Wyznaczenie wskaźników precyzji dla metod badań trwałości kolorów materiałów tekstylnych

• Autorzy: Grynkiewicz-Bylina Beata , Rakwic Bożena

Warianty tytułu

EN

Determination the indicators of precision for test methods of colour fastness textile materials

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Zapewnienie jakości badań jest złożonym procesem wymagającym stosowania przez akredytowane laboratoria badawcze wielu narzędzi statystycznych, w tym wykorzystywanych w ocenie wyników porównań międzylaboratoryjnych. W artykule przedstawiono sposób wyznaczenia wskaźników precyzji metod badawczych, zaliczanych do podstawowych parametrów procesu ich walidacji. Podejście zaprezentowano na przykładzie porównań międzylaboratoryjnych dotyczących metod badań trwałości kolorów materiałów tekstylnych narażonych na działanie wody i potu. Omówiono wymagania formalne dotyczące oceny wyników porównań międzylaboratoryjnych. Uzyskane na podstawie wyników porównań wskaźniki mogą znaleźć wykorzystanie do monitorowania przebiegu badań, potwierdzania kompetencji i identyfikowania ewentualnych nieprawidłowości.

EN

Quality assurance of tests results is a complex process that requires the use of many statistical tools by accredited research laboratories, including those used to assess the results of interlaboratory comparisons. The article presents a method for determining indicators of precision for test methods, which are among the basic parameters of their validation process. The approach was presented on the example of interlaboratory comparisons regarding the methods of testing colour fastness textile materials to water and perspiration. Formal requirements for assessing the results of interlaboratory comparisons were discussed. The indicators obtained based on the comparison results can be used to monitor the conduct of tests, confirm competences and identify possible irregularities.

Słowa kluczowe

PL

zapewnienie jakości badań; porównania międzylaboratoryjne; walidacja metody badawczej; precyzja

EN

quality assurance of tests; interlaboratory comparisons; validation of test method; precision

• Wydawca: STE GROUP
• Czasopismo: Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji
• Rocznik: 2023
• Tom: Vol. 12, iss. 2
• Strony: 129--144
• Opis fizyczny: Bibliogr. 22 poz.

Twórcy

autor

Grynkiewicz-Bylina Beata

• Instytut Techniki Górniczej KOMAG ul. Pszczyńska 37, 44-101 Gliwice, Polska

autor

Rakwic Bożena

• Instytut Techniki Górniczej KOMAG ul. Pszczyńska 37, 44-101 Gliwice, Polska

Bibliografia

• [1] E. Bulska. Metrologia chemiczna. Sztuka prowadzenia pomiarów. wyd. MALAMUT. Warszawa 2008.
• [2] M. Cichecka. Porównania międzylaboratoryjne narzędziem pomocnym w ocenie kompetencji technicznych Laboratorium Badań Metrologicznych ITB „Moratex”. Techniczne Wyroby Włókiennictwa. http://archive.moratex.eu/pliki/tww/2010_12/TWW_2010_1-2_art5.pdf. 2011.
• [3] M. Dobecki. Zapewnienie jakości analiz chemicznych. Instytut Medycyny Pracy, Łódź 1997.
• [4] W. Hyk, Z. Stojek. Analiza statystyczna w laboratorium analitycznym. Wydział Chemii Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2010.
• [5] I. Jasińska, Z. Mokwińska. Analiza odtwarzalności wybranych metod pomiarowych na podstawie porównań międzylaboratoryjnych. Techniczne Wyroby Włókiennictwa. http://archive.moratex.eu/pliki/tww/2011_12/TWW_2011_1_2_art6.pdf. 2011.
• [6] Laboratorium Inżynierii Materiałowej i Środowiska. Sprawozdanie z porównań międzylaboratoryjnych. Badania odporności wybarwień na działanie wody i potu. Wybarwienia 2011” ITG KOMAG. Gliwice 2012 (materiały nie publikowane).
• [7] J. Namieśnik, P. Konieczka [red.]. Ocena i kontrola jakości wyników pomiarów analitycznych. WNT. Warszawa 2007.
• [8] T. Nowak. Porównania międzylaboratoryjne jako element doskonalenia jakości na przykładzie badań odporności na rozdzieranie wyrobów tekstylnych. Techniczne Wyroby Włókiennictwa. http://archive.moratex.eu/pliki/tww/2010_34/TWW_2010_3-4_art3.pdf. 2010.
• [9] Polskie Centrum Akredytacji. Polityka dotycząca uczestnictwa w badaniach biegłości. DA-05. wyd. 9 z 12.04.2023 r. Warszawa 2023.
• [10] PN-EN 20105-A02:1996 Tekstylia. Badania odporności wybarwień. Szara skala do oceny zmiany barwy. PKN.
• [11] PN-EN 20105-A03:1996 Tekstylia. Badania odporności wybarwień. Szara skala do oceny zabrudzenia bieli. PKN.
• [12] PN-EN ISO 105-E01:2010 Tekstylia. Badania odporności wybarwień. Część E01: Odporność wybarwień na działanie wody. PKN.
• [13] PN-EN ISO 105-E04:2011 Tekstylia. Badania odporności wybarwień. Część E04: Odporność wybarwień na działanie potu. PKN.
• [14] PN-EN ISO/IEC 17025:2018-02 Ogólne wymagania dotyczące kompetencji laboratoriów badawczych i wzorcujących. PKN.
• [15] PN-EN ISO/IEC 17043:2011 Ocena zgodności. Ogólne wymagania dotyczące badania biegłości. PKN.
• [16] PN-ISO 105-F10:1996 Tekstylia. Badania odporności wybarwień. Charakterystyka tkaniny towarzyszącej: Tkanina wieloskładnikowa. PKN.
• [17] PN-ISO 5725-2:2002 Dokładność (poprawność i precyzja) metod pomiarowych i wyników pomiarów. Część 2: Podstawowa metoda określania powtarzalności i odtwarzalności standardowej metody pomiarowej. PKN.
• [18] Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Informacja z kontroli prawidłowości oznakowania i jakości produktów włókienniczych. Warszawa 2015.
• [19] Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Informacja z kontroli prawidłowości oznakowania i jakości produktów włókienniczych. Warszawa 2019.
• [20] Z. L. Warsza, E. T. Volodarsky. Zastosowanie metod odpornościowych w analizie dokładności pomiarów międzylaboratoryjnych (1) Zasady statystyki odpornościowej, metoda Hubera czyli Algorytm A. Pomiary Automatyka Robotyka, R. 21, Nr 2/2017, 47-55, DOI: 10.14313/PAR_224/47. 2017.
• [21] Z. L. Warsza, E. T. Volodarsky. Zastosowanie metod odpornościowych w analizie dokładności pomiarów międzylaboratoryjnych (2) Ocena niepewności pomiarów metodą odporną Algorytm S. Pomiary Automatyka Robotyka, R. 21, Nr 3/2017, 45-51, DOI: 10.14313/PAR_225/45. 2017.
• [22] R. Zając, V. Nordin. Flexible scopes of accreditation at the Conformity Assessment Body and Testing Laboratories. Min. Mach. 2021, nr 1, s. 55-63, DOI: 0.32056/KOMAG2021.1.6. 2021.