Metan - zagrożenie i korzyści w kopalniach Kompanii Węglowej S.A.

• Autorzy: Potoczek H. , Lipnicki L.

Warianty tytułu

EN

Methane - benefits and hazards in the mines of Kompania Węglowa S.A.

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W Kompanii Węglowej S.A. tylko dwie kopalnie: „Piast" i „Ziemowit" są kopalniami niemetanowymi. Z pokładów metanowych pochodzi średnio 70% węgla wydobywanego w kopalniach KW S.A., przy czym około 21 % to wydobycie węgla z pokładów zaliczonych do najwyższej, IV kategorii zagrożenia metanowego. Metanowość kopalń utrzymuje się niezmiennie na wysokim poziomie, mimo znacznego obniżenia wydobycia. Prowadzenie eksploatacji węgla w kopalniach metanowych wymaga stosowania odpowiedniej profilaktyki zagrożenia metanowego. Kompania Węglowa S.A. systematycznie prowadzi działania inwestycyjne w zakresie rozbudowy systemów odmetanowania. Metan to nie tylko zagrożenie, to także naturalne źródło energii i ujęcie go na powierzchnię systemami odmetanowania stwarza możliwość jego gospodarczego wykorzystania. W Kompanii Węglowej S.A. metan ujęty w procesie odmetanowania górotworu wykorzystywany jest we własnych instalacjach do produkcji energii cieplnej i elektrycznej. Produkcja energii w kogeneracji umożliwia otrzymanie certyfikatów pochodzenia energii elektrycznej. Efekt ekonomiczny z ujmowania metanu na powierzchnię to także przychód z jego sprzedaży. W latach 2009-2012 KW S.A. wspólnie z japońską firmą zrealizowała Projekt Wspólnych Wdrożeń (JI). Wygenerowane jednostki redukcji emisji (ERU) przyniosły dodatkowe efekty ekonomiczne. Korzyści z zagospodarowania metanu poprawiają wynik ekonomiczny kopalni i są argumentem umożliwiającym planowanie kolejnych inwestycji związanych z pozyskiwaniem tego gazu.

EN

In Kompania Węglowa S.A. only the "Piast" and the "Ziemowit" are non-methane mines. On average, 70% of coal mined in KW S.A. mines comes from methane strata, from which about 21% comes from strata classified into the highest IV category of methane hazard. The methane-bearing capacity is constantly high, despite the significant reduction of exploitation. Exploitation of coal in methane mines requires the application of proper prevention against methane hazard. Kompania Węglowa S.A. systematically makes investments for expansion of methane drainage systems. Despite the hazardous nature of methane, it can be also a natural source of energy, thus draining methane to the surface creates a possibility of its utilization. In Kompania Węglowa S.A. the methane, captured in the process of rock mass drainage, is used in its own installations for thermal and electric energy production. Energy production in cogeneration allows to obtain certificates of origin of electric energy. From the economic point of view, capturing methane to the surface generates additional revenues from the sales of it. In 2009-2012 the KW S.A. together with a Japanese company realized a Joint Implementation Project. The obtained Emission Reduction Units have brought additional economic results. Benefits from the utilization of methane are improving the economic result of a mine and favor the planning of the successive investments connected with acquisition of methane.

Słowa kluczowe

PL

metan; zagrożenie metanowe; odmetanowanie; zagospodarowanie metanu

EN

methane; methane hazard; methane drainage; methane utilization

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2015
• Tom: T. 71, nr 2
• Strony: 49--57
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz., wykr., tab., rys., fot.

Twórcy

autor

Potoczek H.

• Kompania Węglowa S.A., Katowice

autor

Lipnicki L.

• Kompania Węglowa S.A., Katowice

Bibliografia

• 1. Krause E.: Technologie odmetanowania wpływające na poprawę bezpieczeństwa eksploatacji oraz ograniczenie emisji metanu do atmosfery. Zeszyty naukowe Politechniki Śląskiej 2008, seria Górnictwo, nr 283
• 2. Krause E., Łukowicz K.: Zasady prowadzenia ścian w warunkach zagrożenia metanowego. Instrukcja nr 17. Główny Instytut Górnictwa w Katowicach - Kopalnia Doświadczalna „Barbara” w Mikołowie. Katowice - Mikołów 2004
• 3. Nawrat S., Kuczera Z, ŁuczakR., Życzkowski P., Napieraj S., Gatnar K.; Utylizacja metanu z pokładów węgla w polskich kopalniach podziemnych. Uczelniane Wydawnictwa Naukowo-dydakryczne, Kraków 2009
• 4. Prawo energetyczne. Dz. U. z 2012 r. poz. 1059, z póżn. zm.
• 5. Raporty metanowe kopalń Kompanii Węglowej S.A.: Metanowość, odmetanowanie i zagospodarowanie metanu. Materiały Kompanii Węglowej S.A. [nie publik.]
• 6. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z 28 czerwca 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego w podziemnych zakładach górniczych. DzU, nr 139, poz. 1169 z późn. zm.
• 7. Stasińska B.: Katalityczne utlenianie metanu z powietrza wentylacyjnego kopalń. Towarzystwo Wydawnictw Naukowych, Lublin, 2014
• 8. Szlązak N.: Analiza dotychczas stosowanych rozwiązań dotyczących odmetanowania calizny i zrobów w podziemnych zakładach górniczych wydobywających węgiel kamienny. Praca zrealizowana w ramach Zadania Badawczego nr 4 Projektu Strategicznego „Poprawa efektywności odmetanowania górotworu w warunkach dużej koncentracji wydobycia w podziemnych zakładach górniczych wydobywających węgiel kamienny". Kraków, 2012
• 9. Uszko M, Kloc L., Szarafiński M, Potoczek H.: Pozyskiwanie i zagospodarowanie metanu z odmetanowania kopalń Kompanii Węglowej S.A., Mat. Konf. Nauk.-Techn., Jastrzębie-Zdrój, 2014
• 10. Uszko M, Kloc L., Szarafiński M., Potoczek H.: Zagrożenia naturalne w kopalniach Kompanii Węglowej S.A. Część III. Zagrożenie metanowe. Wiadomości Górnicze nr l/2014. Wydawnictwo Górnicze. Katowice, 2014
• 11. WacławikJ.: Wentylacja kopalń. Wydawnictwa AGH, Kraków 2010