Wpływ procesu wietrzenia na zmiany wybranych parametrów fizykochemicznych i mechanicznych odpadów wydobywczych w strefie aeracji składowiska Lubelskiego Zagłębia Węglowego

• Autorzy: Gwoździewicz M.

Warianty tytułu

EN

The weathering effect on the changes of selected chemical and mechanical parameters of the extractive waste in the aeration zone of a mine waste dump in the Lublin Coal Basin

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Długoletnia ekspozycja odpadów górniczych powoduje dezintegrację fizyczną struktury składowanych skał, ich zmiany chemiczne oraz mechaniczne. Ponadto wietrzenie odpadów górniczych znacząco wpływa na tempo migracji zanieczyszczeń przez strefę aeracji nadpoziomowego składowiska odpadów LZW. W pracy zaprezentowano wyniki wieloletnich badań autora dotyczących zmian wybranych parametrów fizykochemicznych i mechanicznych odpadów wydobywczych zdeponowanych na składowisku Lubelskiego Zagłębia Węglowego. Badania miały na celu ustalenie wpływu wieloletniego składowania tych odpadów na stan środowiska wodno-gruntowego oraz przedstawienie możliwości aplikacji tych odpadów w środowisku. Przedstawiono wyniki badań składu chemicznego, uziarnienia, wartości parametrów filtracyjnych i mechanicznych różnowiekowych odpadów górniczych LZW. Ocena wybranych parametrów fizykochemicznych, mechanicznych i filtracyjnych oraz ich zmian dostarcza danych, które bezpośrednio lub pośrednio mogą być wykorzystane w praktyce (do budowy obiektów inżynieryjnych, hydrotechnicznych lub jako podłoża budowlanego).

EN

Long-lasting exposition of mine waste to atmospheric phenomena (weathering) causes physical disintegration of the rock structure and its chemical and physical changes. The present paper shows the results of multi-year investigations concerning the problem of changes in selected physical, chemical and mechanical parameters of mine waste deposited in a dumping ground located in the Lublin Coal Basin. Moreover, mine waste weathering has a significant effect on the migration rate of contaminants in the mine waste heap aeration zone. Research results of chemical and grain-size composition, and the values of filtration and mechanical parameters of the dumped multi-age layers of mine waste, are also described. The goal of the research was to determine the influence of long-standing mine waste deposition on water-ground environmental conditions, and to present the possibilities of further utilization of mine waste. The assessment of selected physical, chemical, mechanical and filtration parameters and their changes gives some information that may be applicable in practice.

Słowa kluczowe

PL

odpady wydobywcze; wietrzenie odpadów wydobywczych; skład chemiczny odpadów; parametry fizyko-mechaniczne; Lubelskie Zagłębie Węglowe

EN

mine waste; weathering of mine waste; chemical composition; physical and mechanic parameters; Lublin Coal Basin

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
• Rocznik: 2012
• Tom: nr 450
• Strony: 47--56
• Opis fizyczny: Biobliogr. 15 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Gwoździewicz M.

• Główny Instytut Górnictwa, Plac Gwarków 1, 40-166 Katowice

Bibliografia

• [1] BORYS M., MOSIEJ K., CZARTORYSKI J., FILIPOWICZ P., 2002 — Wytyczne stosowania odpadów pogórniczych z kopalni Bogdanka do budowy wałów przeciwpowodziowych i innych budowli hydrotechnicznych. Wyd. IMUZ, Falenty.
• [2] BZOWSKI Z., GWOŹDZIEWICZ M., 2000 — Utilization of clay minerals of Carboniferous claystones for waste dumps reclamation. Scripta Facultatis Scientiarum Naturalium Universitatis Masaryk, Geology, 28/29: 149-154.
• [3] BZOWSKI Z., ZAWIŚLAK J., 2000 — Ocena wykorzystania karbońskich skał płonnych kopalni „Bogdanka" S.A. do rekultywacji bezglebowej. Wiad. Górn., 12: 541-552.
• [4] BZOWSKI Z., ZAWIŚLAK J., 2005 — Aspekt środowiskowy wietrzenia karbońskich odpadów górniczych wykorzystywanych do rekultywacji terenów pogórniczych w rejonie Bogdanki. Warsztaty Górnicze 2005, Kazimierz Dolny n/Wisłą: 25-39. PAN Kraków.
• [5] BZOWSKI Z., SZYDEŁ R., ZARĘBSKI K., ZAWIŚLAK J., 2010 — Wytyczne dotyczące wykorzystania odpadów wydobywczych z kopalni LW „Bogdanka" do niwelacji i rekultywacji niecek osiadań poeksploatacyjnych. Pomiar GIG, Lublin.
• [6] CICHOŃ G., 1977 — Charakterystyka mineralogiczno-petrograficzna karbońskich gleb stigmariowych z Dorohuczy. Zesz. Nauk. AGH Geologia, 3, 3.
• [7] GWOŹDZIEWICZ M., BZOWSKI Z., BOJARSKA K., 2007 — Distribution of chlorides and sulfates in the aeration zone of coal waste landfill and sulfides decomposition kinetics and groundwater environment acidification. Proc. 2nd Conf. IASME/WSEAS Water Resources, Hydraulics & Hydrogeology (WHH'07), Slovenia: 156-160.
• [8] GWOŹDZIEWICZ M. 2011 — Wpływ procesu wietrzenia na migrację zanieczyszczeń w strefie aeracji składowiska odpadów górniczych lubelskiego zagłębia węglowego [Pr. doktor.]. Arch. GIG, Katowice.
• [9] MIZERSKI W., 2005 — Geologia Polski dla geografów. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• [10] ROZPORZĄDZENIE Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów. Dz.U. Nr 112, poz. 1206.
• [11] STUPNICKA E., 1997 — Geologia regionalna Polski. Wyd. Uniw. Warsz., Warszawa.
• [12] SULEWSKA M.J., 1993 — Nowoczesny płytowy ugięciomierz udarowy. Zesz. Nauk. Polit. Białostockiej, Nauki Techniczne, 86, Budownictwo, 11.
• [13] USTAWA z dnia 10 lipca 2008r. o odpadach wydobywczych – Dz.U. Nr 138, poz. 865.
• [14] ZDANOWSKI A., 1999 — Atlas geologiczny Lubelskiego Zagłębia Węglowego, 1:500 000. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• [15] ŻELICHOWSKI A., 1974 — Obszar radomsko-lubelski. W: Budowa geologiczna Polski, t. IV, cz. 1, Państw. Inst. Geol., Warszawa.