Ekonomiczne skutki zafałszowania żywności na rynku polskim

• Autorzy: Kowalczyk Stanisław

Identyfikatory

DOI

10.15199/65.2021.4.2

Warianty tytułu

EN

The economic consequences of food adulteration on the Polish market

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Żywność i obrót nią stanowią przedmiot wyjątkowego zainteresowania organów państwowych i samorządowych, różnych organizacji krajowych i międzynarodowych, polityków, badaczy, a przede wszystkim producentów i konsumentów. Jest to następstwo tego, że żywność należy do dóbr wyjątkowych, bowiem zaspokaja podstawową potrzebę człowieka – potrzebę zaspokojenia głodu. Stąd też żywność narażona jest na różne, nie zawsze uczciwe, praktyki rynkowe. Do jednej z głównych należy fałszowanie żywności mające bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo ekonomiczne konsumentów. Zasadniczym celem badań jest oszacowanie skali wielkości żywności niespełniającej norm jakościowych oraz wymogów prawa żywnościowego, czyli innymi słowy wartości żywności zafałszowanej, na rynku polskim w latach 2005-2019, po akcesji Polski do struktur UE. Badanie zostało przeprowadzone w oparciu o rzeczywiste wyniki kontroli Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, wiodącej, a od 2020 r. jedynej instytucji urzędowej kontroli żywności w obszarze jakości i bezpieczeństwa ekonomicznego żywności (zwalczania zafałszowań) w Polsce.

EN

Food and food trade are of exceptional interest to state and local government authorities, various national and international organizations, politicians, researchers, and above all, producers and consumers. This is a consequence of the fact that food belongs to exceptional goods, because it satisfies the basic human need - the need to satisfy hunger. Hence, it is exposed to various, not always fair, market practices. One of the main ones is food fraud, which has a direct impact on the economic security of consumers. The main goal of the research is to estimate the scale of food that does not meet the quality standards and the requirements of food law, in other words, the value of adulterated food on the Polish market in recent years. The study was conducted on the basis of the actual results of the control of the Agricultural and Food Quality Inspection, the leading and, since 2020, the only official food control institution in the area of food quality and economic safety (combating adulteration) in Poland. The study covers the period 2005-2019, i.e. the period after Poland’s accession to the EU structures.

Słowa kluczowe

PL

żywność; globalizacja; jakość żywności; fałszowanie żywności; konsument

EN

food; globalization; food quality; food adulteration; consumers

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przemysł Spożywczy
• Rocznik: 2021
• Tom: T. 75, nr 4
• Strony: 9--13
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz.

Twórcy

autor

Kowalczyk Stanisław

• Zakład Ekonomii i Polityki Rolnej oraz Rozwoju Obszarów Wiejskich, Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej - Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa
• Instytut Rynków i Konkurencji, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

• https://orcid.org/0000-0002-5052-346

Bibliografia

• [1] Cartin-Rojas A. 2017. „Food fraud and adulteration: a challenge for the foresight of Veterinary Services”. Revue scientifique et technique - Office international des épizooties 36 (3) : 1015-1024. https://www.researchgate. net/publication/324066731_Food_fraud_and_adulteration_a_challenge_for_the_foresight_of_Veterinary_Services/citations.
• [2] Esteki M., J. Regueiro, J. Simal-Gandara. 2019. „Tackling Fraudsters with Global Strategies to Expose Fraud in the Food Chain”. Comprehensive Reviews in Food Science and Food Safety 18 : 425-440. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1111/1541-4337.12419.
• [3] Główny Inspektorat Sanitarny. Stan sanitarny kraju w 2005, 2007, 2009, 2011, 2013, 2015, 2017, 2019. Warszawa.
• [4] Główny Urząd Statystyczny. Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, 2005, 2007, 2009, 2011, 2013, 2015, 2017, 2019. Warszawa.
• [5] Hassoun A., I. Mage, W.F. Schmidt, H.T. Temiz, L. Li, H.Y. Kim, H. Nilsen, A. Biancolillo, A. Ait-Kaddour, M. Sikorski, E. Sikorska, S. Grassi, D. Cozzolino. 2020. „Fraud in Animal Origin Food Products: Advances in Emerging Spectroscopic Detection Methods over the Past Five Years”. Food 9 (8) : 1-41. https://www.mdpi.com/2304-8158/9/8/1069.
• [6] Hoffmann S., W. Harder. 2012. „Food Safety and Risk Governance in Globalized Markets”. Health Matrix: The Journal of Law-Medicine 20 (1). https://scholarlycommons.law.case.edu/healthmatrix/vol20/iss1/4.
• [7] Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych. Sprawozdanie roczne, 2005, 2007, 2009, 2011, 2013, 2015, 2017, 2019. Warszawa.
• [8] Kowalczyk S. 2017. Prawo czystej żywności, Od Kodeksu Hammurabiego do Codex Alimentarius, Wydanie II. Oficyna Wydawnicza Szkoła Główna Handlowa w Warszawie.
• [9] Kowalczyk S. 2015. „Wzrost turbulencji na rynku globalnym a bezpieczeństwo i jakość żywności”. W Przeciwdziałanie turbulencjom w gospodarce, 13-64. Szkoła Główna Handlowa w Warszawie – Oficyna Wydawnicza.
• [10] Maslow A. 2009. Motywacja i osobowość, Biblioteka klasyków psychologii. Warszawa: PWN.
• [11] Niemczyk A. 2002. „Proces zaspokajania potrzeb w gospodarstwie domowym”. Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie 579 : 21-35.
• [12] Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 18 października 2019 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. z dnia 12 listopada 2019 r. poz. 2178).
• [13] Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/625, z dnia 15 marca 2017 r. w sprawie kontroli urzędowych i innych czynności urzędowych przeprowadzanych w celu zapewnienia stosowania prawa żywnościowego i paszowego oraz zasad dotyczących zdrowia i dobrostanu zwierząt, zdrowia roślin i środków ochrony roślin, zmieniające rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 999/2001, (WE) nr 396/2005, (WE) nr 1069/2009, (WE) nr 1107/2009, (UE) nr 1151/2012, (UE) nr 652/2014, (UE) 2016/429 i (UE) 2016/2031, rozporządzenia Rady (WE) nr 1/2005 i (WE) nr 1099/2009 oraz dyrektywy Rady 98/58/WE, 1999/ 74/WE, 2007/43/WE, 2008/119/WE i 2008/120/WE, oraz uchylające rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 854/2004 i (WE) nr 882/2004, dyrektywy Rady 89/608/EWG, 89/662/ EWG, 90/425/EWG, 91/496/EWG, 96/23/WE, 96/93/WE i 97/78/WE oraz decyzję Rady 92/438/EWG (Dz. Urz. UE L 95 z 7.04.2017; Official Journal of the European Union L 95, 7 April 2017).
• [14] Stone D. 2014. „The Globalization of Edible Things”. National Geographic, April 15. https://www.nationalgeographic.com/culture/article/the-globalization-of-food.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2021).