O upamiętnianiu miejsc, wydarzeń, osób i zwierząt w historycznych i współczesnych ogrodach i parkach

• Autorzy: Zachariasz A.

Warianty tytułu

EN

Remembrance of places, events, persons and animals in historic and contemporary gardens and parks

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono ogrody i parki z różnych kręgów kulturowych, historyczne i współczesne – jako miejsca wyjątkowe, w których na wiele sposobów utrwalana jest pamięć miejsc, wydarzeń, osób i zwierząt... Interpretacja ogrodu może być wielowątkowa i wieloznaczna, zwykle uzależniona od przygotowania odbiorcy. Jedną z ważnych cech ogrodu jest przechowywanie i budzenie pamięci postrzeganej jako „zdolność umysłu do myślenia o tym, co już nie istnieje”. Ogrody stworzone przez naturę i przez człowieka są „mówiącymi obrazami”. Ich krajobraz budują starannie zaprojektowane sceny, które często przywołują przeszłość.

EN

The article presents gardens and parks, both historic and modern, of various cultural heritage, as special places which in many various ways preserve the memory of places, events, people and animals... A garden can be interpreted with multiple themes and meanings, usually dependent on the state of mind of the observer. One of the important characteristics of a garden is the way it stores and awakens the memories perceived as ‘an ability of the mind to think about what does not exist anymore’. Gardens created by nature and humans are particular ‘talking images’. Their landscape is made of carefully designed scenes which often evoke the past.

Słowa kluczowe

PL

sztuka ogrodowa; pamięć; forma upamiętnienia; park pamięci; semantyka; symbolika

EN

garden art; memory; form of remembrance; commemorative park; semantics; symbolics

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki
• Czasopismo: Czasopismo Techniczne. Architektura
• Rocznik: 2012
• Tom: R. 109, z. 2-A
• Strony: 51--70
• Opis fizyczny: Bibliogr. 44 poz., tab.

Twórcy

autor

Zachariasz A.

• Instytut Architektury Krajobrazu, Politechnika Krakowska

Bibliografia

• ACKERMAN J.S., The Villa. Form and Ideology of Country Houses, Thames & Hudson, London 1990.
• ATTLEE H., Italian garden: cultural history, Frances Lincoln Ltd., London 2006.
• BARISI I., Guide to Villa d’Este, De Luca Editori D’Arte, Roma 2004.
• BERGSON H., Materia i pamięć. Esej o stosunku ciała do ducha, Zielona Sowa, Kraków 2006.
• BLACKBURN S., Oksfordzki słownik filozoficzny, Książka i Wiedza, Warszawa 1997.
• BÖHM A., ZACHARIASZ A., Ogród na dachu, [w:] Problemy projektowe w kontekście nowych technologii budowlanych, V Konferencja Naukowo-Techniczna, Kraków 2003, s. 25-32.
• CARROLL R., Central Park, Barnes & Noble Books, New York 1999.
• CLEMENCE CHAN E., What roles for ruins? Meaning and narrative of industrial ruins in contemporary parks, „Journal of Landscape Architecture”, Autumn 2009, s. 20-31.
• COFFIN D.R., Pirro Ligorio: the Renaissance artist, architect, and antiquarian, University Park, Pennsylvania State University Press, Philadelphia 2004.
• DĘBICKI L., Powązki i Puławy 1786–1794, [w:] Przewodnik Naukowy i Literacki, Lwów 1886.
• ELIADE M., Traktat o historii religii, Opus, Łódź 1993.
• ELLIOT B., Victorian Gardens, Batsford, London 1990.
• HALBWACHS M., On collective memory, The University of Chicago Press, Chicago 1992.
• HUNT J.D., Garden and grove: the Italian Renaissance garden in the English imagination..., University of Pennsylvania Press, Philadelphia 1996.
• JELLICOE G.A., JELLICOE S., The Landscape of Man, Thames & Hudson, London 1991.
• JENNINGS A., Roman Garden, English Heritage, London 2006.
• JUSZCZAK W., Romantyzm w działalności artystycznej Roberta Adama, [w:] Romantyzm. Studia nad sztuką drugiej połowy wieku XVIII i wieku XIX, PWN, Warszawa 1967.
• KAIZEN W.R., Brian Tolle, [w:] BOMB 76, Summer 2001, New Art Publications Inc., Brooklyn, New York 2001, s. 56-63.
• KNOX, T., West Wycombe Park, The National Trust, Bromley, 2001.
• LENARTOWICZ J.K., Słownik psychologii architektury dla studiujących architekturę, Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, Kraków 2005.
• MASON G., Italian gardens, Harry N. Abrams Inc., New York 1961.
• Miejski Park Dra Jordana w Krakowie, Kraków 1894.
• MOSZYŃSKI F.A., Rozprawa o ogrodownictwie angielskim, tłum. i wstęp A. Morawińska, Ossolineum, Wrocław 1977.
• MOTT G., SAMPLE AALL S., Follies and pleasure pavilions, Harry N. Abrams, London 1989.
• MYCIELSKI K., Historia domu w Wiśniowej, [w:] Barbizon Wiśniowski. Mecenat artystyczny Mycielskich w Wiśniowej 1867–1939, (red.) T. Szetela-Zauchowa, Muzeum Okręgowe w Rzeszowie, Rzeszów 1997.
• NORA P., Czas pamięci, przekł. W. Dłuski, [w:] „Res Publica Nowa”, nr 7 (154), 2001, s. 37-43.
• NORA P., Between Memory and History: Les Lieux de Memoire, [w:] „Representations”, No. 26, Special Issue: Memory and Counter-Memory, Spring 1989, s. 7-24.
• PALMA VENETUCCI B., Pirro Ligrio and the rediscovery of antiquity, [w:] The Rediscovery of Antiquity: The Role of the Artist, „Acta Hyperborea”, 2003, s. 61-86.
• POLANOWSKA J., Stanisław Kostka Potocki. Twórczość architekta amatora, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2009.
• RADZIWIŁŁOWA H., Opis Arkadji skreślony przez założycielkę, tłumaczyła S. Żochowska, [w:] „Album Literackie”, t. 1, Warszawa 1848, s. 143-154.
• RAINEY R.M., Lawrence Halprin’s Franklin Delano Roosevelt Memorial, [w:] Places of Commemoration: Search for Identity and Landscape Design, Dumbarton Oaks Res. Lib., Washington D.C. 2001, s. 377-416.
• ROBINSON J.M., Temples of Delight: Stowe. Landscape Garden, The National Trust, London 1995.
• SPENS M., The Complete Landscape Designs and Gardens of Geoffrey Jellicoe, Thames & Hudson, London 1994.
• SZACKA B., Pamięć zbiorowa i wojna, [w:] „Przegląd Socjologiczny”, nr 2, 2000.
• SZAFRAŃSKA M., Gra w ogród, [w:] Ogród. Forma. Symbol. Marzenie, Zamek Królewski, Warszawa 1998.
• SZAFRAŃSKA M., Ogród renesansowy. Antologia tekstów, Zamek Królewski, Warszawa 1998.
• SZPOCIŃSKI A., Miejsca pamięci (lieux de mémoire), [w:] „Second Texts”, issue 4, 2008, s. 11-20.
• The Oxford Companion to Gardens, (eds.) G. Jellicoe, S. Jellioce, P. Goode, M. Lancaster, Oxford University Press, Oxford 1991.
• TOMS J., Animal Graves and Memorials, Princes Risborough Buckinghamshire: Shire Publications Ltd., 2006.
• ZACHARIASZ A., Krajobrazy pamięci wyrazem tożsamości miejsca, Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego PTG, 15/2011, s. 306-323.
• ZACHARIASZ A., Liryczne piękno, tajemniczość i spokój. Historyczne i współczesne ogrody japońskie, „Czasopismo Techniczne” 4-A/2010, s. 53-89.
• ZACHARIASZ A., O tworzeniu „genius loci” w ogrodach, „Czasopismo Techniczne” 5-A/2010, s. 13-30.
• ZACHARIASZ A., Park Jordana „...dla przyjemności i pożytku Szanownej Publiczności”, [w:] Przestrzeń publiczna w demokratycznym państwie, (red.) A. Madej, W. Tyrański, M. Waszkiewicz, Konfederacja na rzecz Przyszłości Krakowa, Kraków 2009, s. 64-69.
• ZACHARIASZ A., Przestrzeń pamięci waszyngtońskiego Mallu, Teka Komisji Urbanistyki i Architektury, t. XL/2008, Kraków 2010, s. 161-182.