1,1-Dichloroeten

• Autorzy: Ligocka D

Warianty tytułu

EN

1,1-Dichloroethylene

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

1,1-Dichloroeten jest niskowrzącą cieczą o słodkawym zapachu. Ma zastosowanie jako kopolimer (często z chlorkiem winylu) do produkcji termoplastycznych tworzyw sztucznych, lakierów, środków wiążących substancje zmniejszające palność wykładzin podłogowych, sztucznych włosów oraz włókien do produkcji odzieży ochronnej. Wartość LD50 1,1-dichlotoetenu po dożołądkowym podaniu szczurom wynosi około 1500 mg/kg. U ludzi w wyniku ostrego narażenia na 1,1-dichloroeten o stężeniu około 16 000 mg/m3 obserwowano działanie depresyjne na ośrodkowy układ nerwowy, oszołomienie oraz utratę przytomności. Po ostrym narażeniu drogą inhalacyjną lub pokarmową skutki działania szkodliwego występują w: wątrobie, nerkach i komórkach Clara płuc. W badaniach u pracowników narażonych przez wiele lat na 1,1-dichloroeten o stężeniach 200 ÷ 2300 mg/m3 nie stwierdzono występowania objawów szkodliwego działania związku na nerki, wątrobę oraz płuca. 1,1-Dichloroeten wykazywał działanie mutagenne wyłącznie w testach z aktywacją metaboliczną. Podstawą do ustalenia wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) 1,1 -dichloroetenu są wyniki 18-miesięcznego doświadczenia przeprowadzonego na szczurach szczepu Spraque-Dawley obu płci narażanych na pary związku o stężeniach 100 lub 300 mg/m3, 6 h dziennie, przez 5 dni w tygodniu. U badanych zwierząt występowało nieznaczne, odwracalne stłuszczenie komórek wątroby, które nie miało wpływu na zmianę parametrów biochemicznych, zmianę masy oraz czynność wątroby. Wartość NOAEL dla samic szczura ustalono na poziomie 100 mg/m3. Wartość NDS 1,1-dichloroetenu na poziomie 12,5 mg/m3 powinna zabezpieczyć pracowników przed wystąpieniem skutków szkodliwego działania 1,1- -dichloroetenu na wątrobę nerki oraz inne narządy. Obliczona wartość normatywu higienicznego jest zbliżona do przyjętej przez ACGIH oraz obowiązującej w większości państw. W Polsce do tej pory obowiązuje wartość NDS równa 50 mg/m3 dla dichloroetenów – 1,1-dichloroetenu i 1,2-dichloroetenu (cis- i trans-). Związki te wykazują całkowicie odmienne działanie toksyczne i ich wartość normatywu higienicznego jest zbyt duża dla 1,1-dichloroetenu, a zbyt mała dla 1,2-dichloroetenu. Nie ma podstaw do ustalenia wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) oraz dopuszczalnego stężenia w materiale biologicznym (DSB) 1,2-dichloroetenu.

EN

1,1-Dichloroethylene (vinylidene chliride) is a low temperature bioling liquid with a sweet scent. 1,1-Dichloroethene is used as a chemical intermediate (usually with vinyl chloride) in production of thermopastic resins, lacquers, fibres for safety clothes, etc. The rat oral LD50 was 1500 mg/kg. In human, acute toxicity of 1,1-dichloroethene ca. 16 000 mg/m3 was observed as a depression of CNS. After an oral administration of 1,1-dichloroethylene some reversed adverse effects were observed in liver, kidneys and Clara cells. After several years of occupational exposure to 1,1-dichloroethylene at the concentration of 200 ÷ 2300 mg/m3 no signs of toxicity in liver, kidneys nor lungs had been observed. 1,1-Dichloroethene was mutagenic only due to metabolic activation. In setting exposure limits, the results of a 18-months inhalation rats exposere were considered. Based on the NOAEL value for female rats (100 mg/m3) and the relevant uncertainty factors, a MAC (TWA) value has been calculated at 12.5 mg/m3. No STEL value has been established.

Słowa kluczowe

PL

1,1-dichloroeten; NDS; narażenie zawodowe

EN

1,1-dichloroethylene; vinylidene chloride; OEL; ocupational exposure

• Wydawca: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
• Rocznik: 2008
• Tom: Nr 3 (57)
• Strony: 5--24
• Opis fizyczny: Bibliogr. 53 poz., tab.

Twórcy

autor

Ligocka D

• Instytut Medycyny Pracy im. prof. dr. med. Jerzego Nofera 91-348 Łódź ul. św. Teresy od Dzieciątka Jezus 8

Bibliografia

• 1.ACGIH. 2005. Documentation of the threshold limit values and biological exposures indices. American Conference of Governmental Industrial Hygienists. Cincinnati, OH.
• 2.Anderson D. i in. (1977) Dominant lethal studies with the halogenated olefins vinyl chloride and vinylidene chloride in male CD-1 mice. Environmental Health Perspectives 21, 71–78.
• 3.Baden J.M. i in. (1977) Mutagenicity of halogenated ether anesthetics. Anesthesiology 46, 346–350.
• 4.Bartsch H. i in. (1979) Mutagenic and alkylating metabolites of halo-ethylenes, chlorobutadienes, and dichlorobutenes produced by rodent or human liver tissues. Evidence for oxirane formation by P450-linked microsomal mono-oxygenases. Archives of Toxicology 41, 249–277 [cyt. za IPCS 1990].
• 5.Brittebo E.B. i in. (1993) Nephrotoxicity and covalent binding of 1,1-dichloroethylene in buthionine sulphoximine-treated mice. Arch. Toxicol. 67, 605–612.
• 6.Bronzetti G. i in. (1981) Genetic activity of vinylidene chloride in yeast. Mutation Research 89, 179–185 [cyt. za IPCS 1990].
• 7.Bronzetti G. i in. (1983) Comparison of genetic and biochemical effects of halogenated olefins. Mutation Research 113, 236–237 [cyt. za IPCS 1990].
• 8.Dallas C.E. i in. (1983) The uptake and disposition of 1,1-dichloroethylene in rats during inhalation exposure. Toxicol. Appl. Pharmacol. 68, 140–151.
• 9.Dekant W. (1996) Biotransformation and renal processing of nephrotoxic agents. Arch. Toxicol. Suppl. 18, 163–172.
• 10.Deutsche Forschungsgemeinschaft, MAK and BAT values (2005).
• 11.Drevon C., Kuroki T. (1979) Mutagenicity of vinyl chloride, vinylidene chloride and chloroprene in V79 Chinese hamster cells. Mutation Research 67, 173–182 [cyt. za IPCS 1990].
• 12.Forkert P.G. i in. (1985) Lung injury and repair: DNA synthesis following 1,1-dichloroethylene. Toxicology 36, 199–214.
• 13.Forkert P.G, Moussa M. 1993. Temporal effects of 1,1-dichloroethylene on nonprotein sulfhydryl content in murine lung and liver. Drug. Metab. Dispos. 21, 770–776.
• 14.Forkert P.G., Reynolds E.S. (1982) 1,1-Dichloroethylene-induced pulmonary injury. Exp. Lung. Res. 3, 57–68.
• 15.Gek F.P., Moussa M. (1991) 1,1-Dichloroethylene elicits dose-dependent alterations in covalent binding and glutathione in murine liver. Drug. Metab. Dispos. 19, 580–586.
• 16.Hendricks J.D. i in. (1995) Carcinogenicity of dietary dimethylnitrosomorpholine, N-methyl-N'- nitro-N-nitrosoguanidine, and dibromoethane in rainbow trout. Toxicol. Pathol. 23, 447–457.
• 17.HSDB (2003) [komputerowa baza danych].
• 18.IARC (1999) Re-evaluation of some organic chemicals, hydrazine, and hydrogen peroxide (part 3).
• 19.IARC Monographs on the evaluation of carcinogenic risks to humans. Vol. 71. Lyon, International Agency for Research on Cancer 1163–1180.
• 20.IPCS (1990) Vinylidene chloride. Environmental health criteria 100. Geneva, World Health Organization, International Programme on Chemical Safety.
• 21.Ishidate M. (1983) The data book of chromosomal aberration tests in vitro on 587 chemical substances using a Chinese hamster fibroblast cell line (CHL Cell). Tokyo, Realize Inc [cyt. Za IPCS 1990].
• 22.IUCLID (2003) [komputerowa baza danych].
• 23.Jackson N.M., Conolly R.B. (1985) Acute nephrotoxicity of 1,1-dichloroethylene in the rat after inhalation exposure. Toxicol. Lett 29, 191–199.
• 24.Jenkins L.J., Jr., Andersen M.E. (1978) 1,1-Dichloroethylene nephrotoxicity in the rat. Toxicol. Appl. Pharmacol. 46, 131–141.
• 25.Jones B.K., Hathway D.E. (1978) The biological fate of vinylidene chloride in rats. Chemico- Biological Interactions 20, 27–41.
• 26.Kainz A. i in. (1993) Effects of 1,1-dichloroethene and of some of its metabolites on the functional viability of mouse hepatocytes. Fundam. Appl. Toxicol. 21, 140–148.
• 27.Kanz M.F., Reynolds E.S. (1986) Early effects of 1,1-dichloroethylene on canalicular and plasma membranes: ultrastructure and stereology. Exp. Mol. Pathol. 44, 93–110.
• 28.Kanz M.F. i in. (1988) Potentiation of 1,1-dichloroethylene hepatotoxicity: comparative effects of hyperthyroidism and fasting. Toxicol. Appl. Pharmacol. 95, 93–103.
• 29.Koch R i in. (1988) Genetic effects of chlorinated ethylenes in the yeast Saccharomyces cerevisiae. Mutation Research 206, 209–216 [cyt. za IPCS 1990].
• 30.Malaveille C. i in. (1997) Factors for efficiency of the Salmonella/microsome mutagenicity assay. Chemico-Biological Interactions 17, 129–136 [cyt. za IPCS 1990].
• 31.Maltoni C. i in. (1985) Experimental research on vinylidene chloride carcinogenesis. [W:] Archives of research on industrial carcinogenesis. Vol. III. Princeton, NJ, Princeton Scientific Publishers, Inc., 229.
• 32.McGregor D. i in. (1991) Responses of the L5178Y mouse lymphoma forward mutation assay. V. Gases and vapors. Environmental and Molecular Mutagenesis 17, 122–129 [cyt. za IPCS 1990].
• 33.Murray F.J. i in. (1979) Embryotoxicity and fetotoxicity of inhaled or ingested vinylidene chloride in rats and rabbits. Toxicology and Applied Pharmacology 49, 189–202.
• 34.NTP (1982) Carcinogenesis bioassay of vinylidene chloride in F344 rats and B6C3F1 mice (gavage study). Research Triangle Park, NC, US Department of Health and Human Services, National Toxicology Program (NTP-80-2; NIH Publication No. 82–1784).
• 35.Nitschke K.D. i in. (1983) A three-generation rat reproductive toxicity study of vinylidene chloride in the drinking water. Fundam. Appl. Toxicol. 3, 75–79.
• 36.Ott M.G. i in. (1976) A health study of employees exposed to vinylidene chloride. Journal of Occupational Medicine 18, 735–738.
• 37.Prendergast J.A. i in. (1967) Effects on experimental animals of long-term inhalation of trichloroethylene, carbon tetrachloride, 1,1,1-trichloroethane, dichlorodifluoromethane, and 1,1-dichloroethylene. Toxicology and Applied Pharmacology 10, 270–289.
• 38.Putcha L. i in. (1986) Toxicokinetics and bioavailability of oral and intravenous 1,1-dichloroethylene. Fundam. Appl. Toxicol. 6, 240–250.
• 39.Quast J.F. i in. (1983) A chronic toxicity and oncogenicity study in rats and subchronic toxicity study in dogs on ingested vinylidene chloride. Fundam. Appl. Toxicol. 3, 55–62.
• 40.Quast J.F. i in. (1986) Chronic toxicity and oncogenicity study on inhaled vinylidene chloride in rats. Fundam. Appl. Toxicol. 6, 105–144.
• 41.Rampy L.W. i in. (1977) Interim results of two-year toxicological studies in rats of vinylidene chloride incorporated in the drinking water or administered by repeated inhalation. Environmental Health Perspectives 21, 33–43 [cyt. za IPCS 1990].
• 42.Reynolds E.S. i in. (1984) 1,1-Dichloroethylene: an apoptotic hepatotoxin? Environ. Health. Perspect. 57, 313–320.
• 43.Roldan-Arjona T. i in. (1991) An association between mutagenicity of the Ara test of Salmonella typhimurium and carcinogenicity in rodents for 16 halogenated aliphatic hydrocarbons. Mutagenesis 6, 199–205 [cyt. za IPCS 1990].
• 44.Rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z dnia 29 listopada 2002 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych w środowisku pracy. DzU nr 217, poz. 1833 z późniejszymi zmianami.
• 45.Sasaki M. i in. (1980) Cytogenic effects of 60 chemicals on cultured human and Chinese hamster cells. Kromosomo II 20, 574–584 [cyt. za IPCS 1990].
• 46.Sawada M. i in. (1987) Cytogenic studies on 1,1-dichloroethylene and its two isomers in mammalian cells in vitro and in vivo. Mutation Research 187, 157–163 [cyt. za IPCS 1990].
• 47.Short R.D. i in. (1977) A dominant lethal study in male rats after repeated exposures to vinyl chloride or vinylidene chloride. Journal of Toxicology and Environmental Heath 3, 965–968 [cyt. za IPCS 1990].
• 48.Simmon V.F., Tardiff R.G. (1978) The mutagenic activity of halogenated compounds found in chlorinated drinking water. [W:] Water chlorination. Environmental impact and health effects. Vol. 2. Ann Arbor, MI, Ann Arbor Science 417–431 [cyt. za IPCS 1990].
• 49.Strobel K., Grummt T. (1987) Aliphatic and aromatic hydrocarbons as potential mutagens in drinking water. III. Halogenated ethanes and ethenes. Toxicology and Environmental Chemistry 15, 101–128 [cyt. za IPCS 1990].
• 50.Thiess A.M., Frentzel-Beyme R., Penning E. (1979) Mortality study of vinylidene chloride expose persons. [W:] Proceedings of the 5th Medichem Congress. San Francisco, CA: University of California at San Francisco 270–278.
• 51.Van Duuren B.L. i in. (1979) Carcinogenicity of halogenated olefinic and aliphatic hydrocarbons in mice. Journal of the National Cancer Institute 63, 1433–1439.
• 52.Waskell L. (1978) A study of the mutagenicity of anesthetics and their metabolism. Mutation Research 57, 141–153.
• 53.Yang R. (1993) NTP technical report on the toxicity studies of a Chemical Mixture of 25 Groundwater Contaminants Administered in Drinking Water to F344/N Rats and B6C3F(1) Mice. Toxic. Rep. Ser. 35, 1–I12.