Szanse i zagrożenia związane z wdrożeniem technologii Coal-to-Nuclear w Polsce – pierwsze wnioski z projektu DEsire

• Autorzy: Homa Dorota , Sokoła Przemysław , Rożek Aleksander , Bartela Łukasz

Warianty tytułu

EN

Opportunities and threats related to the implementation of coal-to-nuclear technology in Poland – first conclusions from the DESIRE project

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Od czasu wstąpienia do Unii Europejskiej w Polsce w znaczący sposób zmieniła się struktura źródeł wytwarzania energii elektrycznej. Rola węgla kamiennego i brunatnego zmniejszyła się, jednak by osiągnąć ambitne cele neutralności klimatycznej do 2050 roku planowane jest wyłączenie kolejnych jednostek węglowych. W strukturze wytwarzania energii ma zwiększyć się rola OZE, szczególnie energii solarnej, mają pojawić się źródła jądrowe oraz elektrownie wiatrowe offshore. Z przeprowadzeniem tych działań wiążą się duże wyzwania. Skuteczna i sprawiedliwa społecznie transformacja energetyczna wiąże się z zapewnieniem stabilnego i niezawodnego systemu energetycznego dla całego kraju, jak również wsparcie dla regionów dotychczas silnie zależnych od działalności elektrowni węglowych. Potencjalnym rozwiązaniem korzystnym w polskich warunkach są inwestycje typ Coal-to-Nuclear. Zagadnienia te są przedmiotem badań w ramach projektu DEsire, którego głównym celem jest opracowanie planu modernizacji polskiego systemu energetycznego z wykorzystaniem reaktorów jądrowych generacji III oraz IV. W artykule przedstawiono wnioski z przeprowadzonych dotychczas prac w projekcie oraz wskazano kierunek kolejnych działań.

EN

Since joining the European Union, the structure of electricity generation sources has changed significantly in Poland. The role of hard coal and lignite has decreased, but in order to achieve the ambitious goals of climate neutrality by 2050, many more coal units are planned to be decommissioned. The role of renewable energy sources, especially solar energy, is to increase in the structure of energy generation, and nuclear sources and offshore wind farms are to appear. Carrying out these activities is associated with major challenges. An effective and ' socially just energy transformation is associated with ensuring a stable and reliable energy system for the entire country, as well as support for regions previously strongly dependent on the operation of coal-fired power plants. A potential solution beneficial in Polish conditions is Coal-to—Nuclear investments. These issues are the subject of research within the DEsire project, the main goal of which is to develop a plan for the modernization of the Polish energy system using generation IH and IV nuclear reactors. The article presents conclusions from the work carried out so far in the project and indicates the direction of further activities.

Słowa kluczowe

PL

transformacja energetyczna; Coal-to-Nuclear; energia jądrowa

EN

energy transition; Coal—to-Nuclear technologies; nuclear energy

• Wydawca: KAPRINT
• Czasopismo: Rynek Energii
• Rocznik: 2025
• Tom: Nr 4
• Strony: 23--29
• Opis fizyczny: Bibliogr. 22 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Homa Dorota

• Politechnika Śląska w Gliwicach

• https://orcid.org/0000-0001-8990-7597

autor

Sokoła Przemysław

• Energoprojekt Katowice S.A.

autor

Rożek Aleksander

• Politechnika Śląska w Gliwicach

autor

Bartela Łukasz

• Politechnika Śląska w Gliwicach

• https://orcid.org/0000-0002-1546-1550

Bibliografia

• [1] Grudziński Z.: Tendencje zmian cen energii elektrycznej w latach 2002 —- 2005.Polityka Energetyczna 2004 Tom 9(1), p 45-60.
• [2] https://www.rynekelektryczny.pl/produkcja-energii-elektrycznej~raport-roczny/ . Dostep 25.05.2025
• [3] https://www.gov.pl/web/klimat/polityka—energetyczna—polski. Dostęp: 25.05.2025
• [4] Hansen J., Jenson W., Wrobel A., Stauff N., Biegel K., Kim T., Belles R., Omitaomu F.: Investigatin enefits and Challenges of Converting Retiring Coal Plants into Nuclear Plants. Nuclear Fuel Cycle and Supply Chain. U.S. Department of Energy Report, September 13, 2022, TNL/RPT-22-67964.
• [5] QVist S., Gładysz P., Bartela Ł., Sowiżdżał A.: Retrofit Decarbonization of Coal Power Plants - A Case Study for Poland. Energies 2021, 14, 120. https://doi.org/10.3390/en14010120
• [6] Bartela Ł., Gładysz P., Andreades C., QVist S., Zdeb J.: Techno-Economic Assessment of Coal-Fired Power Unit Decarbonization Retrofit with KP—FHR Small Modular Reactors, Energies 2021, 14, 25 https://doi.org/10.3390/en14092557
• [7] Haneklaus N., QVist S., Gładysz P., Bartela Ł.: Why coal—fired power plants should get nuclear-ready Energy 2023, 280, 128169. https://doi.org/10.1016/j.energy.2023.128169.
• [8] Homa D., Ochmann J., Tuka J., Miśkiewicz A., Bartela Ł.: Potencjalne rozwiązania ścieżki dekarbonizacji Coal-to-Nuclear W Polsce. Rynek Energii, 2024, 4, p. 52-57 %
• [9] Chmielewska-Śmietanko D., Miśkiewicz A.,” Smoliński T., Zakrzewska-Kołtuniewicz G., Chmielewski A.G., Selected legal and safety aspects of the “coal-to-nuclear” strategy in Poland. Energies, 2024, 17 1128, https://doi.org/10.3390/en17051 128
• [10] Miśkiewicz A., Chmielewska-Smietanko D., Smoliński T., Dekarbonizaeja energetyki opartej na węglu w Polsce poprzez zastosowanie modułowych reaktorów jądrowych. Bezpieczeństwo Jądrowe i Ochrona Radiologiczna, 2023, l (127), p. 47-55
• [11] Chmielewska-Śmietanko D., Miśkiewicz A., Smoliński T., Dynamiczny rozwój małych reaktorów modułowych (SMR) —— sytuacja W Polsce i na świecie, Bezpieczeństwo Jądrowe i Ochrona Radiologiczna 2023, 3 (129), p. 10-20.
• [12] Ochmann J., Łukowicz H., Lepszy S., Bartela Ł.: Repowering a coal—fired power plant according to the coal to-nuclear pathway - analysis of nuclear unit development from the perspective of cooling water availability Archives of Thermodynamics, 2024, 45(2), 107-115, DOI: 10.24425/ather.2024.150857
• [13] Ochmann J., Niewiński G., Łukowicz H., Bartela Ł.: Potential for repowering inland coal-fired power plants using nuclear reactors according to the Coal—to-Nuclear concept. Energies, 2024, 17(14), 3545, https://doi.org/10.3390/en17143545
• [14] Kosman W., Łukowicz H., Bartela Ł., Homa D., Ochmann J.: Ochmann J., Łukowicz H., Lepszy S., Bartela Ł.: Coal-to-nuelear modernization of an existing power plant with a IV —th generation nuclear reactor Archives of Thermodynamics, 2024, 45(4), DOI: 10.24425/ather.2024.152010.
• [15] Rusin A., Wojaczek A.: Safe Path for the Transformation of the Polish Energy System Leading to its Decarbonization and Reliable Operation. Energies, 2025, 1 8, 185 6, https://doi.org/10.3390/en18071856
• [16] Kiegiel K., Chmielewska-Śmietanko D., Herdzik-Koniecko I., Miśkiewicz A., Smoliński T., Rogowski M., Ntang A., Rotich N.K., Madaj K., Chmielewski A.G.: The Future of Nuclear Energy: Key Chemical Aspects of Systems for Developing Generation 111+, Generation IV, and Small Modular Reactors. Energies, 2025, .-18, 622. https://doi.org/10.3390/en18030622
• [17] Diagnoza Społeczna. Coal-to-Nuclear dla Polski, https://sobieski.org.pl/diagnoza-spoleczna-coal-to- nuclear-dla—polski/
• [18] Krajowy Potencjał. Coal-to-Nuclear dla Polski, https://sobieski.org.pl/krajowy-potencjal-coal-to-nuclear— dla-polski/
• [19] Mechanizmy Wsparcia. Coal—to-Nuclear dla Polski, https://sobieski.org.pl/mechanizmy-wsparcia—coal-to- nuclear—dla—polski/
• [20] Capital cost estimation for advanced nuclear power plants, Department of Nuclear Science and Engineering, Massachusetts Institute of Technology, 2022.
• [21] Shirvan K., Total Cost Projection of Next AP1000, CEnter for Advanced Nuclear Energy Systems, Massachusetts Institute of Technology, 2024: https://web.mit.edu/kshirvan/www/research/ANP201%20TR%20CANES.pdf
• [22] Nuclear Costs in Context, Nuclear Energy Institute Inc., 2018: https ://Www.nei.org/corporatesite/media/filefolder/resources/reports-and-briefs/nuClear-costs-context- 2018 1 O.pdf