Badania przepuszczalności i współczynnika filtracji w ocenie warunków hydrogeologicznych i stanu zagrożeń wodnych w kopalniach podziemnych

• Autorzy: Augustyniak Iwona

Warianty tytułu

EN

Research on permeability and filtration coefficient in the assessment of hydrogeological conditions and the state of water hazards in underground mines

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono metodykę prowadzenia laboratoryjnych oznaczeń przepuszczalności i współczynnika filtracji na próbkach piaskowców karbońskich, pobranych z otworów wiertniczych odwierconych w przykładowym obszarze badań, i analiz warunków krążenia wód w strefie rozdzielającej zroby kopalni zlikwidowanej i czynne wyrobiska kopalni chronionej. Na podstawie uzyskanych wyników badań oszacowano natężenie przepływu wody przez caliznę skalną w strefie oddzielającej występowanie zrobów obydwu kopalń. Ponadto omówiono znaczenie metod i wielkości tych parametrów hydrogeologicznych w ocenie procesów i oszacowaniach natężenia przepływu wody między kopalniami oraz w prognozowaniu zagrożenia wodnego z uwagi na wydajność systemów odwadniania kopalń.

EN

Water damming up in the goafs of the abandoned mine may result in uncontrolled flows from the water reservoir to the workings of the neighboring mines. This flow increases the water hazard. The assessment of the water hazard of an active mine located in the vicinity of the abandoned mine includes primarily the analysis of safety pillars and drainage systems. The safety pillars are assessed for their tightness (permeability) and strength. The evaluation of drainage systems is based on determining the maximum capacity and reserve of the system drainage. The reliability of water filtration calculations in the pillar zone is strictly dependent on the accuracy of the recognition of the per meability (filtration coefficient) of the safety pillar rock mass. The highest values of filtration coefficient are usually assumed during assessing water filtration through safety pillars. This allows to estimate the filtration intensity with an excess and to obtain a certain safety margin essential for the functioning of the drainage systems of protected mines. The simulation calculations of the water flow through the safety pillar presented in the article should allow to determine the safety condition of the protected mine. The results of the permeability studies of the safety pillars rocks, with sufficient accuracy, can be obtained using the PDPK 400 permeameter.

Słowa kluczowe

PL

górnictwo węgla kamiennego; przepuszczalność skał; filar graniczny; zagrożenie wodne

EN

hard coal mining; rock permeability; boundary pillar; water hazard

• Wydawca: Wyższy Urząd Górniczy
• Czasopismo: Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie
• Rocznik: 2021
• Tom: nr 11
• Strony: 10--16
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12 poz.

Twórcy

autor

Augustyniak Iwona

• Główny Instytut Górnictwa, Katowice

Bibliografia

• 1. Augustyniak I., Bukowski R: Profiling permeability of solid rocks for mining conditions assessment using the PDPK-400 apparatus. Procs of the 16th Int. Multidisciplinary Scientific GeoConf. SGEM 2016: Science and tech nologies in geology, exploration and mining, vol. 1, s. 951 958.
• 2. Augustyniak I., Bukowski P., Niedbalska K.: Some methods of hydrogeological properties evaluation and their use in mine flooding forecasts. Procs of thelSth Int. Multidisciplinary Scientific GeoConf. SGEM 2015: Science and technologies in geology, exploration and mining, vol. 2, s. 717 -724.
• 3. bip.srk.com.pl/menu-przetargowe/archiwum-przetargowe.
• 4. Bukowska M.: Influence of grain size, humidity and state of stress on the mechanical properties of sandstones. Acta Geodynamica et Geomaterialia 2015, vol. 12, no. 2(178), s. 187 195, DOI: 10.13168/AGG.2015.0015.
• 5. Bukowski R: Prognozowanie zagrożenia wodnego związanego z zatapianiem wyrobisk górniczych kopalń węgla kamiennego. Prace Nauk. GIG: Studia Rozprawy Monografie nr 882, Wyd. GIG, Katowice 2010.
• 6. Bukowski R, Jędrzejewski J., Jendryś M. i in.: Analiza możliwości uproszczenia sposobu lub zaprzestania odwad­ niania SRK S.A. KWK „Boże Dary-Mysłowice-Wesoła I" Ruch KWK „Mysiowice-Wesoła I" wraz z analizą wynikających z tego konsekwencji hydrogeologicznych i oceną zagrożenia wodnego dla zakładu górniczego i kopalń sąsiednich wraz z oceną ekonomiczną proponowanych wariantowych rozwiązań technicznych. Dokumentacja PH U „GEO-EKO WILRT" i GIG, Katowice 2020 (niepubl.).
• 7. Bukowski R, Kubica J., Augustyniak I. i in.: Ekspertyza dotycząca analizy zagrożenia wodnego dla KWK „Mysłowice- Wesoła" wynikającego z aktualnej sytuacji hydrogeologicznej ze strony zlikwidowanej KWK „Niwka-Modrzejów" oraz propozycje jego likwidacji. Dokumentacja GIG, Katowice 2.014 (niepubl.).
• 8. Pazdro Z., Kozerski B.: Hydrogeologia ogólna. Wyd. Geologiczne, Warszawa 1990.
• 9. Rogoż M.: Urządzenie do oznaczania przepuszczalności skał zwięzłych. Przegląd Górniczy 1975, nr 7 8, s. 289 291.
• 10. Rogoż M.: Hydrogeologia kopalniana z podstawami hydrogeologii ogólnej. Wyd. GIG, Katowice 2004.
• 11. Rogoż M., Posyłek E.: Problemy hydrogeologiczne w polskich kopalniach węgla kamiennego. Wyd. GIG, Katowice 2000.
• 12. Rozporządzenie Ministra Energii z dnia 23 listopada 2016 r. w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących prowadzenia ruchu podziemnych zakładów górniczych (Dz. U. z 2017 r., poz. 1118, z późn. zm.).