Wpływ antropopresji na środowisko wodne obszaru Zespołu Przyrodniczo-Krajobrazowego Żabie Doły (Górny Śląsk)

• Autorzy: Nowak J. , Lutyńska S.

Warianty tytułu

EN

The influence of anthropopression on the water environment in the area of Landscape-Nature Protected Complex "Żabie Doły" (Upper Silesia)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule określono stopień zanieczyszczenia zbiorników wodnych oraz cieków zlokalizowanych na obszarze Zespołu Krajobrazowo-Przyrodniczego Żabie Doły. W wyniku m.in. długotrwałej eksploatacji złóż cynkowo-ołowiowych oraz współczesnej działalności zakładu Orzeł Biały S.A. ukształtował się obecny chemizm wód. Przeprowadzona analiza fizykochemiczna wód wskazała na wysoki stopień antropopresji. W części analizowanych zbiorników i cieków odnotowano skrajnie kwaśny odczyn wód oraz ponadnormatywne wysokie stężenia siarczanów oraz metali m.in. cynku, ołowiu, żelaza i kadmu.

EN

In this paper the contamination degree of water from reservoirs and streams located in the area of Landscape-Nature Protected Complex "Żabie Doły” was determined. Contemporary water chemistry was formed as a result of long-term exploitation of zinc and lead ores and the current activity of the Orzeł Bialy SA company. The physicochemical analysis of water indicated a high degree of anthropopression. In the part of analyzed reservoirs and streams extremely low pH value of water and elevated concentrations of sulfates and metals such as zinc, lead, iron and cadmium were observed.

Słowa kluczowe

PL

zanieczyszczenie wód; antropopresja; złoża rud cynku; złoża ołowiu; Żabie Doły

EN

water contamination; anthropopression; lead ore; zinc ore; Żabie Doły

• Wydawca: Mastermedia sp. z o.o.
• Czasopismo: Archiwum Gospodarki Odpadami i Ochrony Środowiska
• Rocznik: 2015
• Tom: Vol. 17, nr 2
• Strony: 11--18
• Opis fizyczny: Bibliogr. 13 poz.

Twórcy

autor

Nowak J.

• Politechnika Śląska, Wydział Górnictwa i Geologii, Instytut Geologii Stosowanej, ul. Akademicka 2, 44-100 Gliwice, tel.: [phone], fax: [phone]

autor

Lutyńska S.

• Politechnika Śląska, Wydział Górnictwa i Geologii, Instytut Geologii Stosowanej, ul. Akademicka 2, 44-100 Gliwice, tel.: [phone], fax: [phone]

Bibliografia

• 1. Cempulik P.: Ścieżka dydaktyczna po zespole przyrodniczo-krajobrazowym Żabie Doły, Wydawnictwo Progres, Sosnowiec 2000
• 2. Kompała A, Błońska A, Woźniak G.: Vegetation of the “Żabie Doły” Area (Bytom) Covering the Wastelands of Zinc-Lead Industry, Archives of Environmental Protection, vol. 30, No. 3, pp. 59-76, Instytut Podstaw Inżynierii Środowiska PAN, Zabrze 2004
• 3. Grzegorek G. (red.): Encyklopedia Chorzowa, Wydawnictwo Prasa i Książka, Katowice 2009
• 4. Cabała S.: Walory przyrodnicze Chorzowa, Zeszyty Chorzowskie, tom II, Chorzów 1998, s. 68-85
• 5. Czaja S., Rzętała M.: Zmiany użytkowania ziemi i powierzchniowej sieci hydrograficznej na obszarze miasta Chorzowa od końca XVIII wieku do czasów współczesnych, Zeszyty Chorzowskie, tom II, Chorzów 1998, s. 23-36
• 6. Nowak J.: Obiekty geoturystyczne Chorzowa, Zeszyty naukowe Politechniki Śląskiej, Seria: Górnictwo, z. 280, s. 157-166, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 2007
• 7. Stanienda K, Nowak J, Kukiełka T.: Fazy mineralne w triasowych skałach węglanowych rejonu Chorzowa, Gospodarka Surowcami Mineralnymi, Tom 28, Zeszyt 3, s. 71-91, Wydawnictwo IGSMiE PAN, Kraków 2012
• 8. Paczyński B.: Atlas hydrogeologiczny Polski, 1:500000, Cz.I, System zwykłych wód podziemnych, Wyd. PAE S.A, Warszawa 1993
• 9. Kleczkowski A. (red.): Mapa obszarów głównych zbiorników wód podziemnych (GZWP) w Polsce wymagających szczególnej ochrony. Skala 1:500000, Wyd.Inst.Hydr. i Geol. Inż. AGH, Kraków 1990
• 10. Wyczółkowski J.: Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski. Arkusz Zabrze, 1957
• 11. Labus K., Skoczyńska S.: Origin of sulphates in the post-mining lakes in the eastern part of Muskau Arch (Polish-German borderland), Geological Quarterly, 57, No. 3, pp. 561-566, Warszawa 2013
• 12. Dziennik Ustaw 2014, poz. 1482; Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 22 października 2014 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych
• 13. Witczak S, Adamczyk A.: Katalog wybranych fizycznych i chemicznych wskaźników zanieczyszczeń wód podziemnych i metod ich oznaczania, Tom I, II, Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa 1995