Plonowanie seradeli uprawianej jako wsiewka w zboża ozime zbierane w różnych terminach

• Autorzy: Księżak J. , Staniak M. , Bojarszczuk J.

Warianty tytułu

EN

Yielding of serradella yielding cultivated as undersown crop in winter cereals harvested at different terms

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem podjętych badań była ocena plonowania seradeli, wsiewanej w żyto ozime lub orkisz zbierane w stadium dojrzałości mleczno-woskowej i pełnej, uprawianych w gospodarstwie ekologicznym. Doświadczenia polowe przeprowadzono w roku 2011 w gospodarstwie rolnika indywidualnego w rejonie Włodawy, a w roku 2012 w PODR Szepietowo, w układzie podbloków losowanych (split-plot), z obiektami kontrolnymi w 4 powtórzeniach. Czynnikiem badawczym I rzędu w doświadczeniu były gatunki zbóż: żyto i orkisz, a czynnikiem II terminy zbioru rośliny ochronnej: dojrzałość mleczno-woskowa, dojrzałość pełna (na ziarno). Kontrolę stanowiły obiekty żyta ozimego i orkiszu w czystym siewie .Plon seradeli zbieranej jesienią był znacząco zróżnicowany terminem zbioru rośliny ochronnej, jak również gatunkiem zboża, w który była wsiewana. Plon ściernianki wsiewanej w zboża zbierane w okresie dojrzałości mleczno-woskowej był prawie dwukrotnie większy niż zbieranych w dojrzałości pełnej. Ponadto lepiej plonowała seradela wsiewana w żyto niż orkisz. Mała ilość opadów w lipcu, zwłaszcza po zbiorze roślin ochronnych spowodowała zaschnięcie roślin seradeli wsiewanej orkisz, a plony seradeli wsiewanej w żyto były stosukowo niskie. Na plon suchej masy żyta i orkiszu, zbieranych w okresie dojrzałości mleczno-woskowej korzystnie oddziaływało wsiewanie seradeli. Poziom plonowania żyta w czystym siewie był znacznie większy niż orkiszu, natomiast z wsiewką seradeli większy był tylko w roku bardziej wilgotnym. W roku o ograniczonej ilości opadów uzyskanie większego plonu ziarna niezależnie od sposobu siewu zapewniała uprawa orkiszu, natomiast w roku o większej sumie opadów lepiej plonowało żyto. W roku 2011 wsiewanie seradeli nie miało wpływu na poziom plonowania zbóż, natomiast w następnym roku miało niewielki wpływ na orkisz, a obniżało plon żyta.

EN

The aim of study was to evaluate serradella yielding cultivated as undersown crop in rye (Secale) or spelt wheat (Triticum aestivum ssp. spelta L.) harvested in milk-dough stage and complete maturity in ecological farm. The study was carried out in 2011 in individual farm in Włodawa region (lubelskie province) and in 2012 at Agricultural Advisory Center in Szepietowo (podlaskie province). The trial was conducted in split-plot terms with control objects, in four replications. In trials with winter cereals following objects have been compared: control – rye – sowing without serradella, control – spelt wheat – sowing without serradella. In the scheme of experiment two factors were included. Cereal species: rye and spelt wheat were the first experimental factor. Terms of cover crop harvesting: milk-dough stage and complete maturity (on grain) were the other factor. Yield of serradella harvested in autumn was significantly differentiated depending on term of cover crop harvesting as well as cereal species, in which was sown. It was noted almost two times greater yield of stubble sown in cereals harvested in milk-dough stage period than those harvested in complete maturity. Moreover a higher level of yield was obtained from serradella sown in rye than serradella sown in spelt wheat. Lower amount of precipitation in July, especially after harvesting of the cover crops caused desiccating of serradella plants sown in spelt wheat and yields of serradella sown in rye were relatively low. Undersown crop of serradella in cereals had positive influence on dry matter yields of rye and spelt wheat harvested in milk-dough stage. The yielding level of rye in pure sowing was significantly greater than spelt wheat one. However yield of rye with undersown crop of serradella was greater only in more wet year. In year of limited amount of precipitation spelt wheat cultivation ensured obtaining a greater yield of grain irrespective of the sowing method. However, better yielding of rye was noted in year of greater amount of precipitation. In 2011 undersown crop of serradella in cereals had no influence on yielding level of cereal, however in second year (2012) had low influence on spelt wheat and decreased yield of rye.

Słowa kluczowe

PL

wsiewka seradeli; zboża ozime; termin zbioru rośliny ochronnej; uprawa ekologiczna

EN

undersown crop of serradella; winter cereals; harvest time of cover crop; organic farming

• Wydawca: Sieć Badawcza Łukasiewicz - Poznański Instytut Technologiczny
• Czasopismo: Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering
• Rocznik: 2013
• Tom: Vol. 58, nr 4
• Strony: 16--20
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz., tab.

Twórcy

autor

Księżak J.

• Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – PIB Puławy

autor

Staniak M.

• Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – PIB Puławy

autor

Bojarszczuk J.

• Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – PIB Puławy

Bibliografia

• [1] Sypniewski J., Ignaczak S.: Wydajność żyta i pszenżyta ozimego z wsiewką poplonową seradeli w różnych rejonach Polski. Fragm. Agron. 1991, 2, 120-127.
• [2] Batalin M.: Porównanie wartości stanowiska z kostrzewą łąkowa ze stanowiskiem po innych roślinach motylkowatych dla pszenicy jarej na suchej glebie piaszczystej. Pam. Puł. 1961, 2, 25-35.
• [3] Gromadziński A., Sypniewski J.: Przydatność różnych roślin do uprawy jako wsiewka poplonowa w żyto na ziarno i po życie ozimym na zielonkę. Pam Puł., 1977, 68, 93-103.
• [4] Krzymuski J., Krasowicz S.: Plonowanie roślin strączkowych w poplonach. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 1979, 219, 7-15.
• [5] Święcicki W.: Seradela, PWRiL Warszawa, 1972.
• [6] Andrzejewska J.: Wsiewki polonowe seradeli w pszenżyto I żyto ozime uprawiane w monokulturze. Masz. Rozpr. dokt. ATR Bydgoszcz, 1991.
• [7] Tworkowski J.: Wpływ niektórych czynników agrotechnicznych na plon i wartość siewną seradeli. Rozpr. habil., Acta Acad. Agricul. Techn. Olst., Agricultura, 1987, 44.
• [8] Tworkowski J., Szczukowski S.: Uprawa seradeli z owsem. Mat. Konf. „Stan i perspektywy uprawy mieszanek zbożowych”, 1994, 170-174.
• [9] Krasowicz S., Stuczyński T., Doroszewska A.: Produkcja roślinna w Polsce na tle warunków przyrodniczych i ekonomiczno-rganizacyjnych. Studia i Raporty IUNG-PIB, 2009, 14, 27-54.
• [10] Jelinowska A., Jelinowski S., Sypniewski J.: Uprawa i użytkowanie poplonów. PWRiL W-W-wa, 1964, 172.
• [11] Kotecki A., Broda K.: Wartość resztek pożniwnych jęczmienia jarego z wsiewką seradeli i życicy wielokwitowej. Zesz. Nauk. AR Wrocław, Rol. 1995, 262,153-160.
• [12] Paprocki S., Zielińska A.: Wydajność zielonki zbóż i mieszanek strączkowo-zbożowych z wsiewką seradeli na glebie lekkiej nawożonej magnezem, miedzią i molibdenem. Zesz. Nauk. AR-T Olsztyn, 1977, 20, 11-20.
• [13] Ceglarek F., Dąbrowska K., Księżak J.: Plonowanie wsiewek poplonowych w zależności od terminu zbioru rośliny ochronnej - jęczmienia jarego. Zesz. Nauk. WSR-P Siedlce, 1988, 17, 123-134.
• [14] Ceglarek F., Księżak J., Dąbrowska K.: Wpływ terminu zbioru owsa na plonowanie wsiewek poplonowych. Zesz. Nauk. WSR-P w Siedlce, 1988, 17, 111-120.
• [15] Harasimowicz-Herman G.: Łubin żółty i seradela perspektywicznymi roślinami w rolnictwie proekologicznym. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 1997, 446, 307-311.
• [16] Harasimowicz-Herman G.: Ocena oddziaływania nawożenia na plon roślin motylkowatych i ich wartość następczą. ATR Bydgoszcz, Rozpr. Dokt. 1996, 72, 104.
• [17] Mazur T., Mineev D., Debreczeni B.: Nawożenie w rolnictwie biologicznym. AR-T., Olsztyn 1993, 102.
• [18] Sawicka A., Ekologiczne aspekty wiązania azotu atmosferycznego. Rocz. AR Poznań, Rozpr. Nauk. 1983, 134, 57.