowa Diabla Diura w Bukowcu (Pogórze Różnowskie, Karpaty zewnętrzne) jako inicjalne stadium rozwoju glebokich osuwisk w Karpatach fliszowych. Prz. Geol., 12(52): 1171-1178.
• 16. MARGIELEWSKI W. 2006 - Structural control and types of movements of rock mass in anisotropic rocks: case studies in the Polish Flysch Carpathians. Geomorphology, 77: 47-68.
• 17. MARGIELEWSKI W. 2009 - Typy przemieszczeń grawitacyjnych mas skalnych w obrębie form osuwiskowych polskich Karpat fliszowych. Prz. Geol., 10(57): 905-917.
• 18. MARGIELEWSKI W., URBAN J., BUCZEK K., FORNAL A., FRANCZAK P., ZATORSKI M. 2013 - Elementy rzeźby istotne dla dziedzictwa geologicznego. [W:] Urban J., Margielewski W. (red.), Plan Ochrony Magurskiego Parku Narodowego. Ochrona przyrody nieożywionej i gleb. Operat szczegółowy. IOP PAN, Kraków: 73-132.
• 19. MASTELLA L., ZUCHIEWICZ W., TOKARSKI A., RUBINKIEWICZ J., LEONOWICZP., SZCZĘSNY R. 1997 - Application of joint analysis for palaeostress reconstructions in structurally complicated settings, case study from Silesian Nappe, Outer Carpathians, Poland. Prz. Geol., 10/2 (45): 1064-1066.
• 20. POPRAWA D., RĄCZKOWSKIW. 2003 - Osuwiska Karpat. Prz. Geol., 8 (51): 685-692.
• 21. STARKEL L. 1960 - Rozwój rzeźby Karpat fliszowych w holocenie Warszawa. Pr. Geogr. IG PAN. Wyd. Geol., Warszawa: 106-128.
• 22. ŚLĄCZKA A. (red.) 1977 - Przewodnik do XLIX Zjazdu PTG. Wyd. Geol., Warszawa: 9-25, 73-75.
• 23. ŚWIDERSKI B. 1952 - Z zagadnień tektoniki Karpat Północnych. Pr. Państw. Inst. Geol., 8: 1-142.
• 24. ŚWIDZIŃSKIH. 1936-Budowa geologiczna Kornutów. [W:] SulmaT., Kornuty - rezerwat na Łemkowszczyźnie. Ochrona Przyrody, 16: 57-58.
• 25. TOKARSKI A. 1946 - Zachodnia część fałdu Mrukowej oraz możliwości ropne terenu Pielgrzymki i Folusza. Nafta, 2 (11): 378-385.
• 26. WROŃSKA D. 2004-2005 - Wpływ procesów osuwiskowych na działalność człowieka oraz szatę roślinną Magurskiego Parku Narodowego. Fol. Geograph. ser. Geographica-Physica, (35-36): 31-52.
• 27. ZATORSKI M. 2014 - The structural control of the Mroczna Cave development on the slopes of Mt Kornuty (the Flysch Carpathians, Beskid Niski Mts). Landform Analysis, 27: 55-65.
• 28. ZIĘTARA T. 1968 - Rola gwałtownych ulew i powodzi w modelowaniu rzeźby Beskidów. Wyd. Geol., Warszawa: 54-94.
• 29. ZIĘTARA T. 1969 - W sprawie klasyfikacji osuwisk w Beskidach Zachodnich. Stud. Geomorph. Carpatho-Balcan., s: 111-127.
• 30. ŻYTKO K. (red.) 1973 - Przewodnik geologiczny po wschodnich Karpatach fliszowych. Wyd. Geol., Warszawa: 55-59, 62-72, 102-110.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).