1,1 –Dichloroeten

• Autorzy: Ligocka D. , Jankowska A. , Czerczak S.

Warianty tytułu

EN

1,1- Dichloroethene

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

1,1-Dichloroeten jest niskowrzącą cieczą o słodkawym zapachu stosowaną jako kopolimer (często z chlorkiem winylu) do produkcji: termoplastycznych tworzyw sztucznych, lakierów, środków wiążących substancje zmniejszające palność wykładzin podłogowych, sztucznych włosów oraz włókien do produkcji odzieży ochronnej. U ludzi w wyniku ostrego narażenia na 1,1-dichloroeten o stężeniu około 16 000 mg/m obserwowano działanie depresyjne związku na ośrodkowy układ nerwowy (oszołomienie oraz utrata przytomności). W 2010 r. liczba pracowników zatrudnionych w warunkach narażenia na 1,1-dichloroeten o stężeniach między 0,1 a 0,5 wartości NDS wynosiła 13 osób, natomiast w 2011 r. - 7 osób. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego w 2007 r. oraz w 2010 r. na stanowiskach pracy nie odnotowano stężeń 1,1-dichloroetenu powyżej wartości NDS, tj. 12,5 mg/m3 Po ostrym narażeniu zwierząt laboratoryjnych na 1,1-dichloroeten drogą inhalacyjną lub pokarmową skutki działania szkodliwego związku występowały w: komórkach Clary płuc, wątrobie oraz nerkach. 1,1-Dichloroeten wykazywał działanie mutagenne u Salmonella Typhimurium i Escherichia coli wyłącznie w testach z aktywacją metaboliczną. Eksperci IARC stwierdzili, że istnieją ograniczone dowody na działanie rakotwórcze 1,1-dichloroetenu u zwierząt oraz niewystarczające dowody działania rakotwórczego związku u ludzi. 1,1-Dichloroeten został zaklasyfikowany do grupy 3., czyli do związków nieklasyfikowanych jako rakotwórcze dla ludzi. Za podstawę do ustalenia wartości NDS 1,1-dichloroetenu przyjęto wyniki badań na szczurach Sprague-Dawley (obu płci) narażanych na pary 1,1-dichloroetenu o stężeniach 100 lub 300 mg/m3.6 h dziennie, 5 dni w tygodniu przez 17 miesięcy (w ciągu pierwszego miesiąca stosowano mniejsze stężenia związku, które po miesiącu narażenia podwyższono do 100 lub 300 mg/m z powodu braku skutków działania 1,1-dichloroetenu u narażanych zwierząt). U badanych zwierząt wy stępowało odwracalne stłuszczenie komórek wątroby, które nie wpływało na: zmianę parametrów biochemicznych krwi, funkcje wątroby oraz zwiększenie jej masy. Wartość ŁOAEC dla szczurów ustalono na poziomie 100 mg/m Po zastosowaniu odpowiednich współczynników niepewności przyjęto stężenie 8 mg/m 1,1-di- chloroetenu za wartość NDS. Wartość ta powinna zabezpieczyć pracowników przed wystąpieniem skutków szkodliwego działania 1,1-dichloroetenu na wątrobę, którą uznano za narząd krytyczny działania związku. Nie ma podstaw do ustalenia wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) 1,1-dichboroetenu, a także dopuszczalnego stężenia w materiale biologicznym (DSB).

EN

1,1-Dichloroethene (vinylidene chloride) is a low temperature boiling liquid with a sweet scent. 1,1-Dichloroethene is used as a chemical inter mediate (usually with vinyl chloride) in the production of thermoplastic resins, lacquers, fibres for safety clothes, etc. In human, acute toxicity of 1,1-dichboroethene at concentration of ca. 16 000 mgm3 was observed as a CNS depression (stunning and loss of consciousness). After acute inhalation or oral administration of 1,1-dichloroethene to laboratory animals some reversed adverse effects were observed in liver, kidneys and Clara cells. 1,1-Dichloroethene was mutagenic in Salmonella Typbimurium and Escherichia coli only due to metabolic activation. IARC concluded that there was inadequate evidence in humans and limited evidence in laboratory animals of the carcinogenicity of 1,1-dichlo- roethene. This substance is not classifiable as to its carcinogenicity to humans (IARC Group 3). Results of a 17-month inhalation study in rats exposed to 1,1-dichboroethene concentration of 100 or 300 mg/m were considered in setting a maximum admissible concentration (MAC) value. Reversible fatty infiltration of the liver was reported in rats but no hematological alter nations, no change in liver weight and no other indications of abnormal liver function were observed. Based on the LOAEC value for female rats (100 mg/m and the relevant uncertainty factors, a MAC value of 8 mg/ m 3 has been calculated. No STEL nor BEI value has been established.

Słowa kluczowe

PL

1,1-dichloroeten; chlorek winylidenu; NDS; narażenie zawodowe

EN

1,1-dichloroethene; vinylidene chloride; MAC; occupational exposure

• Wydawca: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
• Rocznik: 2013
• Tom: Nr 3 (77)
• Strony: 5--24
• Opis fizyczny: Bibliogr. 76 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Ligocka D.

• Instytut Medycyny Pracy im. prof dr. med. Jerzego Nofera 91-348 Łódź ul. św. Teresy od Dzieciątka Jezus 8

autor

Jankowska A.

• Instytut Medycyny Pracy im. prof dr. med. Jerzego Nofera 91-348 Łódź ul. św. Teresy od Dzieciątka Jezus 8

autor

Czerczak S.

• Instytut Medycyny Pracy im. prof dr. med. Jerzego Nofera 91-348 Łódź ul. św. Teresy od Dzieciątka Jezus 8

Bibliografia

• ACGIH (2012a) Documentation of ti threshold limit values and biological exposures indices. American Conference of Govemmental Industrial Hygienists. Cincinnati, OH.
• 2.ACGIH (2012b) Guide to occupational exposure values. Cincinnati. Exposure Values, Acetic Anhydride [komputerowa baza danych].
• 3.Anderson D., 1-lcjdge MC.E. t Purchase LF.H (1977) Dominant lethal studies with the halogenated olefins vinyl chloride and vinylidene chloride in male CD-1 mice. Environ. Health Perspect. 21, 71—78.
• 4.Baden JM, Kelley M, Wharton RS., Hut B.A., Simmon V.F. ct Mazze RI. (1977) Mutagenicity of halogenated ether anesthetics. Mesthesiology 46, 346—350.
• 5.Bartsch H., Malayeille C., Barbin A. Planche G. (1979) Mutagenic and alkylating metabolites of halo-ethylenes, chlorobutadienes, and dichlorobutenes produced by rodent or human liyer tissues. Evidence for oxirane formation by P450-linked microsomal mono-oxygenases. Arch. Toxicol. 41. 249—277 zaIPCS 1990].
• 6.Bolt H.M., Roos P.H., Thier R. (2003) The cytochrome P-450 isoenzyme CYP2E1 in the biological processing of industria! chemicais: consequences for occupational and enyironmental medicine. Int. Arch. Occup. Enyiron. Health 76, 174—185.
• 7.Brittebo E.B., Darnerud P.O., Eriksson C. Brandt L (1993) Nephrotoxicity and coyalent binding of 1.1-dichloroethylene in buthionine sulphoximine-treated mice. Arch. Toxicol. 67, 605—612.
• 8.Bronzetti G., Bauer C., Corsi C., Leporini C., Nieri R. del Carratore R (1981) Genetic activity of vinylidene chloride in yeast. Mulat. Res. 89, 179—185 [ za IPCS 1990].
• 9.Bronzetti G., Bauer C., Corsi C., del Carratore R., Nieri R., Paolini M, Gaili A. c Giagoni P. (1983) Comparison of genetic and biochemical et Tects of halogenated olefins. Mulat. Res. 113. 236—237 cyt. zaIPCS 1990].
• 10.Cotti G.. Maltoni C., Lefemine G. (1988) Long-term car cinogenicity bioassay on vinylidene chloride administered by inhalation to Sprague-Dawley rats. New resu Ann NY Acad. Sci., 534, 160—168 [ za WCS 2003].
• 11.Dallas C.E., Weir F. W., Feldman S. (1983) The uptake and disposition of !„1-dichloroethylene in rats during inhalation exposure. Toxicol. Appl. Pharmacol. 68, 140—151.
• 12.Dekant W. (1996) Biotransformation a renal processing of nephrotoxic agents. Arch. Toxicol. Supp!. 18, 163—172.
• 13.DFG, Deutsche Forschungsgemeinschaft (2012) MAK and BAT values.
• 14.Dowsley TE., Reid K, Petsikas D., Ulreich IB., Fisher R.L., For/cert P.G. (1999) Cytochrome P-450-dependent bioactiyation of 1,1-dichloroethylene to a reactive epoxide in human lung and Iiver microsomes. J. Pharmaco Exp.Tberapeut. 289, 641—648.
• 15.Dreyon C., Kuro/ci T. (1979) Mutagenicity of vinyl chlo ride, vinylidene chloride and chloroprene in V79 Chinese hamster celis. Mutat. Res. 67, 173—182 [ za IPCS 1990].
• 16.D'Souza R. W, Andersen ME. (1988) Physiologically based pharmacokiuetic model for vinylidene chloride. Toxicol. Appl. Pharmacol. Vol. 95, Issue 2, 230—240 [ za ACG 2012a].
• 17.EPA, Environmental Protection Agency (2002) U.S. Environmental Protection Agency. Toxicological Review of 1,1 -dichloroethylene. Washington, DC.
• 18.EPA, Environmental Protection Agency (1979) US Environmental Protection Agency Status assessment of toxic chemicals: vinylidene chloride. Cinciuriati, Ohio (EPA 600/2-79-2 100: PB 80-146442).
• 19.Forkert P.G., Forkert L., Farooqui .M & Reynoids ES. (1985) Lung injury and repair: DNA synthesis following 1,1 -dichloroethylene. Toxicology 36, 199-214.
• 20.Forkert P. G., Moussa M. (1993) Temporal effects of 1,1 - -dichloroethylene on nonprotein sulthydryl content in murine lung and Iiyer. Drug. Metab. Dispos. 21, 770—776.
• 21.Forkert P. G., Reynolds ES. (1982) 1,1 -Dichloroethylene induced pulmonary injury. Exp. Lung. Res. 3, 57—68.
• 22.Forkert P.G. (2001) Mechanisms of 1.1 -dichloroethylene induced cytotoxicity in lung and liver. Drug. Metab. Rey. 33, 49—80.
• 23.Gek F,P., Moussa M (1991) 1,1 -Dichloroethylene elicits dose-dependent alterations in covalent binding and glutathi one in murine liver. Drug. Metab. Dispos. 19, 580—586.
• 24.GIS, Główny Inspektor Sanitarny (2007). (dane ze Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Bydgoszczy).
• 25.GIS, Główny Inspektor Sanitarny (2012) Drugie zestawie nie zbiorcze danych dotyczących ekspozycji pracowników na wybrane substancje chemiczne w latach 2010-2011 z. 16 WSSE.
• 26.Hendricks ID., Shelton D. W., Loveland P.M, Pereira C.B., Bailey G.S. (1995) Carcinogenicity of dietary dimethyl nitrosomorpholine, N-methyl-N nitro-N-nitrosoguanidine, aud dibromoethane in rainbow trout. Toxicol. Pathol. 23, 447—45”7.
• 27.Hong C.B., Winston IM, Thornburg LP., Lee CC, Wood.s 1.5. (1981) Follow-up study on the carcinogenicity of vinylidene chloride and vinylidene chloride in rats and mice; tumor incidence and mortality subsequent to exposure. J Toxicol. Environ. Health 7, 909—924 cyt. za IPCS 2003].
• 28.HSDB, Hazardous Substance Data Bank (2012) r komputerowa baza danych, on-line].
• 29.IARC, International Agency for Research on Cancer (1999) Re-evaluation of some organic chemicals, hydrazine, and hydrogen peroxide (part 3). IARC, Monographs on the evaluation of carcinogenic risks to humans. Lyon, Interna tional Agency for Research on Cancer. vol. 71. 1163—1180.
• 30.IPCS, International Programme on Chemical Safety (2003) 1,1-Dichloroethene (vinylidene chloride). Concise International Programme on Chemical Safety Chemical Assess ment Document 51. World Health Organization, International Programme on Chemical Safety.
• 31.IPCS, International Programme on Chemical Safety (1990) Vinylidene chloride. Environmental health criteria 100. Geneva, World 1-lealth Organization, International Programme on Chemical Safety.
• 32.Ishidate M. (1983) The data book of chromosomal aberration tests in vitro on 587 chemical substances using a Chinese hamster fibroblast cell line (CHL CeIl). Tokyo, Realize Inc. cyt. za IPCS 1990].
• 33.Jackson N.M, Conol RB. (1985) Acute nephrotoxicity of 1,1 -dichloroethylene in the rat after inhalation exposure. Toxicol. Lett 29, 19 1—199.
• 34.Jenkins L.,J., Jr., Andersen ME. (1978) l,1-Dichlo- roethylene nephrotoxicity in the rat. Toxicol. Appl. Pharmacol. 46, 13 1—141.
• 35.Jones B.K., Hathway D.E. (1978) The biological fate of vinylidene chloride in rats. Chem. Biol. lnteract. 20, 27—41.
• 36.Kainz A., Cross H., Freeman S., Gescher A. & Chipman J.K (1993) Effects of 1.1 -dichloroethene and of” some of its metabolites on the functional viability of mouse hepatocytes. Fundarn. Appl. Toxicol. 21, 140-148.
• 37.Kanz ME, Reynolds E.S (1986) Early eft of 1,1-di- chloroethylene on canalicular aud plasma membranes: ultrastructure and stereology. Exp. Mol. Pathol. 44, 93—110.
• 38.Kanz M.F., 4ąiitehead RF., Ferguson AL cfc Mosien M. T. (1988) Potentiation of 1, 1-dichloroethylene hepatotoxicity: comparative effects of hyperthyroidism and fasting. Toxicol. Appl. Pharmacol. 95, 93—103.
• 39.Kirk-Other encyclopedia of chemical technology (1970) [ John Wiley and Sons. Sec. Vol. 21, Inc., New York, 275—279 [ za EPA 1979].
• 40.Koch R., Schlegelmilch R. & Wolf H. U. (1988) Genetic efects of chlorinated ethylenes in the yeast Saccharomyces cereyisiae. Mutat. Res. 206, 209—216 cyt za IPCS 19901.
• 41.Lee CC., Bhandari JC., Winston iM., House WB., Peters P.J., Dixon R L, Woods 1.5. (1977) Inhalation toxicity of vinyl chloride winylidene chloride. Environ. Health Perspect, 21. 25—32 [ za IPCS 2003].
• 42.Lee CC., Bhandari J.C., Winston J.M, House W.B., Dixon RL, Woods J.S. (1978) Carcinogenicity of vinyl chloride wid vinylidene chloride. J. Toxicol. Environ. Health 24, 15— 30 [ za IPCS 2003].
• 43.Malayeille C., Planche G. Bartsch H. (1977) Factors for eI of the Salmonella/microsome mutagenicity assay. Chem. Biol. Interactl7, 129—136 [ za IPCS 1990].
• 44.Maltoni C., Lefemine G., Cotti G., Chieco P., Patella V (1985) Experimental research on vinylidene chloride carcinogenesis. [ Archives of research on industrial carcinogenesis. Vol. III. Princeton, NJ, Princeton Scientific Publishers, Inc., 229 [ za IARC 1999].
• 45.McGregor D., Brown AG., Cattanach P., Edwards I., McBride D., Riach C., Shepherd W. & Caspary W..J. (1991) Responses of the L5 I 78Y mouse Iymphoma forward mutation assay. V. Gases and vapors. Environ. Mol. Mutagen. 17, 122—129 1990].
• 46.McKenna M, Watanabe P.G., Gehring P.J. (1977) Pharmacokinetics of vinylidene chloride in the rat. Environ. Health Perspect. 21, 99-105.
• 47.McKenna M, Zempel JA., Madrid E.O., Braun W.H., Gehring P.J. (1978a) The phannacokinetics of [14C] vinylidene chloride in rats following inhalation exposures. Toxicol. Appl. Pharmacol. 45, 599—610 [ za IPCS 1990].
• 48.McKenna M, Zempel JA., Madrid E.O., Braun W.H., Gehring P.J. (1 978b) Metabolism wid pharmacokinetic profile of vinylidene chloride in rats following oral ac istration. Toxicol. Appl. Pharmacol. 45, 821—835 [ za IPCS 1990].
• 49.Muralidhara S., Ramanathan R., Mehta SM, Lash L.H., .1costa D., Bruckner J V (2001). Acute, subacute, and subchronic orał toxicity studies of 1, ł-dichloroethane in rats: application to risk evaluation. Toxicol. Sci. 64, 135— 45.
• 50.Murray F.J, Nitschke KD., Rampy L W., Schwetz B.A. (1979) Embryotoxicity aud fetotoxicity of inhaled or in gested vinylidene chloride in rats and rabbits. Toxicol. Appl. Pharmacol. 49, 189-202.
• 51.NTP, National Toxicology Program (1982) Carcinogenesis bioassay of vinylidene chloride in F344 rats and B6C3F 1 mice (gavage study). Research Triangle Park, NC, US Department of Health wid Human Services, National Toxicology Program (NTP-80-2; NIH Publication No. 82— 1784).
• 52.Nitschke KD., Smith F.A., Quast J.F., Norris IM Schwetz B.A. (1983) A three-generation rat reproductive toxicity study of vinylidene chloride in the drinking water. Fundam. Appl. Toxicol. 3, 75—79.
• 53.Oesch F., Protic-Sab1 M, Friedberg T., Klimisch H. I Glatt HR (1983) Vinylidene chloride: changes in drug metabolizing enzymes, rnutagenicity wid relation to its targets for carcinogenesis. Carcinogenesis 4. 1031—1038 [ za IARC 1999].
• 54.Ott MG., Fishbeck WA., Townsend IC. Schneider EJ (1976) A health study of employees exposed to vinylidene chloride. J. Occup. Med. 18, 735—738 [ za IPCS 2003].
• 55.Prendergast JA., Jones RA., Jenkins L., Jr, Siegel J (1967) Effects on experimental animals of long-term inhalation of trichloroethylene, carbon tetrachloride, 1,1,1 -trichlo roethane, dichlorodifluoromethane, wid 1,1 -dichloroethylene. Toxicol. Appl. Pharmacol. 10,270—289.
• 56.Putcha L., Bruckner] I D Souza R., Desai F. Feldman S. (1986) Toxicokinetics aud bioavailability of oral wid intravenous 1,1 -dichloroethylene. Fundam. Appl. Toxicol. 6,240—250.
• 57.Quast JF. i in. (1983) A chronic toxicity aud oncogenicity study in rats wid subchronic toxicity study in dogs on in gested vinylidene chloride. Fundam. Appl. Toxicol. 3. 55— 62.
• 58.Quast J.F. i in. (1986) Chronic toxicity widoncogenicity study on inhaled vinylidene chloride in rats. Fundam. Appl. Toxicol. 6, 105—144.
• 59.Rampy L. W. i in. (1977) Interim results of two-year toxicological studies in rats of vinylidene chloride incorporated in the drinking water or administered by repeated inhalation. Environ. Health Perspect. 21, 33—43 [ za IPCS 1990].
• 60.Reynolds ES. i in. (1984) 1,l-Dichloroethylene: an apoptotic hepatotoxin? Environ. Health. Perspect. 57. 313—320.
• 61.Roldan-Arjona T. i in. (1991) An association between mutagenicity of the Ara test of Salmonella typhimurium wid carcinogenicity in rodents for 16 halogenated aliphatic hydrocarbons. Mutagenesis 6, 199—205 [ za IPCS 19901.
• 62.Rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z dnia 29.11.2002 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych w środowisku pracy. DzU nr 217 z2002 r., poz. 1833 ze zm.; DzU nr 212 z 2005 r., poz. 1769; DzU nr 161 z 2007 r.. poz. 1142; DzU 2009 nr 105, poi 873; DzU nr 141 z 2010 r.. poz. 950 oraz DzU nr274z 2011 r., poz. 1621.
• 63.Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 z dnia 16.12. 2008 r. w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin, zmieniającego i uchylającego dyrektywy 67/548/EWG i 1999/45/WE oraz zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 (Dz. Urz. UE z dnia 31.12. 2008 r. L 353).
• 64.RTECS (2012) [ baza danych, on-line].
• 65.Sasaki M i in. (1980) Cytogenic effects of 60 chemicals on cultured human and Chinese hamster cells. Kromosomo II 20, 574—584 [ za IARC 1999].
• 66.Sawada M i in. (1987) Cytogenic studies on 1,1-di- chloroethylene wid its two isomers in mammaliwi cells in vitro and in vivo. Mutat Res. 187, 157—163 [ za IPCS 1990].
• 67.SCOEL, Scientific Cornmittee for Occupational Exposure Limits (2008) SUM/132 Recommendation from the Scientific Committee for Occupational Exposure Limits for 1,1 - -dichloroethene (Vinylidene Chloride).
• 68.Short R.D. i in. (1977) A dominant Iethal study in male rats afer repeated exposures to vinyl chloride or vinylidene chloride. J. Toxicol. Environ. Health 3. 965—968 [ za IPCS 1990].
• 69.Simmon V.E., Tard R. G. (1978) The mutagenic activity of halogenated compounds found in chlorinated drinking water. [ Water chlorination. Environmental impact md health effects. Vol. 2. Ann. Arbor. MI. Ann. Arbor. Science. 417—431 [ zaIPCS 1990].
• 70.Strobel K, Grummt T (1987) Aliphatic and aromatic hydrocarbons as potential mutagens in drinking water. III. Halogenated ethanes and ethenes. Toxicol. md Environ. Chem. 15, 101—128 [ zaIPCS 19901.
• 71.Thiess A.M, Frentzeł-Beyme R., Penning E. (1979) Mortality study of vinylidene chloride expose persons. EW:
• 72.Proceedings of the 5th Medichem Congress. San Francisco, CA: University of California at San Francisco, 270—278 [ za IPCS 19901.
• 73.Van Duuren B.L. i in. (1979) Carcinogenicity of halogenated olefinic aliphatic hydrocarbons in mice. J. NatI. Cancer Inst. 63, 1433—143 9.
• 74.Viola PL., Caputo A. (1977) Carcinogenicity studies on vinylidene chloride. Environ. Health. Perspect. 21. 45—47 [ za IPCS 2003].
• 75.Waskell L. (1978) A study of the mutagenicity of anesthetics and their metabolism. Mutat. Res. 57, 141—153.
• 76.Yang R. (1993) NTP technical report on the toxicity studies of a Chemical Mixture of 25 Groundwater Contaminants Administered in Drinking Water to F3447N Rats md B6C3F(1) Mice. Toxic. Rep. Ser. 35, l—112.