Analiza potencjału hydroenergetycznego oraz możliwości jego wykorzystania w województwie pomorskim

• Autorzy: Kowalczyk K. , Cieśliński R.

Warianty tytułu

EN

Analysis of the hydroelectric potential and the possibilities of its use in the Pomeranian voivodeship

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Jednym ze źródeł energii elektrycznej wykorzystywanej przez człowieka jest woda. Obecnie idea wykorzystania elektrowni wodnych jest coraz bardziej doceniana przez samorządy terytorialne i coraz częściej można je dostrzec w Polsce i województwie pomorskim. Idea zrównoważonego rozwoju oraz dyrektywy unijne wymogły budowę elektrowni wykorzystujących odnawialne źródła energii. W artykule nakreślono sytuację energetyczną województwa pomorskiego. W efekcie ustalono, że ponad połowa energii zużywanej w województwie jest produkowana poza jego obszarem. Biorąc pod uwagę straty przesyłowe, jest to sytuacja niekorzystna. W województwie coraz więcej pojawia się instalacji hydroenergetycznych, ale wciąż jest ich zbyt mało. Przeanalizowano uwarunkowania przyrodnicze i antropogeniczne ponad 300 potencjalnych lokalizacji hydroelektrowni. Na podstawie przeprowadzonych analiz oszacowano potencjał hydroenergetyczny województwa i wskazano najlepsze lokalizacje dla elektrowni wodnych.

EN

One of the sources of electricity used by man is water. Currently the idea of hydroelectric power plants is increasingly appreciated by local governments. Sustainable development and EU directives have required the construction of green power plants. The article outlines the energy situation of the Pomeranian Voivodeship. As a result, it was found that more than half of the energy consumed in the region is produced outside its area. Considering the transmission losses, this is a disadvantage. Hydropower installations are increasingly appearing in the province, but they are still too few. The natural and anthropogenic conditions of more than 300 potential hydropower plants have been analyzed. Based on the conducted research, the hydroelectric potential of the voivodeship was estimated and the best locations for hydropower were identified.

Słowa kluczowe

PL

hydroenergetyka; hydrologia; ekologia; elektrownia wodna; województwo pomorskie

EN

ecology; hydroelectricity; hydrology; hydropower; Pomeranian Voivodeship

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2018
• Tom: T. 18, z. 1
• Strony: 69--86
• Opis fizyczny: Bibliogr. 35 poz., rys. kolor.

Twórcy

autor

Kowalczyk K.

• Uniwersytet Gdański, Wydział Oceanografii i Geografii, Katedra Hydrologii

autor

Cieśliński R.

• Uniwersytet Gdański, Katedra Hydrologii, ul. Bażyńskiego 4, 80-952 Gdańsk

Bibliografia

• BAJKOWSKI S., GÓRNIKOWSKA B. 2013. Hydroenergetyka na tle innych źródeł energii odnawialnych [Hydroenergetics against other sources of renewable energy]. Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska. Nr 59 s. 77–87.
• BEDNARSKA A. 2010. Hydroenergetyka w Polsce – obecna sytuacja i perspektywy na przyszłość [Hydro energetics in Poland – the current situation and prospects for the future]. Wrocław. PWr.
• BERKUN M. 2010. Hydroelectric potential and environmental effects of multidam hydropower projects in Turkey. Energy for Sustainable Development. Vol. 14 (4) s. 320–329.
• CYR J.F., LANDRY M., GAGNON Y. 2011. Methodology for the large-scale assessment of small hydroelectric potential: Application to the Province of New Brunswick (Canada). Renewable Energy. Vol. 36 (11) s. 2940–2950.
• Dobra Energia niedatowane. Pierwsza turbina ślimakowa w Polsce [The first screw turbine in Poland] [online]. Dobra Energia. Pompy i turbiny Archimedesa. [Dostęp 20.01.2018]. Dostępny w Internecie: www.dobraenergia.info Energiadirect niedatowane. Porównanie cen energii [Comparison of energy prices] [online]. [Dostęp 20.01.2018]. Dostępny w Internecie: energiadirect.pl
• Eurostat 2017. Electricity price statistics [online]. [Dostęp 20.01.2018]. Dostępny w Internecie: http://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/ index.php/Electricity_price_statistics GDOS niedatowane. Mapa obszarów chronionych [Map of protected areas] [online]. [Dostęp 03.02.2018]. [online]. Warszawa. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [Dostęp 15.12.2017]. Dostępny w Internecie: geoserwis.gdos.gov.pl/mapy/
• GUS 2017. Zużycie paliw i nośników energii w 2016 r. [Consumption of fuels and energy carriers in 2016] [online]. Warszawa. Główny Urząd Statystyczny. [Dostęp 20.01.2018]. Dostępny w Internecie: http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/srodowisko-energia/energia/zuzycie-paliw-inosnikow-energii-w-2016-roku,6,11.html
• HAJDROWSKI K. 2012. Magazynowanie energii elektrycznej [Storage of electricity]. Energia Elektryczna. Nr 11 s. 28–38.
• JANKOWSKA E. 2017. Przestrzenno-czasowa analiza zróżnicowania poziomu rozwoju odnawialnych źródeł energii [Measures of development of renewable energy sources]. Studia Ekonomiczne. Nr 324 s. 33–44.
• JANKOWSKA H. 1985. Znaczenie jezior w kształtowaniu się odpływu podziemnego w dorzeczu górnej Raduni [The importance of lakes in the formation of an underground outflow in the upper Radunia basin]. Zeszyty Naukowe Wydz. BGiO. Geografia. Nr 14 s. 57–67.
• KJAERLAND F. 2007. A real option analysis of investments in hydropower – The case of Norway. Energy Policy. Vol. 35 (11) s. 5901–5908.
• KOSIŃSKI J., ZDULSKI W. 2013. Hydropower potential of the Vistula. Acta Energetica. Vol. 2 (15) s. 38–47.
• KOWALCZYK K. 2015. Ekstrapolacja wartości przepływów rzek [Extrapolation of river flow values]. Maszynopis. Gdańsk. RZGW s. 1.
• KOWALEWSKI Z. 2005. Wykorzystanie energii wodnej jako elementu rozwoju energetyki odnawialnej [Utilization of water energy as part of the development of renewable energy]. Wiadomości Melioracyjnei Łąkarskie. Nr 2 s. 87–91.
• KUŁAGOWSKI W. 2001. Hydroenergetyka w Polsce – stan obecny, perspektywy rozwoju [Hydroenergetics in Poland – current state, development prospects]. Gospodarka Wodna. Nr 3 s. 119–123.
• MALACZEWSKI M. 2017. Warunki przejścia gospodarki na odnawialne źródła energii [Conditions for transition to renewable energy]. Gospodarka Narodowa. Nr 1 (287) s. 33–51.
• MARCINKOWSKA A., OCHYTRA A., OLĘDZKI R., WOŁK-MUSIAŁ E., ZAGAJEWSKI E. 2013. Mapa geomorfologiczna województwa pomorskiego i warmińsko-mazurskiego z wykorzystaniem metod geoinformatycznych [Geomorphological map of Pomorskie and Warmińsko-Mazurskie voivodeship using geo-informatics methods]. Teledetekcja Środowiska. Nr 49 s. 43–79.
• MATUSZEK W. 2005. Odnawialne źródła energii [Renewable energy sources]. Elektroenergetyka. Nr 1 (52) s. 22–44.
• NCBJ 2013. Niezależna ocena kosztów produkcji energii elektrycznej [Independent assessment of electricity production costs] [online]. Narodowe Centrum Badań Jądrowych. [Dostęp 24.03.2015]. Dostępny w Internecie: http://ncbj.edu.pl/niezalezna-ocena-kosztow-produkcjienergii-elektrycznej Pomorskie Biuro Planowania Regionalnego 2015. Założenia przestrzenne rozwoju odnawialnych źródeł energii w województwie pomorskim [Spatial assumptions for the development of renewable Energy sources in Pomorskie Voivodeship]. Słupsk s. 11–14.
• PACESILA M., BURCEA S.G., COLESCA S.E. 2016. Analysis of renewable energies in European Union. Renewable and Sustainable Energy Reviews. Vol. 58 s. 156–170.
• PAVLOVA-MARCINIAK I. 2014. Światowe i unijne normatywne dokumenty a rozwój OZE w Polsce. Przegląd Elektrotechniczny. R. 90. Nr 7 s. 115–118.
• PEREIRA M.G., CAMACHO C.F., FREITAS M.A.V., DA SILVA N.F. 2012. The renewable energy market in Brazil: Current status and potential. Renewable and Sustainable Energy Reviews. Vol. 16 (6) s. 3786–3802.
• PINGALE S., ADAMOWSKI J., JAT M., KHARE D. 2015. Implications of spatial scale on climate change assessments. Journal of Water and Land Development. Vol. 26 s. 37–55.
• RZGW Gdańsk niepublikowane. Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gdańsku, niepublikowane dane wektorowe – fragment katastru wodnego.
• SHP 2009. Metodyka obliczania przepływów i opadów maksymalnych o określonym prawdopodobieństwie przewyższenia dla zlewni kontrolowanych i niekontrolowanych oraz identyfikacji modeli transformacji opadu w odpływ. Etap I. Określenie jednolitych metod obliczenia przepływów maksymalnych rocznych o określonym prawdopodobieństwie przewyższenia w zlewniach kontrolowanych [Methodology for calculating flows and maximum rainfall with a certain probabilisty of exceedance for controlled and uncontrolled catchments and identification of models of transformation of precipitation into outflow. Stage 1. Determination of uniform methods for calculating the maximum annual flows with a certain probability of exceedance in controlled catchments]. Warszawa. Stowarzyszenie Hydrologów Polskich ss. 146.
• SZYDŁOWSKI M., GĄSIOROWSKI D., SZYMKIEWICZ R., ZIMA P., HAKIEL J. 2015. Hydropower potential of the lower Vistula. Acta Energetica. Vol. 1 (22) s. 18–25.
• ŚWIĄTEK M. 2016. Mała energetyka wodna na Pomorzu Zachodnim – historia i współczesność [Small hydro power plant in Western Pomerania – history and modern times]. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Geographica. Nr 10 s. 166–178.
• Urząd Marszałkowski Gdańsk 2009. Plan zagospodarowania województwa Pomorskiego [Spatial plan of Pomorskie Voivodeship ]. Maszynopis ss. 329.
• VLH niedatowane. VLH Product [online]. [Dostęp 03.02.2018]. Dostępny w Internecie: http://www.vlh-turbine.com/turbine
• WAŁĘGA A. 2013. Application of HEC-HMS programme for the reconstruction of a flood event in an uncontrolled basin. Journal of Water and Land Development. Vol. 18 s. 13–20.
• WARAĆ K., WÓJCIK R., KOŁACKI M. 2010. Elektrownie wodne – ich funkcjonowanie i oddziaływanie na najbliższe środowisko [Hydropower plants – their functioning and their impact on the immediate environment]. Słupsk. ISBN 675-98-5692-943-2 ss. 63.
• WIATKOWSKI M., ROSIK-DULEWSKA C. 2012. Stan obecny i możliwości rozwoju energetyki wodnej w województwie opolskim [Present state and possibilities of hydropower development in the Opole Voivodeship]. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 12. Z. 2 (38) s. 313–327.
• WIŚNIEWSKI P. 2015. Rolnictwo i obszary wiejskie w lokalnym planowaniu gospodarki niskoemisyjnej na przykładzie powiatu starogardzkiego [Agriculture and rural areas in local low-emission economy planning on the example of the Starogard poviat]. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 15. Z. 4 (52) s. 69–81.
• WÓJCICKI Z. 2013. Optymalizacyjne projektowanie modernizacji gospodarstw rolnych [Optimization projecting of the family farm modernization]. Problemy Inżynierii Rolniczej. Nr 1 (79) s. 5–11.
• WÓJCICKI Z., RUDEŃSKA B. 2014. Efektywność nakładów materiałowo-energetycznych w gospodarstwie rolnym [Efficiency of material and energy inputs in farm]. Problemy Inżynierii Rolniczej. Nr 4 (86) s. 57–70.

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).