Modelling in the identification of threats to the functioning of technical system

• Autorzy: Żółtowski Bogdan , Żółtowski Mariusz , Castañeda Lionel F.

Identyfikatory

DOI

10.37055/slw/176019

Warianty tytułu

PL

Modelowanie w identyfikacji zagrożeń funkcjonowania systemów technicznych

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Modern technical systems used in practice (machines, vehicles, military technology) are subject to automatic degradation of the technical condition, which forces modelling to identify changes in this state. The available modelling methods in identifying changes in the technical condition of such systems make it possible to supervise the developing threats to the correctness of their functioning. The aim of the work was to present available methods and tools for modeling and identifying evolving threats to complex technical systems in terms of description and indication of the premises for their use. Modern technical systems (machines and military technology) are characterized by such features as: functionality, reliability, readiness, security, mobility, and operational vulnerability. Identification of threats to the functioning of technical systems through modeling therefore concerns the construction of models of the test object, the reconstruction of the state of the object and its prediction. The existing methods of identification can be divided into methods of identifying static and dynamic properties. The current availability of computers and simulation studies of the dynamics of objects allows attempts to identify the dynamic properties of objects throughout its life cycle, using various models. The considerations presented in this paper concern a modern approach to modeling the dynamic state of objects. The evolutionary dynamic models created in this way should improve the methodology and reasoning in the assessment of the dynamic state, often used for optimization and supporting operational decisions, which is the research niche of this article.

PL

Nowoczesne systemy techniczne stosowane w praktyce (maszyny, pojazdy, technika wojskowa) podlegają automatycznie degradacji stanu technicznego, co wymusza potrzebę modelowania oraz identyfikację zmian tego stanu. Dostępne metody modelowania identyfikacji zmian stanu technicznego takich systemów pozwalają na nadzorowanie powstających zagrożeń dla prawidłowości ich funkcjonowania. Celem pracy było przedstawienie dostępnych metod i narzędzi do modelowania i identyfikacji ewoluujących zagrożeń dla złożonych systemów technicznych w zakresie opisu i wskazań przesłanek do ich wykorzystania. Współczesne systemy techniczne (maszyny i technika wojskowa) charakteryzują się takimi cechami jak: funkcjonalność, niezawodność, gotowość, bezpieczeństwo, mobilność, podatność operacyjna. Identyfikacja zagrożeń dla funkcjonowania systemów technicznych poprzez modelowanie dotyczy więc budowy modeli badanego obiektu, rekonstrukcji stanu obiektu i jego predykcji. Istniejące metody identyfikacji można podzielić na metody identyfikacji właściwości statycznych i dynamicznych. Obecna dostępność komputerów i badań symulacyjnych dynamiki obiektów pozwala na podejmowanie prób identyfikacji właściwości dynamicznych obiektów w całym cyklu ich życia, przy użyciu różnych modeli. Przedstawione w artykule rozważania dotyczą nowoczesnego podejścia do modelowania stanu dynamicznego obiektów. Stworzone w ten sposób dynamiczne modele ewolucyjne powinny usprawnić metodologię i rozumowanie w ocenie stanu dynamicznego, często wykorzystywanych do optymalizacji i wspomagania decyzji operacyjnych, co stanowi niszę badawczą.

Słowa kluczowe

EN

modelling; identification; threats; state change; exploitation

PL

modelowanie; identyfikacja; zagrożenia; zmiana stanu; eksploatacja

• Wydawca: Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego
• Czasopismo: Systemy Logistyczne Wojsk
• Rocznik: 2023
• Tom: Vol. 58, no. 1
• Strony: 5--24
• Opis fizyczny: Bibliogr. 21 poz., wz.

Twórcy

autor

Żółtowski Bogdan

• Military Institute of Armoured and Automotive Technology, Poland

• https://orcid.org/0000-0002-6827-9007

autor

Żółtowski Mariusz

• Warsaw University of Life Sciences, Poland

• https://orcid.org/0000-0003-0305-2378

autor

Castañeda Lionel F.

• EAFIT University of Medellin, Colombia

Bibliografia

• [1] Augustyn, S., Żółtowski, B., 1999. Energy estimation of turbine engine. AIRDIAG 99, 6 th International Conference Aircraft and Helicopters’ Diagnostics, Warszawa, Polska.
• [2] Bendat, J. S., Piersol, A. G., 1996. Metody analizy i pomiaru sygnałów losowych. PWN, Warszawa.
• [3] Bishop, R. D., Gladwell, G. M., Michaelson, S., 1980. Macierzowa analiza drgań. PWN, Warszawa.
• [4] Broch, J. T., 1980. Mechanical Vibration and Shock Measurements. Brüel & Kjaer.
• [5] Cempel, C, 1989. Wibroakustyka stosowana. Warszawa, PWN.
• [6] Cempel, C., 2000. Teoria Inżynierii Systemów, skrypt, Zakład Dynamiki i Wibroakustyki Systemów, Politechnika Poznańska.
• [7] DD-4.22(A), Wsparcie i Zabezpieczenie Techniczne Sił Zbrojnych Rzeczpospolitej Polskiej. Zasady funkcjonowania, „LOGIS”, 28/2017, MON IWSZ, Warszawa 2017.
• [8] DU-4.22, 19961, Katalog norm eksploatacji techniki lądowej MON Inspektorat Wsparcia Sił Zbrojnych, Bydgoszcz 2014.
• [9] Eykhoff, P., 1980. Identyfikacja w układach dynamicznych. BNInż. Warszawa.
• [10] Giergiel, J., Uhl T., 1990. Identyfikacja układów mechanicznych. PWN, Warszawa.
• [11] Mańczak, K., Nahorski Z., 1983. Komputerowa identyfikacja obiektów dynamicznych. PWN Warszawa.
• [12] Mańczak, K., 1979. Metody identyfikacji wielowymiarowych obiektów sterowania. WNT, Warszawa.
• [13] Morrison, F., 1996. Sztuka modelowania układów dynamicznych. WNT, Warszawa.
• [14] Niziński, S., 1999. Diagnostyka samochodów osobowych i ciężarowych, Wydawnictwo Bellona, Warszawa.
• [15] Parszewski, Z., 1982. Drgania i dynamika maszyn. WNT, Warszawa.
• [16] Piesiak S., 2009. Identyfikacja układów w dziedzinie nieliniowych i zdegenerowanych modeli dynamicznych. Wyd. P. Wr., Wrocław.
• [17] Uhl, T., 1997. Komputerowo wspomagana identyfikacja modeli konstrukcji mechanicznych. WNT, Warszawa.
• [18] Wiśniewski, S., 1985. Dynamika maszyn. Wyd. Politechniki Poznańskiej. Poznań.
• [19] Żółtowski, B., Cempel C., 2004. Inżynieria diagnostyki maszyn. ITE Radom.
• [20] Żółtowski, B., Tylicki H., 2004. Wybrane problemy eksploatacji maszyn. PWSZ, Piła.
• [21] Żuchowski, A., 2003. Modele dynamiki i identyfikacja. Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Szczecińskiej. Szczecin.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2024).