Wykorzystanie przesiewowej analityki specjacyjnej w badaniach środowiska

Marczak, M.; Wolska, L.; Namieśnik, J.

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Wykorzystanie przesiewowej analityki specjacyjnej w badaniach środowiska

Autorzy

Marczak M. , Wolska L. , Namieśnik J.

Identyfikatory

Warianty tytułu

Application of screening speciation analytics in environmental studies

Języki publikacji

Abstrakty

Podstawowym zadaniem,jakie stoi od dawna przed analitykami, jest udzielenie odpowiedzi na pytanie dotyczące zawartości danego pierwiastka w badanych próbkach (woda, powietrze, gleba). W chwili obecnej taka informacja zazwyczaj jest niewystarczająca. Ze względu na różną toksyczność poszczególnych indywiduów chemicznych staje się konieczne oznaczanie form, w jakich dany pierwiastek występuje w środowisku. Dlatego szczególną rolę odgrywają różne typy analityki specjacyjnej. W przedstawionym opracowaniu opisano podstawowe problemy związane z analityką specjacyjną przesiewową, stanowiącą często pierwszy krok badań analitycznych próbek środowiskowych.

Analytical chemists have had to answer the questions concerning contents of selected elements in studied samples (water, air, soil). Today such information is not sufficient. Due to different toxicity of particular spiecies of the same element it is necessary to determine each of them separately. Therefore, the special role in environmental analysis is played by speciation analysis. This work describes the basic problems related to speciation screening, which is the first step in environmental studies.

Słowa kluczowe

badania przesiewowe specjacja analiza śladowa izolacja wzbogacanie oznaczanie końcowe

screening speciation trace analytics isolation preconcentration final determination

Wydawca

Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej

Czasopismo

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

Rocznik

2002

Tom

Vol. 9, nr 10

Strony

1097--1115

Opis fizyczny

Bibliogr. 94 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Marczak M.

chemanal@pg.gda.pl

Katedra Chemii Analitycznej, Wydział Chemiczny, Politechnika Gdańska, ul. G. Narutowicza 11/12, 80-952 Gdańsk, tel. 0/.../58/347 10 10, faks 0/../58/347 26 94

autor

Wolska L.

Katedra Chemii Analitycznej, Wydział Chemiczny, Politechnika Gdańska, ul. G. Narutowicza 11/12, 80-952 Gdańsk, tel. 0/.../58/347 10 10, faks 0/../58/347 26 94

autor

Namieśnik J.

Katedra Chemii Analitycznej, Wydział Chemiczny, Politechnika Gdańska, ul. G. Narutowicza 11/12, 80-952 Gdańsk, tel. 0/.../58/347 10 10, faks 0/../58/347 26 94

Bibliografia

[1] Namieśnik J., Jamrógiewicz Z., Pilarczyk M. i Torres L.: Przygotowanie próbek środowiskowych do analizy. WNT, Warszawa 2000.
[2] Fizykochemiczne metody kontroli zanieczyszczeń środowiska. Praca zbiorowa pod redakcją Namieśnika J. i Jamrógiewicza Z., WNT, Warszawa 1998.
[3] Kot A. i Namieśnik J.: Trends Anal. Chem. 2000, 19, 69-79,
[4] Szpunar J. i Łobiński R.: Fresenius J. Anal. Chem. 1999, 363, 550-557.
[5] Głosińska G., Boszke L. i Siepak J.: Chem. Inż. Ekol. 2001, 8, 1109-1119.
[6] Kuran P. i Sojak L.: J. Chromatogr. A 1996, 733, 119-141.
[7] Lang V.: ibid. 1992, 595, 1-43.
[8] Namieśnik J., Zygmunt B., Biziuk M., Wiergowski M. i Torres L.: Pol. J. Environ. Study 1996, 5, 5—25.
[9] Bruzzoniti M.C., Sarzanini C. i Mentasti E.: J. Chromatogr. A 2000, 902, 289—309.
[10] Falandysz J.: PCB w środowisku: chemia, analiza, toksyczność, stężenia, ocena ryzyka. Fundacja Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 1999. ,
[11] Dojlido J.R.: Chemia wód powierzchniowych. Wyd. Ekonomia i Środowisko, Białystok 1995.
[12] Balcerzak M. i Raynor M.W.: Chem. Anal. 1998, 43, 287-299.
[13] De la Guardia M., Cervera M.L. i Morales-Rubio A.: Adv. At. Spectr. 1999, 5, 1-97.
[14] Yalcin S. i Le X.C.: Talanta 1998, 47, 787-796.
[15] Le X.C., Ma M. i Wong N.A.: Anal. Chem. 1996, 68, 4501-4506.
[16] Le X.C. i Ma M.: ibid. 1998, 70, 1926-1933.
[17] Łobiński R. i Adams F.C.: Spectrochim. Acta B 1997, 52, 1865-1903.
[18] Salih B.: ibid. 2000, 55, 1117-1127.
[19] Sadiki A. i Williams D.T.: Chemosphere 1996, 32, 1983-1997.
[20] Morita M., Yoshinaga J. i Edmonds J.S.: Pure Appl. Chem. 1998, 70, 1585—1597.
[21] Cai Y., Monsalud S., Jaffe R. i Jones R.D.: J. Chromatogr. A 2000, 876, 147—155.
[22] Tseng C.M., de Diego A., Pinaly H., Amouroux D. i Donard O.F.X.: J. Anal. At. Spectrom. 1998, 13, 755—861.
[23] Sanchez Uria J.E. i Sanz-Medel A.: Talanta 1998, 47, 509-524.
[24] Magi E. i Ianni C.: Anal. Chim. Acta 1998, 359, 237-244.
[25] Fairman B., Catterick T., Wheals B. i Polinina E.: J. Chromatogr. A 1997, 758, 85-92.
[26] Gomez-Ariza J.L., Morales E., Beltran R., Giraldez I. i Ruiz-Benitez M.: Quim. Anal. 1994, 13, 55-58.
[27] Profumo A., Spini G., Cucca L. i Mannucci B.: Talanta 2001, 55, 155-161.
[28] Vassileva E., Becker A. i Broekaert J.A.C.: Anal. Chim. Acta 2001, 441, 135-146.
[29] Vilano M., Padro A., Rubio R. i Rauret G.: J. Chromatogr. A 1998, 819, 211-220.
[30] Marques M.J., Salvador A., Morales-Rubio A.E. i de la Guardia M.: Fresenius J. Anal. Chem. 1998, 362, 239-248.
[31] Lasage S.: J. Chromatogr. 1993, 642, 65-74.
[32] Namieśnik J. i Górecki T.: Pol. J. Environ. Stud. 2001, 10, 77-84.
[33] Namieśnik J., Górecki T. i Biziuk M.: Anal. Chim. Acta 1990, 237, 1-60.
[34] De Andrade J., Pereira P.A. i Oliviera C.: Energy Sources 1998, 20, 497-512.
[35] Voice T.C. i Kolb B.: J. Chromatogr. Sci. 1994, 32, 306-315.
[36] Huybrechts T., Dewulf J., Moerman O. i Van Langenhove H.: J. Chromatogr. A 2000, 893, 367-382.
[37] Kostopoulou M.N., Golfinopoulos S.K., Nikolaou A.D., Xilourgidis N.K. i Lekkas T.D.: Chemosphere 2000, 40, 527-539.
[38] Miermans C.J.H., van der Velde L.E. i Frintrop P.C.M.: Chemosphere 2000, 40. 39-52.
[39] Wolska L., Wardencki W., Wiergowski M., Zygmunt B., Zabiegała B., Konieczka P., Poprawski L., Biernat J.F. i Namieśnik J.: Acta Hydrochim. Hydrobiol. 1999, 27, 343-349.
[40] Wolska L. i Wardencki W.: Aparat. Badaw. Dydakt. 1999, 10, 14-20.
[41] Djozan D.J. i Assadi Y.: J. Chromatogr. A 1995, 697, 525-532.
[42] Matz G., Kibelka G., Dahl J. i Lennemann F.: ibid. 1999, 830, 365-378.
[43] Kot A. i Namieśnik J.: Nowe techniki pobierania i przygotowania próbek stałych (gleb) i ciekłych (wód) do analizy chromatograficznej, Materiały Sympozjum: Związki organiczne w środowisku i metody ich oznaczania, 12-16.05.1997, Jachranka 1997, s. 35.
[44] Parnis C. i Brooks P.: Wat. Res. 2001, 35, 1861-1868.
[45] Namieśnik J.: Chem. Inż. Ekol. 2000, 7, 551-562.
[46] Zuloaga O., Etxebarria N., Fernandez L.A. i Madariaga J.M.: Anal. Chim. Acta 2000, 416. 43-53.
[47] Mol H.G.J., Jamssen H.-G.M., Cramers C.A., Vreuls J.J. i Brinkman U.A.Th.: J. Chromatogr. 1995, 703, 277-307.
[48] Arthur C.L., Chai M. i Pawliszyn J.: J. Microcol. Sep. 1993, 5, 1-32.
[49] Louch D., Motlagh S. i Pawliszyn J.: Anal. Chem. 1992, 64, 1187-1203.
[50] Potter D.W. i Pawliszyn J.: J. Chromatogr. 1992, 625, 247-258.
[51] Jonsson J.A. i Mathiasson L.: J. Sep. Sci. 2001, 24, 495-503.
[52] Lee M.L. i Markides K.E.: Analytical Superceritical Fluid Chromatography and Extraction. Chromatography Conferences. Utah, Inc. Provo 1990.
[53] Verschuere M., Sandra P. i David F.: J. Chromatogr. Sci. 1992, 30, 388-401.
[54] Sandra P., Kot A., Castanho J. i David F.: Intern. Environ. Techn. 1994, 4, 10-24.
[55] Bayona J.M.: Trend Anal. Chem. 2000, 19, 107-112.
[56] Munch D.J. i Powlecki-Vonderheide A.M.: J. Chromatogr. 1998, 36, 279-288.
[57] Nolte J. i Kruger R.: Fresenius J. Anal. Chem. 1999, 365, 610-619.
[58] Tsukioka T. i Murakami T.: J. Chromatogr. 1989, 469, 351-363.
[59] Rosenberg E., Kmetov V. i Grasserbauer M.: Fresenius J. Anal. Chem. 2000, 366, 400-407.
[60] Morita M., Yoshinaga J. i Edmonds J.S.: Pure Appl. Chem. 1998, 70, 1585-1615.
[61] Mersiowsky I., Brandsch R. i Ejlertsson J.: J. Environ. Qual. 2001, 30, 1604-1611.
[62] Schramel O., Michalke B. i Kettrup A.: J. Chromatogr. A 1998, 819, 231-242.
[63] Kawata K., Tanabe A., Saito S., Sakai M. i Yasuhara A.: Bull. Environ. Contam. Toxicol. 1997, 58, 893-900.
[64] McGowin A.E, Adom K.K. i Obubuafo A.K.: Chemosphere 2001, 45, 857-864.
[65] Colombini M.P., Fuoco R., Giannarelli S., Termine M., Abete C., Vincentini M. i Berti S.: Microchem. J. 1998, 59, 228—238.
[66] Frischenschlager H., Mittermayr C., Peck M., Rosenberg E. i Grasserbauer M.: Fresenius J. Anal. Chem. 1997, 359, 213-221.
[67] Durand G., Gille P., Fraisse D. i Barcelo D.: J. Chromatogr. 1992, 603, 175-187.
[68] Fisher J.A., Scarlett M.J. i Stott A.D.: Environ. Sci. Technol. 1997, 31, 1120-1127.
[69] Frischenschlager H., Peck M., Mittermayr C., Rosenberg E. i Grasserbauer M.: Fresenius J. Anal. Chem. 1997, 357, 1133-1141.
[70] Faure P. i Landais P.: J. Anal. Appl. Pyrol. 2000, 57, 187-202.
[71] Quan X., Chen S., Platzer B., Chen J. i Gfrerer M.: Spectrochim. Acta 2002, B 57, 189-199.
[72] Polesello S., Valsecchi S., Cavalli S. i Reschiotto C.: J. Chromatogr. A 2001, 920, 231-238.
[73] Franke S., Hildebrandt S., Schwarzbauer J., Link M. i Francke W.: Fresenius J. Anal. Chem. 1995, 353, 39-49.
[74] Allan L.M., Verma D.K., Yang F., Chau Y.K. i Maguire R.J.: Am. Ind. Hyg. Assoc. J. 2000, 61, 820-824.
[75] Emteborg H., Baxter D.C. i Frech W.: Analyst 1993, 118, 1007-1012.
[76] Ombaba J.M. i Barry E.F.: J. Chromatogr. 1992, 598, 97-104.
[77] Lensens P., Meuleman C., Leermakers M. i Baeyens W.: Anal. Chim. Acta 1990, 234, 417-424.
[78] Dowling T.M. i Uden P.C.: J. Chromatogr. 1993, 644, 153-160.
[79] Chau Y.K., Yang F. i Maguire R.J.: Anal. Chim. Acta 1996, 320, 165-169.
[80] Łobiński R. i Adams F.C.: ibid. 1992, 262, 285-297.
[81] Łobiński R. i Adams F.C.: J. Anal. At. Spectrom. 1992, 7, 987-992.
[82] Łobinski R., Boutron C.F., Candelone J.P., Hong S., Szpunar-Łobinska J. i Adams F.C.: Anal. Chem. 1992, 65, 2510-2515.
[83] Tanzer D. i Heumann K.G.: Atmos. Environ. 1990, 24A, 3099-3102.
[84] De la Calle Guntinas B., Łobiński R. i Adams F.C.: J. Anal. Atom. Spectrom. 1995, 10, 111-115.
[85] Bushee B.S.: Analyst 1988, 113, 1167-1175.
[86] Sum S.C.K., Pangand H. i Houk R.S.: Anal. Chem. 1992, 64, 2444-2452.
[87] Bloxham M.J., Gachenja D., Hill S.J. i Worsfold P.J.: J. Anal. At. Spectrom. 1996, 11, 145-153.
[88] Nirmaier H.-P., Fischer E., Meyer A. i Henze G.: J. Chromatogr. A 1996, 730, 169-179.
[89] Musty P.R. i Nickless G.: J. Chromatogr. 1976, 120, 369-375.
[90] Lazzari L., Sperni L., Salizzato M. i Pavoni B.: Chemosphere 1999, 38, 1925-1932.
[91] Manoli E. i Samara C.: Trends Anal. Chem. 1999, 18, 417-428.
[92] Law R.J., Dawes V.J., Woodhead R.J. i Matthiessen P.: Mar. Pollut. Bull. 1997, 34, 306-322.
[93] Brouwer E.R., Hermans A.N.J., Lingeman H. i Brinkman U.A.Th.: J. Chromatogr. A 1994, 669, 45-51.
[94] Smedes F., de Jong A.S. i Davies I.M.: J. Environ. Monit. 2000, 2, 541-549.

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-bd8df499-6474-4fb9-9948-e7f17ca74003