Wykorzystanie pomiarów naturalnej promieniotwórczości skał z zastosowaniem spektrometru Gamma Logger oraz spektrometru Mazar do określenia zailenia utworów starszego paleozoiku

• Autorzy: Gąsior I. , Skupio R. , Przelaskowska A. , Orzechowski M. , Zagórska U. , Dohnalik M. , Kowalska S.

Identyfikatory

DOI

10.18668/NG.2016.10.03

Warianty tytułu

EN

Application of natural radioactivity measurements with the use of Gamma Logger and Mazar spectrometers to determine the clay content of Late Paleozoic rocks

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem pracy było zastosowanie pomiarów naturalnej promieniotwórczości do określenia zailenia skał. Zawartości pierwiastków promieniotwórczych uzyskano przy wykorzystaniu spektrometru Gamma Logger oraz za pomocą aparatu typu Mazar. Opracowano modele dla otworu T, cechujące się współczynnikami determinacji R² z zakresu 0,67÷0,71 dla urządzenia Gamma Logger oraz 0,85÷0,90 dla spektrometru Mazar. Weryfikację modeli przeprowadzono na podstawie wyników pomiarów laboratoryjnych składu mineralnego. Uzyskane zależności zastosowano w otworach T oraz M, o podobnej stratygrafii. W obydwu otworach wykonano pomiary spektrometrem Gamma Logger. Kolejnym odwiertem testowym był otwór L, w którym nie przeprowadzono pomiarów spektrometrycznych. W wyniku zastosowania modeli uzyskano wyniki składu mineralnego dobrze skorelowane z danymi laboratoryjnymi (R²: 0,67÷0,87).

EN

The aim of the research was the application of natural radioactivity measurements to determine the clay content of rocks. Radioactivity content of elements was acquired by using both, Gamma Logger and Mazar spectrometers. Mathematical models for “T” well indicating R² = 0,69÷0,71 for Gamma Logger and R² = 0,75÷0,90 for Mazar were constructed. The models were verified, using laboratory mineralogical analysis results. The obtained mathematical relations were applied in two wells, “T” and “M”, characterized by similar stratigraphy. Measurements were carried out in both wells, using Gamma Logger spectrometer. Another well, “L”, was not tested with any spectrometers. Application of mathematical models indicate good correlation between modeled mineralogical content and laboratory results with R² = 0,67÷0,87.

Słowa kluczowe

PL

spektrometr gamma; skład mineralny; pierwiastki promieniotwórcze

EN

gamma spectrometer; bulk mineralogy; radioactive elements

• Wydawca: Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Nafta-Gaz
• Rocznik: 2016
• Tom: R. 72, nr 10
• Strony: 790--798
• Opis fizyczny: Bibliogr. 6 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Gąsior I.

• Zakład Geofizyki Wiertniczej. Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy ul. Lubicz 25 A 31-503 Kraków

autor

Skupio R.

• Zakład Geofizyki Wiertniczej. Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy ul. Lubicz 25 A 31-503 Kraków

autor

Przelaskowska A.

• Zakład Geofizyki Wiertniczej. Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy ul. Lubicz 25 A 31-503 Kraków

autor

Orzechowski M.

• Zakład Geofizyki Wiertniczej. Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy ul. Lubicz 25 A 31-503 Kraków

autor

Zagórska U.

• Zakład Geofizyki Wiertniczej. Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy ul. Lubicz 25 A 31-503 Kraków

autor

Dohnalik M.

• Zakład Geofizyki Wiertniczej. Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy ul. Lubicz 25 A 31-503 Kraków

autor

Kowalska S.

• Zakład Geofizyki Wiertniczej. Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy ul. Lubicz 25 A 31-503 Kraków

Bibliografia

• [1] Kowalska S.: Określanie ilościowego składu mineralnego skał zawierających minerały ilaste metodą Rietvelda. Nafta-Gaz 2013, nr 12, s. 894-902.
• [2] Schön J. H.: Physical Properties of Rocks: A Workbook. Handbook of Petroleum Exploration and Production, vol. 8. Elsevier, 2011.
• [3] Skupio R.: Accuracy assessment of the determination of radioactive elements concentration on shale cores. Nafta-Gaz 2015, nr 6, s. 390-399.
• [4] Skupio R.: Wykorzystanie przenośnego spektrometru XRF do pomiarów składu chemicznego skał. Nafta-Gaz 2014, nr 11, s. 771-777.
• [5] Skupio R., Dohnalik M.: Improvement spectrometric gamma measurements on shale cores with the use of the BGO scintillation detector. Nafta-Gaz 2015, nr 11, s. 847-855.
• [6] Van der Graaf E. R., Rigollet C., Maleka P. P., Jones D. G.: Testing and assessment of a large BGO detector for beach monitoring of radioactive particles. Nuclear Instruments and Methods in Physics Research A 2007, vol. 575, no. 3, s. 507-518.

Uwagi

PL

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę.