Metody oceny wpływu kontekstu sytuacyjnego zadań operatorskich na ocenę ergonomiczności urządzeń sterowniczych

• Autorzy: Sławińska M. , Więcek-Janka E. , Berlik M. , Galant M.

Identyfikatory

DOI

10.21008/j.0239-9415.2018.077.16

Warianty tytułu

EN

Methods of assessing the impact of the context of operator tasks on the assessment of the ergonomics of control devices

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Dynamiczny rozwój kultury technicznej sprawia, że we współczesnych czasach ludziom w każdym wieku i niemal we wszystkich sytuacjach życiowych towarzyszą obiekty techniczne. Ich powszechność związana jest z coraz lepszym stopniem przystosowania do możliwości psychofizycznych człowieka. Ich konstrukcja stawia przed użytkownikiem wymagania, które w zależności od sytuacji mogą nawet w dużym zakresie obniżać komfort ich stosowania oraz efektywność działania użytkownika. Za ten często występujący brak równowagi między: wymaganiami obiektów technicznych i oczekiwaniami użytkowników odpowiada w znacznym stopniu element pośredniczący w komunikacji między tak rozumianymi stronami, zwany interfejsem a przede wszystkim warunki towarzyszące temu procesowi, tj. kontekst sytuacyjny, który towarzyszy wspomnianej interakcji. Stosowany powszechnie reżim systemów wytwórczych i systemów jakości może zapewnić wyprodukowanie ergonomicznych obiektów technicznych spełniających normy jakościowe, ale zakres sposobów ich wykorzystania przez człowieka pozostaje nieograniczony. Zakres ten jest związany z indywidualnymi (osobniczymi) predyspozycjami i warunkami, w jakich użytkownik wykorzystuje dany obiekt techniczny. Celem artykułu jest prezentacja wyników badań diagnozy ergonomicznej na stanowisku o wysokim poziomie obciążenia zadaniowego, gdzie zaobserwowano istotny wpływ kontekstu sytuacyjnego na ocenę ergonomiczności urządzeń sterowniczych. Publikacje naukowe z obszaru diagnozowania ergonomicznego systemów człowiek– technika dostarczają wiedzy pomocnej w ocenianiu istotnych czynników, które degradują ergonomiczność obiektów technicznych. Umożliwiają tym samym określenie znaczenia kontekstu sytuacyjnego dla skutecznego funkcjonowania człowieka.

EN

The dynamic development of technical culture results in people of all ages and walks of life spending most of their life in the company of technical objects. These technical objects are characterized by a determined range of adaptation to human mental and physical abilities. Their construction presents requirements that might significantly lower ease of use or user efficiency – depending on the given situation. This frequently occurring imbalance between the requirements of technical objects and the expectations of their users often results from the element intermediating in the communication between these parties. This mediator is the interface, as well as the conditions surrounding this process, i.e. the socalled situational context that accompanies this interaction. The regimen of production systems and quality systems can ensure the production of ergonomic technical objects, however the range of ways for humans to use them remains unlimited. This range is connected to individual (personal) predispositions and the conditions in which the user is using the given technical object. Scientific publications from the field of ergonomic diagnosis of human-machine systems provide knowledge that is helpful in the assessment of important factors that reduce the ergonomic quality of technical objects. They facilitate establishing the importance of the situational context for the efficient functioning of man that uses technical objects in everyday practice and initiates interactions while controlling these objects.

Słowa kluczowe

PL

urządzenie sterownicze; operator; kontekst sytuacyjny; ergonomiczność

EN

control device; operator; context of use; ergonomics

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Organizacja i Zarządzanie
• Rocznik: 2018
• Tom: Nr 77
• Strony: 245--260
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz., rys.

Twórcy

autor

Sławińska M.

• Wydział Inżynierii Zarządzania Politechniki Poznańskiej

autor

Więcek-Janka E.

• Wydział Inżynierii Zarządzania Politechniki Poznańskiej

autor

Berlik M.

• Doktorant, Wydział Inżynierii Zarządzania Politechniki Poznańskiej

autor

Galant M.

• Wydział Maszyn Roboczych i Transportu Politechniki Poznańskiej

Bibliografia

• 1. Bożek, M., Kujawińska, A., Rogalewicz, M., Diering, M., Gościniak, P., Hamrol, A. (2017). Improvement of catheter quality inspection process, MATEC Web of Conferences 121, 05002 (2017), 8th International Conference on Manufacturing Science and Education–MSE 2017 “Trends in New Industrial Revolution”. DOI: https://doi.org/10.1051/matecconf/201712105002.
• 2. Butlewski, M., Misztal, A., Belu, N. (2016). An analysis of the benefits of Ethnography Design methods for product modeling, IOP Conf. Series: Materials Science and Engineering 145 (2016) 042023, IOP Publishing.
• 3. Chang, Y.H., Wang, Y.Ch., (2010). Significant human risk factors in aircraft maintenance technicians. Safety Science, 48, 54-62.
• 4. Filho, S.Á., Carvalho, A.C.F., Portela, G.P.J., Costa C. (2015). Learning Environment to Take Operational Decision in Emergency Situation. Procedia Manufacturing, 3, 1780-1787.
• 5. Huang, M., Lin, J., Peng, Y., Xie, X. (2018). Design a batched information retrieval system based on a concept-lattice-like structure. Knowledge-Based Systems, 150, 74-84.
• 6. Kluge, A., Grauel, B., Burkolter, D. (2013). Combining principles of Cognitive Load Theory and diagnostic error analysis for designing job aids: Effects on motivation and diagnostic performance in a process control task. Applied Ergonomics, 44, 2, 285-296.
• 7. Kujawińska, A., Vogt, K. (2015). Human factors in visual control, Management and Production Engineering Review, 6 (2), 25-31.
• 8. Naderpour, M., Lu, J., Zhang, G. (2014). The explosion at institute: Modeling and analyzing the situation awareness factor. Accident Analysis & Prevention, 73, 209-224.
• 9. NASA (1986). Nasa Task Load Index (TLX) v. 1.0 Manual, Human Performance Research Group NASA Ames Research Center Moffett Field. California (415), 694-6072.
• 10. Norazahar, N., Smith, J., Khan, F., Veitch, B. (2018). The use of a virtual environment in managing risks associated with human responses in emergency situations on offshore installations. Ocean Engineering, 147, 621-628.
• 11. Olio, L., Ibeas, A., Barreda, R., Sañudo, R. (2013). Passenger behavior in trains during emergency situations. Journal of Safety Research, 46, 157-166.
• 12. Sikorski, M. (2010). Interakcja człowiek-komputer. Warszawa: Wydawnictwo PJWSTK.
• 13. Sławińska, M. (2010). Organization of supply chain decision-making processes in the strategy of time competing. M. Fertsch, K. Grzybowska (eds.), Logistics in the enterprisesselected aspects. Poznań: Publishing House of Poznan University of Technology, 187-214.
• 14. Sławińska, M. (2011). Reengineering ergonomiczny procesów eksploatacji zautomatyzowanych urządzeń technologicznych (ZUT). Poznań: Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej.
• 15. Sławińska, M. (2014) Znaczenie modeli zadaniowych w szkoleniu operatorów obiektów technicznych. In: Logistyka-nauka, Logistyka, 5.
• 16. Sławińska, M. (2018). Ergonomic Engineering of Technological Devices. Poznań: Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej (w druku).
• 17. Sławińska, M., Butlewski, M., Niedźwiecki, M. (2014). 3D Laser Models for the Ergonomic Assessment of the Working Environment. In: R.H.M. Goossens (ed.), Advances in Social & Occupational Ergonomics, Advances in Intelligent Systems and Computing, 487, 15-24, DOI 10.1007/978-3-319-41688-5.
• 18. Tytyk, E. (2001). Projektowanie ergonomiczne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 115.
• 19. Więcek-Janka, E., Sławińska, M. (2018). Improvement of Interactive Products Based on an Algorithm Minimizing Information Gap. Advances in Social & Occupational Ergonomics, Editors: Richard H.M. Goossens, Part of the Advances in Intelligent Systems and Computing book series (AISC, volume 605), Proceedings of the AHFE 2017 International Conference on Social & Occupational Ergonomics, DOI: 10.1007/978-3-319-60828-0.