Zarządzanie publicznym transportem kolejowym w Polsce w latach 1990–2018

• Autorzy: Engelhardt J.

Warianty tytułu

EN

Evolution of public rail transport management’s organization in Poland in the years 1990–2018

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule zaprezentowane są etapy zmian w organizacji zarządzania publicznym transportem kolejowym w Polsce w latach 1990–2018. Pierwszy etap obejmuje okres lat 1990–2000, który charakteryzował się pełnym zmonopolizowaniem kolejowych przewozów pasażerskich w przedsiębiorstwie państwowym PKP. Kolejny etap to lata 2001–2008, kiedy to ustanowiono nowe zasady organizowania i finansowania kolejowych przewozów pasażerskich oraz z PKP wyodrębniono kolejowe spółki pasażerskie, takie jak PKP Intercity, PKP Przewozy Regionalne, PKP WKD i PKP SKM w Trójmieście. Ponadto na tym etapie pojawiły się pierwsze w Polsce koleje samorządowe i prywatny przewoźnik kolejowy. Trzeci etap zmian organizacji zarządzania publicznym transportem kolejowym obejmuje lata 2009–2018. Jest to etap ukształtowania się obowiązującego obecnie modelu zarządzania tym segmentem przewozów pasażerskich, powstały w wyniku wdrożenia przepisów ustawy o publicznym transporcie zbiorowym z grudnia 2010 roku. Na tym etapie ewolucji powstały ponadto kolejne kolejowe spółki samorządowe. Rynek kolejowych przewozów pasażerskich w Polsce obecnie obsługuje 12 przewoźników.

EN

The article presents phases of transformation in the public rail transport management‘s organization in Poland in the years 1990–2018. The first phase covers the years 1990–2000 and was characterized by full monopolization of passenger rail transport by the PKP – state-owned company. The next stage covers the years between 2001–2008, when the new rules of organization and financing of rail passenger conveyances has been settled and new companies like the PKP Intercity, the PKP Przewozy Regionalne, the PKP WKD, the PKP SKM in the Tricity, have been separated from the PKP. Moreover at this stage the first local selfgovernment railways and a private railway carrier appeared in Poland. The third phase of transformation of public rail transport management covers the years 2009–2018. It is the stage of formation of current model of this particular segment of passenger transport management, which was created as a result of application of legislation on public transport in December 2010. Furthermore, the next self-government rail companies emerged during this stage. Nowadays, the market of passenger railway transport in Poland is operated by 12 carriers.

Słowa kluczowe

PL

transport publiczny; transport kolejowy; kolejowe przewozy regionalne; kolejowe przewozy międzywojewódzkie

EN

public transport; rail transport; railway regional transport; interregional rail transport

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Komunikacji Rzeczpospolitej Polskiej
• Czasopismo: Transport Miejski i Regionalny
• Rocznik: 2018
• Tom: nr 11
• Strony: 17--23
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz., tab.

Twórcy

autor

Engelhardt J.

• Uniwersytet Szczeciński, Wydział Zarządzania i Ekonomiki Usług, ul. Cukrowa 8, 71-004 Szczecin

Bibliografia

• 1. Dyrektywa 91/440 w sprawie rozwoju kolei wspólnoty, Dziennik Urzędowy Wspólnot Europejskich 1991, L 237/25.
• 2. Dyrektywa 95/18 dotycząca wydawania licencji przedsiębiorstwom kolejowym, Dziennik Urzędowy Wspólnot Europejskich 1995, L 143/70.
• 3. Dyrektywa 95/19 dotycząca alokacji potencjału infrastruktury kolejowej i pobierania opłat za infrastrukturę, Dziennik Urzędowy Wspólnot Europejskich 1995, L 143/75.
• 4. Rozporządzenie nr 1370/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2007 r. dotyczące usług publicznych w zakresie kolejowego i drogowego transportu pasażerskiego oraz uchylające rozporządzenia Rady (EWG) nr 1191/69 i (EWG) nr 1107/70, Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej 2007 L 315/1.
• 5. Strategia dla transportu kolejowego do roku 2013, Ministerstwo Infrastruktury.
• 6. Transport kolejowy w Polsce w warunkach transformacji gospodarki, Kolejowa Oficyna Wydawnicza, Warszawa 1998, t. II, Działalność przedsiębiorstwa PKP.
• 7. Ustawa z dnia 2 grudnia 1960 r. o kolejach, Dz. U. z 1989 r., nr 52, poz. 310.
• 8. Ustawa z dnia 6 lipca 1995 r. o przedsiębiorstwie państwowym „Polskie Koleje Państwowe”, Dz. U. z 1995 r. nr 95, poz. 474.
• 9. Ustawa z dnia 27 kwietnia 1989 r. o przedsiębiorstwie państwowym „Polskie Koleje Państwowe”, Dz. U. z 1989 r., nr 26, poz. 138.
• 10. Ustawa z dnia 27 czerwca 1997 r. o transporcie kolejowym, Dz. U. z 1997 r. Nr 96, poz. 591.
• 11. Ustawa z dnia 8 września 2000 r. o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego „Polskie Koleje Państwowe”, Dz. U. z 2000 r. nr 84 poz. 948.
• 12. Ustawa z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym, Dz. U. 2003 Nr 86 poz. 789.
• 13. Ustawa z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, Dz. U. z 2003 r. nr 203, poz. 1966.
• 14. Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych, Dz. U. z 2017 r. poz. 1579.
• 15. Ustawa z dnia 21 października 2016 r. o umowie koncesji na roboty budowlane lub usługi, Dz. U. poz. 1920.
• 16. Ustawa z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym, Dz. U. 2011, Nr 5 poz. 13.