Krajobraz kulturowy. Mapy znaczeń

• Autorzy: Rylke Jan

Warianty tytułu

EN

Cultural landscape. Maps of significances

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Niematerialne wartości krajobrazu kulturowego można traktować w sposób zbliżony do cech opisujących dzieło sztuki. Przyjmując zaproponowany przez Władysława Stróżewskiego podział wartości cechujących dzieło sztuki na: artystyczne, estetyczne i nadestetyczne, w odniesieniu do badania krajobrazu kulturowego najmniej narzędzi opracowano do wartości określonych przez Stróżewskiego jako nadestetyczne. Istotne jest badanie tych wartości, ponieważ określają one związek mieszkańców z ich otoczeniem krajobrazowym. Ten związek można prześledzić badając stosunek mieszkańców do ich otoczenia, takimi badaniami zajmuje się psychokartografia, która wypracowała stosowne narzędzia. Można, naszym zdaniem, ten związek odczytać poprzez badania umieszczonych w krajobrazie artefaktów, którym mieszkańcy nadali znaczenia. Artykuł jest poświęcony badaniom umieszczonych w krajobrazie kulturowym artefaktom, które odzwierciedlają zbiorową mapę znaczeń mieszkańców badanego krajobrazu. Badania przeprowadzono w kolejnych przybliżeniach na obszarze Warszawy jako całości, jej dzielnicy Ursynów Północny oraz mieszczącego się na terenie Ursynowa starego kampusu SGGW. Wyniki przedstawiono w formie map znaczeń.

EN

Immaterial values of cultural landscape can be treated similarly to the features characterizing a work of art. If we adopt the proposed by Władysław Strużyński division of the aesthetical values characterizing a work of art into artistic values, aesthetical values and overaesthetical values, regarding the cultural landscape research there are the fewest tools elaborated to evaluate the overaesthetical values. Research on these values is important because they describe the most strongly the relation between inhabitants and their landscape surrounding. This relation can be observed during research on the inhabitants approach to their surrounding. This kind of research is used in the psychocartography were the suitable tools were elaborated. This relation can be also seen in the artifacts localized in the landscape which were given a significance by the inhabitants. This article presents the research on the artifacts localized in cultural landscape which show the collective mental map of the landscape inhabitants. The research was conducted in the following approximations: in the city of Warsaw as a whole, in the district of Ursynów and in the part of the district – the old Warsaw University of Life Sciences campus. Results were presented as the map of significances.

Słowa kluczowe

PL

krajobraz kulturowy; mapy znaczeń; Warszawa; Ursynów; fenomenologia

EN

cultural landscape; maps of significances; Warsaw; Ursynów; phenomenology

• Wydawca: Komisja Krajobrazu Kulturowego Polskiego Towarzystwa Geograficznego
• Czasopismo: Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
• Rocznik: 2011
• Tom: nr 15
• Strony: 278--287
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz., ryc., fot.

Twórcy

autor

Rylke Jan

• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego,Katedra Sztuki Krajobrazu, Warszawa, Polska

Bibliografia

• Bogdanowski J., Ł uczyńska-Bruzda M., Novak Z., 1981: Architektura krajobrazu, PWN, Warszawa – Kraków.
• Bogdanowski J., 2000: Czytanie krajobrazu. Krajobrazy Dziedzictwa Narodowego nr 1, s. 7-19.
• Boster R. S., Daniel T. C., 1976: Measuring Landscape Esthetics: The Scenic Beauty Estimation Method, USDA Forest Service Research Paper RM – 167.
• Czerwiński M., 1975: Życie po miejsku, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
• Foland A., 2010: Psychokartografia w praktyce; materiały do zajęć: badania psychologicznych własności przestrzeni, Pracownia Badań Środowiskowych, Katedra Psychologii Społecznej Wydziału Psychologii UW (online www.foland.pl/psychokartografia/2010.ppt, pobrane 23.09.2010).
• Gould P., White R., 1974: Mental Maps, Penguin. Harmondsworth.
• Lynch K., 1960: The Image of the City, MIT Press, Cambridge MA.
• Majkut M., 2004: Pejzaż miejski. Sposoby patrzenia oraz formalne zasady budowy pejzażu Warszawy, SGGW, mps.
• Norberg-Schulz C., 2000: Bycie, przestrzeń i architektura, Murator, Warszawa. Rylke J., 1976: Powstanie i przekształcenia Ogrodu Saskiego w Warszawie, SGGW, mps.
• Rylke J., 2003: Widoki Warszawy. [w:] Rylke J. (red.) „Przyroda i miasto”, tom V, Wydawnictwo SGGW, s. 101-149.
• Rylke J., 2004: Wartości krajobrazu kulturowego Warszawy na tle warunków przyrodniczych miasta. [w:] Królikowski J. T., Różańska A., Rylke J., Skalski J., Wartości krajobrazu kulturowego Warszawy na tle warunków przyrodniczych miasta, Wydawnictwo SGGW, Warszawa, s. 15-56.
• Rylke J., Długozima A., 2009: Ocena, wycena i kształtowanie zasobów kulturowych. [w:] Szyszko J. i inni (red.) ABC gospodarki przestrzennej w aspekcie rozwoju regionalnego, Wydawnictwo SGGW, Warszawa, s. 255-288.
• Rylke J., Gawryszewska B., 1999: Perception of the structure and habit of the trees and shrubs. Ann. Of Warsaw Agricult. Univ. – SGGW, Horticult. (Landsc. Architect.) Warszawa no 20/1999, s. 91-100.
• Stróżewski W., 1986: Wartości estetyczne i nadestetyczne. [w:] Poprzędzka M. (red.), Sztuka i wartość, Sztuka Polska, Nieborów.
• Wallis A., 1971: Socjologia i kształtowanie przestrzeni, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
• Wallis A., 1990: Socjologia przestrzeni, Niezależna Oficyna Wydawnicza, Warszawa
• Wallis M., 2004: Funkcja estetyczna i funkcje pozaestetyczne dzieł sztuki. [w:] Wallis M. Wybór pism estetycznych, Universitas, Kraków, s. 59-66.
• Wejchert K., 1974: Elementy kompozycji urbanistycznej, Wydawnictwo Arkady. Warszawa.
• Wolicka E., 1986: Kilka uwag na temat wartości i wartościowania w historii sztuki. [w:] Poprzędzka M. (red.), Sztuka i wartość, Sztuka Polska, Nieborów.