Uwalnianie ftalanów di(2-etyloheksylu) oraz dibutylu do środowiska ze składowisk odpadów komunalnych w Polsce

• Autorzy: Wowkonowicz P , Barański A

Warianty tytułu

EN

Release of di(2-ethylhexyl) and dibutyl phthalates from municipal landfills in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Los ftalanów znajdujących się w składowanych odpadach jest sprawą wymagającą wyjaśnienia. Problem dotyczy ok. 1 mln t plastyfikatorów zgromadzonych na składowiskach odpadów w Polsce. Ftalany na składowiskach znajdują się przede wszystkim w odpadach poużytkowych z poli(chlorku winylu). Rozpatrzono możliwości degradacji PVC w warunkach składowania odpadów, podczas której następuje uwalnianie ftalanów oraz przenoszenie tych zanieczyszczeń w odciekach i gazie wysypiskowym do środowiska. Uwalnianie zmiękczaczy zachodzi, ponieważ ftalany nie są związane chemicznie z PVC. Z tego m.in. powodu ich obecność stwierdzono w glebie, odciekach ze składowisk, osadach dennych i innych komponentach środowiska. Zakres współczynnika emisji ftalanu di(2-etyloheksylu) (DEHP) szacowany jest na 0,01–0,25% mas. całkowitej ilości tego ftalanu, a dla ftalanu dibutylu (DBP) zakres ten wynosi 0,12–0,25% mas. Dla wszystkich składowisk w Polsce oznacza to emisję 4–100 t DEHP i 0,5–1,1 t DBP rocznie. Tak duża rozbieżność danych wymaga doprecyzowania, jako że emisja ftalanów ze składowisk odpadów może mieć ujemny wpływ na zdrowie ludzi i środowisko.

EN

A review with 24 refs. The emission of org. phosphates in  Poland was estd.

Słowa kluczowe

PL

ochrona środowiska; ftalany; PVC

EN

enviromental protection; phthalates; PVC

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przemysł Chemiczny
• Rocznik: 2013
• Tom: T. 92, nr 12
• Strony: 2345--2350
• Opis fizyczny: Bibliogr. 24 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Wowkonowicz P

• Instytut Ochrony Środowiska – PIB, Warszawa

autor

Barański A

• Instytut Ochrony Środowiska – PIB, Warszawa

Bibliografia

• 1. Europe Commission DGXI.E.3. The behaviour of PVC in landfill. Final Report February 2000, ARGUS in association with University Rostock.
• 2. U.S. Environmental Protection Agency. Phthalates action plan. The Action Plan was originally issued on 12/30/2009.
• 3. A. Barański, P. Wowkonowicz, Analiza profilów ryzyka wybranych grup ftalanów o właściwościach niekorzystnych dla ludzi oraz środowiska, Sprawozdania z tematu 10 – OZ – OZ – 1368/12, IOŚ-PIB, 2012 r.
• 4. Rozporządzenie Komisji UE Nr 143/2011 z dnia 17 lutego 2011 r. zmieniające załącznik XIV do rozporządzenia (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH).
• 5. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin, zmieniające i uchylające dyrektywy 67/548/EWG i 1999/45/WE oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1907/2006.
• 6. Rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH), utworzenia Europejskiej Agencji Chemikaliów, zmieniające dyrektywę 1999/45/WE oraz uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 793/93 i rozporządzenie Komisji (WE) nr 1488/94, jak również dyrektywę Rady 76/769/EWG i dyrektywy Komisji 91/155/EWG, 93/67/EWG, 93/105/WE i 2000/21/WE.
• 7. C.A. Staples, D.R. Peterson, T.F. Parkerton, W.J. Adams, Chemosphere 1997, 25, nr 4, 667.
• 8. J. Ejlertsson, U. Meyerson, B.H. Svensson. Biodegradation 1996, 7, 345.
• 9. J. Machajski, D. Olearczyk, Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich 2008, 7, 87.
• 10. A. Dmochowska, D. Dmochowski, Polski Przegl. Med. Psychol. Lotn. 2011, 17, nr 4, 371.
• 11. S. Jonsson, J. Ejlertsson, A. Ledin, I. Mersiowsky, Bo H. Svensson, Water Res. 2003, 37, 609.
• 12. M.J. Bauer, R. Herrmann, Sci. Tot. Environ. 1997, 208, 49.
• 13. I. Mersiowsky, Prog. Polym. Sci. 2002, 27, 2227.
• 14. I. Mersiowsky, M. Weller, J. Ejlertsson, Water Res. 2001, 35, 3063.
• 15. S.K. Marttinen, R.H. Kettunen, J.A. Rintala, Sci. Total. Environ. 2003, 301, 1.
• 16. M.J. Bauer, R. Herrmenn, A. Martin, H. Zellmann, Water Sci. Technol. 1998, 38, 185.
• 17. C. Zhang, Y. Wang, Waste Manage. 2009, 29, 110.
• 18. Hui Liu, Ying Liang, Dan Zhang, Cheng Wang, Hecheng Liang, Hesheng Cai. Waste Manage. 2010, 30, 1569.
• 19. P. Kjeldsen, M.A. Barlaz, A.P. Rooker, A. Baun, A. Ledin, T.H. Christensen, Crit. Rev. Environ. Sci. Technol. 2002, 32, 297.
• 20. European Union Risk Assessment Report. Bis(2-Ethylhexyl) Phthalate (DEHP). 2nd Priority List, Volume 80. EUR 23384. European Chemicals Bureau, 2008 r.
• 21. European Union Risk Assessment Report. Dibutyl Phthalate (DBP). 1st Priority List, Volume 29. EUR 19840. European Chemicals Bureau, 2003 with Addendum 2004 r.
• 22. T.J. Wams, Sci. Tot. Environ. 1987, 66, 1.
• 23. Data on manufacture, import, export, uses and releases of bis(2-ethylhexyl)phthalate (DEHP) as well as information on potential alternatives to its use. Report COWI A/S, supported by IOM and Entec UK Ltd under framework contract ECHA/2008/2 (specific contract ECHA/2008/02/SR5/ECA. 227), 2009 r.
• 24. Data on manufacture, import, export, uses and releases of dibutyl phthalate (DBP) as well as information on potential al-ternatives to its use. Report COWI A/S, supported by IOM and Entec UK Ltd under framework contract ECHA/2008/2 (specific contract ECHA/2008/02/SR5/ECA.227), 2009 r.

Uwagi

PL

Praca wykonana w ramach tematu: Analiza profilów ryzyka wybranych grup ftalanów o właściwościach niekorzystnych dla ludzi oraz środowiska (10-OZ-OZ-1368/12, 2012) realizowanego w ramach działalności statutowej w IOŚ-PIB.