Od pracowni radioizotopowej do katedry radiochemii i chemii środowiskowej

Chibowski, Stanisław; Wiśniewska, Małgorzata; Ostolska, Iwona; Skwarek, Ewa; Solecki, Jan

doi:10.53584/wiadchem.2024.09.5

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Od pracowni radioizotopowej do katedry radiochemii i chemii środowiskowej

Autorzy

Chibowski Stanisław , Wiśniewska Małgorzata , Ostolska Iwona , Skwarek Ewa , Solecki Jan

Treść / Zawartość

Pełne teksty:

Pobierz

Identyfikatory

DOI

10.53584/wiadchem.2024.09.5

Warianty tytułu

From the radioisotopic laboratory to the department of radiochemistry and environmental chemistry

Języki publikacji

Abstrakty

Pracownię Radioizotopową w Instytucie Chemii Wydziału Matematyki, Fizyki i Chemii UMCS utworzono w 1969 roku, a w 1974 roku w miejsce Pracowni powołano Zakład Radiochemii i Zastosowań Radioizotopów. Od 1983 roku jednostka przyjęła nazwę Zakład Radiochemii i Chemii Koloidów, który w 2019 roku połączono z Zakładem Chemii Środowiskowej w Katedrę Radiochemii i Chemii Środowiskowej. Pomiary prowadzone od wielu lat koncentrują się na wielokierunkowym monitoringu skażeń promieniotwórczych środowiska naturalnego (oznaczanie aktywności promieniotwórczej izotopów naturalnych i pochodzenia antropogenicznego w powietrzu, wodzie i glebie, a także ich transferu do organizmów roślinnych). Dodatkowo ważny obszar badawczy stanowi adsorpcja związków wielkocząsteczkowych na granicy faz ciało stałe – roztwór, synteza biomateriałów, biokompozytów i radiofarmaceutyków, otrzymywanie biowęgli i ich wykorzystanie w procesach remediacji gleb oraz zastosowanie izotopów promieniotwórczych w badaniach mechanizmów adsorpcji i stabilności w układach koloidalnych.

Słowa kluczowe

skażenia promieniotwórcze gleby migracja izotopów w środowisku monitoring radiacyjny powietrza biokompatybilne nanomateriały radiofarmaceutyki adsorpcja związków wielkocząsteczkowych stabilność układów koloidalnych biowęgiel w remediacji gleb

radioactive contamination of soil migration of isotopes in the environment air radiation monitoring biocompatible nanomaterials radiopharmaceuticals adsorption of macromolecular com-pounds stability of colloidal systems biochar in soil remediation

Wydawca

Polskie Towarzystwo Chemiczne

Czasopismo

Wiadomości Chemiczne

Rocznik

2024

Tom

[Z] 78, 9-10

Strony

1129--1159

Opis fizyczny

Bibliogr. 72 poz., fot., rys., wykr.

Twórcy

autor

Chibowski Stanisław

stanislaw.chibowski@mail.umcs.pl

Katedra Radiochemii i Chemii Środowiskowej, Instytut Nauk Chemicznych, Wydział Chemii, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Pl. Marii Curie-Skłodowskiej 3, 20-031 Lublin

https://orcid.org/0000-0002-3549-0172

autor

Wiśniewska Małgorzata

Katedra Radiochemii i Chemii Środowiskowej, Instytut Nauk Chemicznych, Wydział Chemii, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Pl. Marii Curie-Skłodowskiej 3, 20-031 Lublin

https://orcid.org/0000-0003-4003-9877

autor

Ostolska Iwona

Katedra Radiochemii i Chemii Środowiskowej, Instytut Nauk Chemicznych, Wydział Chemii, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Pl. Marii Curie-Skłodowskiej 3, 20-031 Lublin

https://orcid.org/0000-0002-1988-2475

autor

Skwarek Ewa

Katedra Radiochemii i Chemii Środowiskowej, Instytut Nauk Chemicznych, Wydział Chemii, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Pl. Marii Curie-Skłodowskiej 3, 20-031 Lublin

https://orcid.org/0000-0003-4721-8704

autor

Solecki Jan

Katedra Radiochemii i Chemii Środowiskowej, Instytut Nauk Chemicznych, Wydział Chemii, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Pl. Marii Curie-Skłodowskiej 3, 20-031 Lublin

Bibliografia

[1] J. Szczypa, S. Chibowski, J. Solecki, R. Suprynwicz, Polish J. Soil Sci., 1993, 26, 27
[2] S. Chibowski, J. Solecki, J. Szczypa, R. Suprynwicz, Sci. Tot. Environ., 1994, 158, 71
[3] S. Chibowski, J. Zygmunt, Polish J. Environ. Stud., 1995, 4, 25
[4] S. Chibowski, J. Solecki, J. Szczypa, Polish J. Environ. Stud., 1995, 4, 49
[5] S. Chibowski, J. Solecki, J. Szczypa, Polish J. Environ. Stud., 1997, 6, 17
[6] J. Solecki, S. Chibowski, J. Szczypa, Polish J. Environ. Stud., 1997, 6, 29
[7] J. Szczypa, S. Chibowski, Raport o stanie środowiska miasta Lublin, Lublin, 1993, 147
[8] S. Chibowski, M. Pawlik, Polish J. Environ. Stud., 1995, 4, 17
[9] S. Chibowski, J. Solecki, J. Szczypa, J. Radioanalyt. Nuc. Chem., 1997, 220, 183
[10] S. Chibowski, A. Komosa, M. Reszka, J. Solecki, J. Zygmunt, J. Radioanalyt. Nuc. Chem., 2000, 246, 199
[11] P. Lipiński, K. Isajenko, A. Żak, Polish J. Med. Phys. Eng., 2000, 6, 41
[12] J. Vapotic, M. Szymula, J. Solecki, S. Chibowski, I. Kobal, Health Phys., 1993, 64, 420
[13] J. Szczypa, S. Chibowski, Raport o stanie środowiska miasta Lublin, Lublin, 1993, 206
[14] S. Chibowski, A. Komosa, J. Radioanalyt. Nuc. Chem., 2001, 247, 53
[15] S. Chibowski, A. Mitura, Sci. Tot. Environ., 1995, 170, 193
[16] J. Zygmunt, S. Chibowski, Z. Klimowicz, J. Radioanalyt. Nuc. Chem., 1998, 231, 57
[17] S. Chibowski, J. Zygmunt, Z. Klimowicz, J. Radioanalyt. Nuc. Chem., 1999, 242, 287
[18] S. Chibowski, J. Zygmunt, J. Radioanalyt. Nuc. Chem., 2002, 61, 213
[19] G. Kirchner, D. Baumgartner, Analyst, 1992, 117, 475
[20] S. Chibowski, J. Solecki, J. Bystrek, J. Radioanalyt. Nuc. Chem., 1998, 230, 319
[21] J. R. Laundon, Air Pollution and Lichens, The Athlona Press Univ., London, 1973, 109
[22] J. Jagielak, H. Biernacka, D. Grabowski, J. Hensche, Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska, Warszawa, 1996, 8
[23] Główny Urząd Statystyczny, Ochrona Środowiska, Warszawa, 1996, 305
[24] H. Door, O. Munnich, Water, Air Soil Pollut. 1991, 57-58, 809
[25] A. Komosa, J. Radioanalyt. Nuc. Chem., 1999, 240, 19
[26] J. Szczypa, J. Solecki, Proceedings of the International Symposium on post Chernobyl Environmental Radioactivity Studies in East European Countries, Kazimierz, Poland 17–19 September 1990, 172
[27] S. Bieszczada, J. Sobota, Zagrożenie, ochrona i kształtowanie środowiska przyrodniczo–rolniczego, Wydawnictwo AR Wrocław, 1993
[28] M. Siemiński, Fizyka zagrożeń środowiska, Wydawnictwo Naukowe PAN, Warszawa, 1994
[29] Rocznik Statystyczny, Ochrona Środowiska, Warszawa, 2005
[30] Present and future environmental impact of the Chernobyl accident, IAEA–TECDOC–1240, 2001
[31] S. Zhu, A. Ghods, J. C Veselsky, A. Mirna, R. Schelenz, Radiochim. Acta 1990, 51, 195
[32] R. D. Wilken, S. R. Joshi, J. Appl. Measure. 1991, 3, 14
[33] M. Filss, W. Botsch, J. Habdl, R. Michel, Radiochim. Acta, 1998, 83, 81
[34] Ž. Grahek, I. Eškinja, K. Koštutić, Ŝ. Cerjan-Stefanović, Cratica Chem. Acta, 2000, 73, 795
[35] J.J. Mateos, E. Gòmez, F. Garcias, M. Casas, V. Cerda, Appl. Radiat. Isot., 2000, 53, 139
[36] I. Friberg, 90Sr – Can it be determined both rapidly and reliably, in doctoral thesis Ingvar Friberg - Determination of 90Sr and the Transuranium Elements in Event of Nuclear Accident, Göteborg, 1998.
[37] I. Friberg, J. Radioanal. Nucl. Chem., 1997, 226, 55
[38] K. Bunzl, W. Krackie, J. Radioanal. Nucl. Chem., 1991, 148, 115
[39] E. Gómez, F. Garcias, M. Casas, V. Cerda, Appl. Radioat. Isot., 1997, 48, 699
[40] M. Pimpl, J. Radioanal. Nucl. Chem., 1995, 194, 311
[41] Q. Chen, X. Hou, Y. Yu, H. Dahlgaard, S. P. Nielsen, Analyt. Chim. Acta, 2002, 466, 109
[42] O. Alhassanieh, A. Abdul-Hadi, M. Ghafar, A. Aba, Appl. Radioat. Isot., 1999, 51, 493
[43] E. H. Borai, E. A., El-Sofany, J. Radioanal. Nucl. Chem., 2004, 262, 697
[44] N. Vajda, A. Ghods-Esphahani E. Cooper, P.R. Danesi, J. Radioanal. Nucl. Chem., 1992, 162, 307
[45] J. Solecki, J. Radioanal. Nucl. Chem., 2007, 274, 27
[46] J. Solecki, M. Reszka, S. Chibowski, Nukleonika, 2006, 51, Suppl. 2, 33
[47] J. Solecki, S. Chibowski, Polish J. Environ. Studies, 2001, 11, 157
[48] J. Solecki, S. Chibowski, J. Radioanal. Nucl. Chem., 2002, 252, 89
[49] J. Solecki, M. Reszka, S. Chibowski, J. Radioanal. Nucl. Chem., 2003, 257, 261
[50] A. Komosa, I. Kitowski, S. Chibowski, J. Solecki, J. Orzeł, P. Różański, J. Radioanal. Nucl. Chem., 2009, 281, 467
[51] J. Solecki, M. Misztal, S. Skupiński, M. Solecki, J. Environ. Radioactiv., 2015, 143C, 85
[52] J. Solecki, M. Kruk. J. Orzeł, J. Radioanal. Nucl. Chem., 2010, 286, 27
[53] J. Solecki, M. Kruk, J. Radioanal. Nucl. Chem., 2011, 289, 185
[54] M. Kruk J. Solecki, J. Radioanal. Nucl. Chem., 2011, 290, 325
[55] Dane z bazy Nucléide – Lara: http://www.lnhb.fr/nuclear-data/module-lara (dostęp z dnia 03.04.2024)
[56] J. Vaupotic, M. Szymula, J. Solecki, S. Chibowski, I. Kobal, Health Phys., 1993, 64, 420
[57] S. Chibowski, A. Komosa, J. Radioanal. Nucl. Chem., 2001, 247, 53
[58] A. Komosa, S. Chibowski, S. Chałupnik, Attempts on radon exhalation rate determination from a waste-dump at the Bogdanka coal mine using the Picorad detectors. Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa, 2004, 1, 79
[59] Raport roczny: Działalność Prezesa Państwowej Agencji Atomistyki oraz ocena stanu bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej w Polsce w 2022 r. opublikowany na stronie PAA: https://www.gov.pl/web/paa/raport-roczny-prezesa-paa (dostęp z dnia 03.04.2024)
[60] R.W. Field, D.J. Steck, B.J. Smith, C.P. Brus, E.L. Fisher, J.S. Neuberger, C.E. PIatz, R.A. Robinson, R.F. Woolson, C.F. Lynch, Americ. J. Epidem., 2000, 151, 1091
[61] S. Darby, D. Hill, A. Auvinen, J.M. Barros-Dios, H. Baysson, F. Bochicchio, H. Deo, R. Falk, F. Forastiere, M. Hakama, I. Heid, L. Kreienbrock, M. Kreuzer, F. Lagarde, I. Mäkeläinen, C. Muirhead, W. Oberaigner, G. Pershagen, A. Ruano-Ravina, E. Ruosteenoja, A. Schaffrath Rosario, M. Tirmarche, L. Tomásek, E. Whitley, H.-E. Wichmann, R. Doll, British Med. Journal, 2005, 330, 223
[62] WHO handbook on indoor radon: a public health perspective. Wyd. World Health Organization, 2009
[63] M. Fujak, K. Isajenko, P. Lipiński, B. Piotrowska, I. Kwiatkowska, Nukleonika, 2013, 58, 497
[64] U. Stoehlker, U. Nikkinen, A. Gheddou, Detection of radionuclides emitted during the Fukushima nuclear accident with the CTBT radionuclide network. Monitoring research review: Ground-based nuclear explosion monitoring technologies. 2011, 715
[65] Informacja na stronie Francuski Instytut Ochrony Radiologicznej i Bezpieczeństwa Jądrowego (https://en.irsn.fr/news/detection-radioactive-iodine-trace-levels-europe-january-2017 dostęp z dnia 30.05.2024)
[66] O. Masson, G. Steinhauser, D. Zok et al., Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America, 2019, 116, 16750
[67] O. Masson, O. Romanenko, O. Saunier et. al., Environ. Sci. Tech. 2021, 55, 13834
[68] Pawlak D.W, Parus J.L., Skwarek E., Janusz W., Physicochem. Probl. Min. Process. 2014, 50(1), 387.
[69] W. Janusz, E. Skwarek, D. Sternik, S. Pikus, J. Therm. Anal. Calorim., 2021, 146, 1027
[70] W. Janusz, E. Skwarek, D. Sternik, Physicochem. Probl. Min. Process. 2020, 56, 51
[71] W. Janusz, E. Skwarek, D. Sternik, S. Pikus, D. Pawlak, J.L. Parus, R. Mikołajczak, Mat. Chem. Phys., 2020, 250, 123113
[72] W. Janusz, E. Skwarek, D. Sternik, S. Pikus, D. Pawlak, J.L. Parus, R. Mikołajczak, MethodsX, 2020, 7, 101153

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-bbd07851-db1c-4a1e-a942-ec9045e044ee