Review of electrostatic hazards in hard coal mining

• Autorzy: Kędzierski P.

Identyfikatory

DOI

10.7494/miag.2018.2.534.17

Warianty tytułu

PL

Przegląd zagrożeń od elektryczności statycznej w górnictwie węgla kamiennego

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Electrostatic hazards are considered a category of technical hazards occurring in hard coal mining. These hazards are related to the generation of excess electric charges forming as a result of most technological processes. Products manufactured from plastics that are classified as non-antistatic materials pose the greatest hazard. The article discusses the Polish and European legal regulations concerning the requirements for materials regarding their antistatic properties. It also presents the results of studies conducted at GIG concerning the systematization of the antistatic processing of plastics. Furthermore, the article proves that the procedure of applying antistatic properties to plastics is neither easy nor homogeneous. The introduced antistatic processing systematics (i.e., the identification of various antistatic processing realization methods) is meant to make both the manufacturers and customers aware of the various (often undesired) properties of modified plastics.

PL

Zagrożenia wywołane elektrycznością statyczną są zaliczane do zagrożeń technicznych występujących w górnictwie węgla kamiennego. Zagrożenia te związane są z powstaniem nadmiarowego ładunku elektrycznego, będącego skutkiem większości czynności technologicznych. Największe zagrożenie stanowią wyroby z tworzyw sztucznych, kwalifikowanych jako materiały nieantyelektrostatyczne. Omówiono regulacje europejskiego i polskiego prawa dotyczące wymagań dla materiałów w zakresie ich właściwości antyelektrostatycznych. Przedstawiono wyniki badań prowadzonych w GIG pod kątem usystematyzowania procesu antystatyzacji tworzyw sztucznych. Udowodniono, że proces nadania tworzywu sztucznemu właściwości antyelektrostatycznych nie jest łatwy i jednorodny. Wprowadzona systematyka procesu antystatyzacji, czyli identyfikacja różnych metod realizacji procesu antystatyzacji, ma na celu uświadomienie producentom i odbiorcom istnienia wielu, często niepożądanych, właściwości modyfikowanych tworzyw sztucznych.

Słowa kluczowe

EN

static electricity; mining; explosion; plastics

PL

elektryczność statyczna; górnictwo; wybuch; tworzywo sztuczne

• Wydawca: Wydawnictwa AGH
• Czasopismo: Mining – Informatics, Automation and Electrical Engineering
• Rocznik: 2018
• Tom: R. 56, nr 2
• Strony: 17--23
• Opis fizyczny: Bibliogr. 26 poz., rys.

Twórcy

autor

Kędzierski P.

• GIG Central Mining Institute pl. Gwarków 1, 40-166 Katowice, Poland

Bibliografia

• [1] Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28 czerwca 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego w podziemnych zakładach górniczych, Dz.U. z 2002 r. nr 139, poz. 1169 z późn. zm.
• [2] Ustawa z dnia 9.06.2011 r. – Prawo geologiczne i górnicze, Dz.U. z 2016 r., poz. 1131, tekst jednolity.
• [3] Sukiennicki A., Zagórski A.: Fizyka ciała stałego, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa 1984.
• [4] Dyrektywa Rady 89/686/EWG z dnia 21 grudnia 1989 r. w sprawie ujednolicenia przepisów prawnych Państw Członkowskich odnoszących się do wyposażenia ochrony osobistej.
• [5] Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej, Dz.U. z 2005 r. nr 259, poz. 2173.
• [6] Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, Dz.U. z 2015 r. poz. 1422; tekst jednolity.
• [7] Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych, Dz.U. z 2003 r. nr 47, poz. 401.
• [8] Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 czerwca 2002 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, Dz.U. z 2003 r. nr 169, poz. 1650, tekst jednolity.
• [9] Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, Dz.U. z 2014 r. poz. 1502 z późn. zm., tekst jednolity.
• [10] Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane, Dz.U. z 2016 r. poz. 290 z późn. zm., tekst jednolity.
• [11] Walp L.E.: Antistatic Agents. Kirk-Othmer Encyclopedia of Chemical Technology 2014.
• [12] Dyrektywa 2006/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 maja 2006 r. w sprawie maszyn.
• [13] Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21.10.2008 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn, Dz.U. z 2008 r. nr 199, poz. 1228 z późn. zm.
• [14] Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 listopada 2005 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać bazy i stacja paliw płynnych, rurociągi przesyłowe dalekosiężne służące do transportu ropy naftowej i produktów naftowych i ich usytuowanie, Dz.U. z 2014 r. poz. 1853, tekst jednolity.
• [15] Rozporządzenie Ministra Transportu z dnia 20 listopada 2006 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego, jakim powinny odpowiadać urządzenia do napełniania i opróżniania zbiorników transportowych, Dz.U. z 2015 r. poz. 34, tekst jednolity.
• [16] Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów, Dz.U. z 2010 r. nr 109, poz. 719.
• [17] Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 7 października 1997 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle rolnicze i ich usytuowanie, Dz.U. z 2014 r., poz. 81, tekst jednolity.
• [18] Ustawa z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym, Dz.U. z 2015 r. poz. 1125 z późn. zm., tekst jednolity.
• [19] Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej, Dz.U. z 2016 r. poz. 191 z późn. zm., tekst jednolity.
• [20] Gajewski A.: Elektryczność statyczna – poznanie, pomiar, zapobieganie, eliminowanie, Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, Warszawa 1987.
• [21] Grabarczyk Z., Kurczewska A.: Zagrożenia elektrostatyczne w strefach zagrożonych wybuchem, CIOP, Warszawa 2008.
• [22] CLC/TR 50404:2003. Elektrostatyka – Kodeks postępowania praktycznego dla unikania zagrożeń związanych z elektrycznością statyczną.
• [23] Kędzierski P.: Zmiana właściwości elektrostatycznych tkanin wykonanych w technice przeplotu, „Wiadomości Górnicze” 2015, 4: 209–213.
• [24] Kędzierski, P.: Antystatyzacja w ujęciu technologicznym, „Wiadomości Górnicze” 2013, 12: 730–735.
• [25] Dyrektywa ATEX 2014/34/EU Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstwa państw członkowskich odnoszących się do urządzeń i systemów ochronnych przeznaczonych do użytku w atmosferze potencjalnie wybuchowej.
• [26] Dyrektywa 1999/92/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 grudnia 1999 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników zatrudnionych na stanowiskach pracy, na których może wystąpić atmosfera wybuchowa.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).