Wyznaczanie dojrzałości termicznej materii organicznej na podstawie analiz mikroskopowych – wstępne wyniki badań

• Autorzy: Maciejewska Anna , Barski Marcin , Waliczek Marta M.

Identyfikatory

DOI

10.7306/2025.44

Warianty tytułu

EN

Determination of thermal maturity of organic matter based on microscopic analyses - preliminary results

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

Fifteen core samples from four boreholes in southern Poland were analysed for maturation of organic matter. The analyses were conducted on Jurassic species of dinoflagellate cysts. These palynomorphs were examined under a microscope in white and ultraviolet light. Four to six photographs of cysts were then taken from each depth interval. Their colour and fluorescence were assigned to TAI (Thermal Alteration Index), and then transferred to vitrinite reflectance (Ro%). In addition, digital RGB colour measurements were carried out to confirm and systematize the Ro% values obtained. Vitrinite reflectance measurements on the polished surfaces of the rock samples were another method used in this study. This provided more accurate results on thermal maturity of organic matter. All three methods were later assessed and compared in terms of their accuracy and effectiveness. There was aclear trend of progressive changes in maturity with depth in each sample. Moreover, a positive correlation between the methods applied provides a perspective on the use of microscopic and RGB analyses.

Słowa kluczowe

PL

cysty dinoflagellata; witrynit; dojrzałość termiczna

EN

dinoflagellate cysts; vitrinite; thermal maturity

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2025
• Tom: Vol. 73, nr 4
• Strony: 409--415
• Opis fizyczny: Bibliogr. 50 poz., fot., rys., tab.

Twórcy

autor

Maciejewska Anna

• Uniwersytet Warszawski, Wydział Geologii, Żwirki i Wigury 93, 02-089 Warszawa

• https://orcid.org/0009-0002-9293-200X

autor

Barski Marcin

• Uniwersytet Warszawski, Wydział Geologii, Żwirki i Wigury 93, 02-089 Warszawa

• https://orcid.org/0000-0002-4102-3538

autor

Waliczek Marta M.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

• https://orcid.org/0000-0002-5940-7986

Bibliografia

• 1. AMERICAN SOCIETY FOR TESTING AND MATERIALS (ASTM) D7708-11, 2011 - Standard Test Method for Microscopical Determination of the Re-flectance of Vitrinite Dispersed in Sedimentary Rocks ASTM International. West Conshohocken. PA; https://doi.org/10.1520/D7708-11
• 2. AMERICAN SOCIETY FOR TESTING AND MATERIALS (ASTM), 2015. ASTMD2797/D2797M-11a: Standard Practice for Preparing Coal Samples for Microscopical Analysis by Reflected Light. ASTM International, West Conshohocken, Pennsylvania; https://doi.org/10.1520/D2797_D2797M-11A
• 3. BIRKENMAJER-SZYMAKOWSKA F., JASIONOWICZ J., WÓJCIK A. 2012a - Objaśnienia do Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski 1 : 50 000, ark. Frysztak (1003). Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• 4. BIRKENMAJER-SZYMAKOWSKA F., JASIONOWICZ J., WÓJCIK A. 2012b - Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski 1 : 50 000, ark. Frysztak (1003). Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• 5. BUŁA Z. 2008 - Atlas geologiczno-strukturalny strukturalny paleozoicznego podłoża Karpat zewnętrznych i zapadliska przedkarpackiego w skali 1 : 300 000, tekst objaśniający. Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• 6. DADLEZ R., MAREK S. 1997 - Tektonika kompleksu permsko mezozoicznego. Prace Państwowego Instytutu Geologicznego, 153: 410-415.
• 7. DADLEZ R., NARKIEWICZ M., STEPHENSON R.A., VISSER M.T.M., VAN WEES J.D. 1995 - Tectonic evolution of the Mid-Polish Trough: modelling implications and significance for central European geology. Tectonophysics, 252 (1-4): 179-195.
• 8. FELDMAN-OLSZEWSKA A. 1997 - Depositional architecture of the Polish epicontinental Middle Jurassic basin. Geological Quarterly, 41 (4): 491-508.
• 9. HACKLEY P.C., CARDOTT B.J. 2016 - Application of organic petrography in North American shale petroleum systems: a review. International Journal of Coal Geology, 163: 8-51 https://doi.org/10.1016/jxoal.2016.06.010
• 10. HARTKOPF-FRÖDER C., KÖNIGSHOF P., LITTKE R., SCHWARZBAUER J. 2015 - Optical thermal maturity parameters and organic geochemical alteration at low grade diagenesis to anchimetamorphism: A review. International Journal of Coal Geology, 150: 74-119.
• 11. KONDRACKI J. 2000 - Geografia regionalna Polski. Wydawnictwo Naukowe PWN.
• 12. KONON A., OSTROWSKI S., RYBAK-OSTROWSKA B., LUDWI- NIAK M., ŚMIGIELSKI M., WYGLĄDAŁA M., URODA J., KOWALCZYK S., MIESZKOWSKI R., KŁOPOTOWSKA A. 2016 - Mnin restraining stepover - evidence of significant Cretaceous-Cenozoic dextral strike-slip faulting along the Teisseyre-Tornquist Zone? Acta Geologica Polonica, 66: 435-455.
• 13. KRZYWIEC P. 2002 - Mid-Polish Trough inversion - seismic examples, main mechanisms and its relationship to the Alpine-Carpathian collision. EGU Stephan Mueller Special Publication Series, 1: 151-165.
• 14. KRZYWIEC P. 2006 - Geodynamiczne i tektoniczne uwarunkowania ewolucji basenów przedgórskich, z odniesieniami do zapadliska przed- karpackiego. Przegląd Geologiczny, 54 (5): 404-412.
• 15. KRZYWIEC P., GUTOWSKI J., WALASZCZYK I., WRÓBEL G., WYBRANIEC S. 2009 - Tectonostratygraphic model of the Late Cretaceous inversion along the Nowe Miasto-Zawichost fault zone, SE Mid-Polish Trough. Geological Quarterly, 53: 27-48.
• 16. KRZYWIEC P., STACHOWSKA A., STYPA A. 2018 - The only way is up-on Mesozoic uplifts and basin inversion events in SE Poland. Geological Society, London, Special Publications, 469, SP469-14.
• 17. KUTEK J., GŁAZEK J. 1972 - The Holy Cross area, central Poland, in the Alpine cycle. Acta Geologica Polonica, 22: 603-651.
• 18. ŁUSZCZAK K., WYGLĄDAŁA M., ŚMIGIELSKI M., WALICZEK M., MATYJA B.A., KONON A., LUDWINIAK M. 2020 - How to deal with missing overburden - Investigating exhumation of the fragment of the Mid-Polish Anticlinorium by a multi-proxy approach. Marine and Petroleum Geology, 114, 104229.
• 19. MARCINIEC P., ZIMNAL Z. 2016a - Objaśnienia do Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski 1 : 50 000, ark. Pilzno (1002). Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• 20. MARCINIEC P., ZIMNAL Z. 2016b - Objaśnienia do Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski 1 : 50 000, ark. Tuchów (1001). Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• 21. MARCINIEC P., ZIMNAL Z. 2016c - Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski 1 : 50 000, ark. Pilzno (1002). Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• 22. MARCINIEC P., ZIMNAL Z. 2016d - Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski 1 : 50 000, ark. Tuchów (1001). Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• 23. MAZUR S., SCHECK-WENDEROTH M., KRZYWIEC P. 2005 - Different modes of the Late Cretaceous-Early Tertiary inversion in the north German and Polish basins. International Journal of Earth Sciences 94 (5-6): 782-798.
• 24. MĄDRY S. 2002b - Objaśnienia do Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski 1 : 50 000, ark. Dąbrowa Tarnowska (950). Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• 25. MĄDRY S. 2002a - Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski 1 : 50 000, ark. Dąbrowa Tarnowska (950). Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• 26. MIZIOŁEK M., FILAR B. 2019 - Paleokras w utworach górnej jury podłoża zapadliska przedkarpackiego i jego znaczenie złożowe. Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy, Nafta-Gaz, 6: 330-343.
• 27. OBUCHOWICZ Z. 1966 - Próba ustalenia budowy zapadliska przedkarpackiego w granicach Polski. Kwartalnik Geologiczny, 10 (4).
• 28. OSZCZYPKO N. 2001 - Rozwój zapadliska przedkarpackiego w miocenie. Przegląd Geologiczny, 49 (8): 717-723.
• 29. OSZCZYPKO N. 2006 - Late Jurassic-Miocene evolution of the Outer Carpathian fold-and-thrust belt and its foredeep basin (Western Carpathians, Poland). Geological Quarterly, 50 (1): 169-194.
• 30. PEARSON D.L. 1984 - Pollen/Spore colour 'standard'. Phillips Petroleum Company Exploration Projects Section (reproduced in Traverse A., 1988. Paleopalynology, Plate 1. Unwin Hyman, Boston).
• 31. PŁONCZYŃSKI J. 2004a - Objaśnienia do Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski 1 : 50 000, ark. Szczucin (951). Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• 32. PŁONCZYŃSKI J. 2004b - Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski 1 : 50 000, ark. Szczucin (951). Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa
• 33. POLAKOWSKI T., BARAN U., JAWOR E. 1993 - Dokumentacja wynikowa odwiertów poszukiwawczych Zalasowa-1 i Zalasowa-2. PGNiG, Zakład Poszukiwania Nafty i Gazu w Krakowie.
• 34. POLAKOWSKI T., BARAN U., JAWOR E. 1997 - Dokumentacja wynikowa otworu poszukiwawczego Oleśnica 3. PGNiG S.A. Oddział Biuro Geologiczne - GEONAFTA, Kraków.
• 35. POPRAWA P., MALATA M. 2006 - Model późnojurajsko-wczesnomioceńskiej ewolucji tektonicznej zachodnich Karpat zewnętrznych. Przegląd Geologiczny, 54 (12): 1066-1080.
• 36. RADZKI P., ŁOPUSIŃSKI L., WIDZ D. 1992a - Szczegółowa mapa geologiczna Polski 1 : 50 000, ark. Borzęcin (976). Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• 37. RADZKI P., ŁOPUSIŃSKI L., WIDZ D. 1992b - Objaśnienia do Szczegółowej Mapy Geologicznej Polski 1 : 50 000, ark. Borzęcin (976). Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• 38. RIDING J.B. 2021 - A guide to preparation protocols in palynology. Palynology, 45 (sup. 1): 1-110; https://doi.org/10.1080/01916122.2021.1878305
• 39. SUÁREZ-RUIZ I., FLORES D., MENDONÇA FILHO J.G., HACKLEY P.C. 2012 - Review and update of the applications of organicpetrology: Part 1, geological applications. International Journal of Coal Geology, 99: 54-112.
• 40. STAPLIN F.L. 1969 - Sedimentary organic matter, organic metamorphism, and oil and gas occurrence. Bulletin of Canadian Petroleum Geology, 17 (1): 47-66.
• 41. ŚWIDROWSKA J., HAKENBERG M. 1999 - Subsydencja i początki inwersji bruzdy śródpolskiej na podstawie analizy map miąższości i litofacji osadów górnokredowych. Przegląd Geologiczny, 47 (1): 61-68.
• 42. ŚWIDROWSKA J., HAKENBERG M., POLUHTOVIC B., SEGHEDI A., VISNAKOV I. 2008 - Evolution of the mesosoic basins on the southwestern edge of the East European Craton (Poland, Ukraine, Moldova, Romania) (Part 1- Text). Studia Geologica Polonica, 130: 3-130.
• 43. TAHOUN S.S., DEAF A.S., GENTZIS T., CARVAJAL-ORTIZ H. 2018 - Modified RGB-based kerogen maturation index (KMI): correlation and calibration with classical thermal maturity indices. International Journal of Coal Geology, 190: 70-83.
• 44. TAYLOR G.H., TEICHMÜLLER M., DAVIS A., DIESSEL C.F.K., LITTKE R., ROBERT P. 1998 - Organic Petrology. Gerbrüder Bornträger, Berlin, Germany, 704.
• 45. TYSON R.V. 1995 - Sedimentary Organic Matter Organic Facies and Palynofacies. Chapman & Hall, London.
• 46. TUREK C., BORYS Z., PLEZIA B. 1997 - Dokumentacja wynikowa odwiertu poszukiwawczego Zagorzyce-6. PGNiG S.A. w Warszawie, Ośrodek Regionalny BG Geonafta w Jaśle.
• 47. URBANIEC A., BARAN U., JAWOR E. 1998 - Dokumentacja wynikowa otworu poszukiwawczego Łętowice-20. PGNiG S.A., Oddział Biuro Geologiczne GEONAFTA - Warszawa, Ośrodek Regionalny GEONAFTA - Kraków.
• 48. ZIEGLER P.A. 1982 - Geological Atlas of Western and Central Europe. Elsevier, Amsterdam.
• 49. ZIEGLER P.A. 1990a - Collision related intra-plate compression deformations in Western and Central Europe. Journal of Geodynamics, 11 (4): 357-388.
• 50. ZIEGLER P.A. 1990b - Geological Atlas of Western and Central Europe. In: Shell Internationale Petroleum Mij, second ed. BV and Geological Society of London.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr POPUL/SP/0154/2024/02 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki II" - moduł: Popularyzacja nauki (2025).