Innowacyjna, ekologiczna metoda regeneracji kwaśnych roztworów chlorku miedzi stosowanych w procesie trawienia obwodów drukowanych - efekt projektu zrealizowanego w ramach Programu Innowacyjna Gospodarka

• Autorzy: Kopyto D.

Identyfikatory

DOI

10.15199/67.2018.3.3

Warianty tytułu

EN

Copper recovery from the etching solution used in printed circuit boards production – as a result of project carried out within the Program Innowacyjna Gospodarka

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono innowacyjną, ekologiczną metodę regeneracji kwaśnych roztworów chlorku miedzi stosowanych w procesie trawienia obwodów drukowanych. Technologia ta jest wynikiem projektu POIG.01.04.00-02-049/11 wykonanego w ramach Programu Innowacyjna Gospodarka i finansowanego przez PARP. Projekt ten był realizowany przy ścisłej współpracy pomiędzy Wnioskodawcą - firmą MATUSEWICZ Budowa Maszyn S.A. (MBM), a Podwykonawcą – Instytutem Metali Nieżelaznych (IMN). Jej efektem jest opracowanie przyjaznej środowisku metody regeneracji kwaśnych roztworów powstałych w procesie trawienia obwodów drukowanych wykorzystującej reaktor o nowej konstrukcji, wyposażony w system kontroli i regulacji procesu utleniania z użyciem tlenu lub powietrza wzbogaconego w tlen.

EN

Paper presents innovative, ecological method for regeneration of copper(II) chloride acidic solutions used in printed circuits etching process. The technology is a result of POIG.01.04.00-02-049/11 project within Program Innowacyjna Gospodarka granted by PARP. The project was implemented in close co-operation between Applicant -MATUSEWICZ Budowa Maszyn S.A. (MBM) company and Subcontractor - Instytut Metali Nieżelaznych (IMN). It resulted in development of environmentally-friendly method for regeneration of acidic solutions generated during printed circuits etching using newly constructed reactor. It is equipped with control and regulation system of oxidation process by oxygen or oxygen-enriched air.

Słowa kluczowe

PL

obwody drukowane; regeneracja roztworów trawiących; proces utleniania; reaktor

EN

printed circuits; etching solutions regeneration; oxidation process; reactor

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Rudy i Metale Nieżelazne Recykling
• Rocznik: 2018
• Tom: R. 63, nr 3
• Strony: 15--19
• Opis fizyczny: Bibliogr. 17 poz., fot.

Twórcy

autor

Kopyto D.

• Instytut Metali Nieżelaznych, ul. Sowińskiego 5, 44-100 Gliwice

Bibliografia

• [1] Allen D. M, H. J. A. White. 1992. “Chlorine Regeneration of Ferric Chloride Solutions used for Photochemical Machining of Iron". Processing of Advanced Materials 2: 19-24.
• [2] Beyer S. J, R. M. Lukes. 1974. “Regeneration of ferric chloride copper etching solutions". US Patent nr: 3794571.
• [3] Bissinger Werner D. 1987. “Process for automatically regenerating copper chloride etch solutions". US Patent nr: 46966717.
• [4] Grainiger-Allen T. S. N. 1970. “Bubble Generation in Froth Flotation Machines. Transactions". The Institute of Min. and Met. 79: 1031-1037.
• [5] Hanke Michał, Wit Baranek, Zbigniew Myczkowski, Mieczysław Kwarciński, Dorota Kopyto. 2014. "Badania procesu reoksydacji miedzi(I) w roztworze kwaśnym chlorku miedzi, stosowanym w technologii trawienia obwodów drukowanych, w reaktorze półtechnicznym o V=50 dm3". Sprawozdanie IMN nr 7160/5/2014- praca 4 - materiały niepublikowane.
• [6] Jefferies P.J. 2005. “The Role of Free Hydrochloric Acid in the lowcost Regeneration of Ferric Chloride Etchant by Oxygen Gas. PhD Thesis", Cranfield University.
• [7] Kopyto Dorota, Katarzyna Leszczyńska-Sejda, Wit Baranek, Zbigniew Myczkowski, Elżbieta Pietek, Piotr Grzechca, Tadeusz Matusewicz, Maciej Matusewicz. 2017. "Sposób regeneracji kwaśnych roztworów chlorku miedzi", zgłoszenie wynalazku P.422856.
• [8] Kopyto Dorota, Katarzyna Leszczyńska-Sejda, Wit Baranek, Zbigniew Myczkowski, Elżbieta Pietek, Piotr Grzechca, Tadeusz Matusewicz, Maciej Matusewicz. 2017. "Urządzenie do regeneracji kwaśnych roztworów chlorku miedzi", zgłoszenie wzoru użytkowego W.126723.
• [9] Kopyto Dorota, Wit Baranek, Zbigniew Myczkowski, Katarzyna Leszczyńska-Sejda, M. Drzazga, Maciej Matusewicz, Tadeusz Matusewicz, Wojciech Matusewicz. 2017. "Environmentally friendly method for regeneration of copper chloride acidic solutions used in etching of printed circuits". E3S Web of Conferences 18, 01021 (2017), MEC201, DOI: 10.1051/e3sconf/20171801021.
• [10] Kopyto Dorota, Wit Baranek, Zbigniew Myczkowski, Katarzyna Leszczyńska-Sejda, Maciej Matusewicz, Tadeusz Matusewicz, Wojciech Matusewicz. 2018. "Nowy sposób i urządzenie do regeneracji kwaśnych roztworów chlorku miedzi stosowanych przy produkcji obwodów drukowanych". Rudy i Metale Nieżelazne, Recykling 63 (1): 19-24.
• [11] Kwarciński Mieczysław, Wit Baranek. 2012. "Przygotowanie aparatury laboratoryjnej do badań nad utlenianiem miedzi w roztworach kwaśnych". Sprawozdanie IMN nr 7160/1/2012 - praca 1.1 - materiały niepublikowane.
• [12] Kwarciński Mieczysław, Wit Baranek, Zbigniew Myczkowski, Andrzej Chmielarz, Łucja Buzek, Dorota Kopyto, Michał Hanke, Elżbieta Pietek, Piotr Grzechca. 2013. "Wykonanie badań laboratoryjnych nad kinetyką reakcji reoksydacji miedzi jednowartościowej przy pomocy tlenu i powietrza". Sprawozdanie IMN nr 7160/3/2013 - praca 2 - materiały niepublikowane.
• [13] Kwarciński Mieczysław, Wit Baranek, Zbigniew Myczkowski, Łucja Buzek, Andrzej Chmielarz, Dorota Kopyto, Michał Hanke, Elżbieta Pietek, Piotr Grzechca. 2013. "Przygotowanie aparatury laboratoryjnej do badań nad utlenianiem miedzi w roztworach kwaśnych". Sprawozdanie IMN nr 7160/2/2013 - praca 1.2 - materiały niepublikowane.
• [14] Myczkowski Zbigniew, Andrzej Ślusarek, Mieczysław Kwarciński, Tomasz Chorąży, Wit Baranek. 2013. "Opracowanie założeń konstrukcyjnych reaktora. Opracowanie systemu automatycznej kontroli i regulacji procesu utleniania Cu(I)". Sprawozdanie IMN nr 7160/4/2013 - praca 3 - materiały niepublikowane.
• [15] Nienow A. W., D. S Bisdom. 1974. “Flow over Disc Turbine Blades". Chem.Eng.Sci. 29: 1994-1997.
• [16] Robertson. 1986.“Balanced Etchant Analyser Controller, Installation and operation instructions, manufacturer’s literature". Robertson’s Chemicals Ltd.
• [17] Stehlik A.. 1983. “Process for continuously regenerating ferric chloride solutions". US Patent nr: 4396475.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).