Zmiany składników bilansu wodnego śródleśnego oczka wodnego w latach o różnym przebiegu warunków meteorologicznych

• Autorzy: Korytowski M. , Szafrański C.

Identyfikatory

DOI

10.12912/2081139X.53

Warianty tytułu

EN

Changes of water balance components of midforest pond in a hydrological years of a different meteorological condition course

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań przeprowadzonych w trzech, różniących się pod względem opadów, latach hydrologicznych 2002/2003, 2003/2004 i 2009/2010 w zlewni śródleśnego oczka wodnego nr 1, usytuowanego na terenie Leśnego Zakładu Doświadczalnego Siemianice, w leśnictwie Wielisławice. Zlewnia badanego oczka wodnego nr 1, o powierzchni około 7,5 ha i lesistości 100%, usytuowana jest w zlewni Niesobu-lewobrzeżnego dopływu Prosny. W badanej zlewni przeważają siedliska świeże a w pokrywie glebowej dominują gleby bielicowo-rdzawe o uziarnieniu piasku słabogliniastego. Śródleśne oczko wodne nr 1, o powierzchni 0,13 ha i głębokości średniej 1,0 m, ma charakter oczka wytopiskowego o łagodnych skarpach. Przeprowadzone badania potwierdziły, że zapasy wody w analizowanym oczku nr 1 ulegały odnawianiu, zwłaszcza w półroczach zimowych, zależnie od przebiegu warunków meteorologicznych. Uzyskane wyniki badań wykazały, że w badanych latach hydrologicznych podstawową rolę w bilansie oczka nr 1 po stronie przychodów odgrywały opady atmosferyczne wahające się od 650 mm (2002/2003) do 992 mm (2009/2010) a po stronie rozchodów parowanie z powierzchni oczka, które osiągało wartości od 408mm (2009/2010) do 835 mm (2002/2003). W mokrym pod względem opadów roku 2009/2010 duży udział w bilansie miał także odpływ z oczka do przyległych terenów, stanowiący około 44% opadów.

EN

The paper presents the results of the researches carried out at the catchment of water pond number one, located at Wielosławice Forestry of Siemianice Experimental Farm. The researches were carried out in three hydrological years 2002/2003, 2003/2004 i 2009/2010 of a different precipitation sums. The area of investigated catchment of pond number one is about 7,5 ha and its forestation totals 100 % and it is situated in a part of Niesób catchment - left-side tributary of Prosna River. Fresh habitats and proper podzols consist of loamy sand texture predominant in soil cover at the area of investigated catchment. Pond No 1, which area is about 0,35 ha and average depth is about 1,4 m, is a typical natural melt pond with gentle slopes. The results confirmed that water storage in pond No1 restored, particularly in winter half-years, dependently of meteorological condition courses. The researches indicate the dominant role of income part of water balance at pond No 1 catchment had precipitation sums. The sums fluctuated from 650 mm (2002/2003) to 992 (2009/2010) in analyzed hydrological years. Evaporation from pond surface which was from 408 mm (2009/2010) to 835 mm (2002/2003) was the dominant factor of outgoing part of water balance. Outflow from the pond to neighboring areas had significant participation – about 44% of precipitation, in water balance in wet 2009/2010 hydrological year.

Słowa kluczowe

PL

bilans wodny; śródleśne oczko wodne; zmiany zapasów wody

EN

water balances; mid-forest pond; water storages changes

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Inżynieria Ekologiczna
• Rocznik: 2014
• Tom: Nr 39
• Strony: 85--94
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz., tab., rys.

Twórcy

autor

Korytowski M.

• Instytut Melioracji, Kształtowania Środowiska i Geodezji, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, ul. Piątkowska 94, 60-649 Poznań

autor

Szafrański C.

• Instytut Melioracji, Kształtowania Środowiska i Geodezji, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, ul. Piątkowska 94, 60-649 Poznań

Bibliografia

• 1. Banasik K., Hejduk L., Hejduk A., Kaznowska E., Banasik J., Byczkowski A. 2013. Wieloletnia zmienność odpływu z małej zlewni rzecznej w rejonie Puszczy Kozienickiej. Sylwan 157 (8), 578–586.
• 2. Byczkowski A. 1996. Hydrologia. Wydawnictwo SGGW, Warszawa, t.1, ss. 375.
• 3. Głuchowska B., Pływaczyk L. 2008. Zwierciadło wody gruntowej w dolinie Odry poniżej stopnia wodnego w Brzegu Dolnym. Współczesne Problemy Inżynierii Środowiska, Wyd. U.P. Wrocław, Monografie LIV, ss. 109.
• 4. Kędziora A. 1995. Podstawy Agrometeorologii. PWRiL Poznań, ss. 264.
• 5. Kondracki J. 1978. Geografia Fizyczna Polski. Wyd. III, PWN, Warszawa.
• 6. Kosturkiewicz A., Musiał W. 1982. Wahania stanów wód w śródpolnych oczkach wodnych na terenach zdrenowanych. PTPN, Pr. Kom. Nauk Rol. Leś., Tom L III, 159–172.
• 7. Kucharski L. 1996. Przyrodnicze znaczenie zagłębień bezodpływowych w rolniczym krajobrazie Pojezierza Kujawskiego. Przegląd Nauk. Wydz. Melior. i Inż. Środ. SGGW, Warszawa, z.10, 33–38.
• 8. Liberacki D., Szafrański Cz. 2013. Tendencje zmian położenia zwierciadła wody gruntowej w wybranych zlewniach na obszarze Puszczy Zielonka. Annual Set The Environment Protection (Rocznik Ochrony Środowiska). T. 15, 2425–2436.
• 9. Mioduszewski W., Pierzgalski E. 2009. Zwiększanie możliwości retencyjnych oraz przeciwdziałanie powodzi i suszy w ekosystemach leśnych na terenach nizinnych. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa, 1–73.
• 10. Operat glebowo-siedliskowy i fitosocjologiczny LZD Siemianice. Zakład Usług Ekologicznych i Urządzeniowo Leśnych, Poznań 1999.
• 11. Pazdro Z. 1977. Hydrogeologia ogólna. Wydawnictwa Geologiczne Warszawa, ss. 506.
• 12. Pływaczyk L. 1995. Mała retencja wodna i jej uwarunkowania techniczne. Ekologiczne aspekty melioracji wodnych. Wyd. Inst. Ochr. Przyrody PAN, Kraków, 141–148.
• 13. Polska Norma PN-R-04033. Gleby i utwory mineralne - podział na frakcje i grupy granulometryczne. Polski Komitet Normalizacyjny, Warszawa 1998.
• 14. Porozumienie zawarte w dniu 21.12.1995 r. między Ministrem Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej a Ministrem Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa dotyczące współpracy w zakresie małej retencji. Gosp. Wod. Nr 1, 1996.
• 15. Radecki-Pawlik A., Kapusta A. 2006. Mała retencja wodna i jej znaczenie. Aura 3, 32–33.
• 16. Rembeza L. 1998. Przepływy wody i zanieczyszczeń w gruncie. Wyd. AR w Poznaniu, ss. 253.
• 17. van der Kamp i Hayashi 2009. Groundwater-wetland ecosystem interaction in the samiarid glaciated plains of North America. Hydrogeol. J. 17, 203–214.
• 18. Wiśniewska M., Rukść S. 2000. Zbiornik „Regimin” w powiecie ciechanowskim na rzece Łydni jako przykład realizacji regionalnych programów małej retencji. Wiad. Mel. i Łąk., t XLIII, nr 4, 158–163.
• 19. Zarządzenie nr 11 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 14 lutego 1995 w sprawie doskonalenia gospodarki leśnej na podstawach ekologicznych. DGLP, Warszawa.