Kościół parafialny w Prandocinie. Zalety purystycznej rekonstrukcji fazy romańskiej

• Autorzy: Węcławowicz T.

Identyfikatory

DOI

10.17425/WK55PRANDOCIN

Warianty tytułu

EN

Parish church in Prandocin. Merits of the purist reconstruction of the Romanesque stage

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Niewielki kościół parafialny w Prandocinie jest dziełem architektury romańskiej o wysokiej klasie artystycznej. W bryle i we wnętrzu zapisane są przemiany, jakim ulegał w kolejnych okresach stylowych. Zamurowany w okresie baroku portal i fragmenty pierwotnych romańskich okien odsłonięto w roku 1954, ale cenne relikty przez dekady nie były zabezpieczone profesjonalnie. W ostatnich latach zdecydowano się na pełną, w istocie purystyczną rekonstrukcję wszystkich romańskich elementów architektonicznych elewacji południowej, czyli portalu wraz z domkiem portalowym i dwoma oknami nawy. Unikatowa dwunastowieczna elewacja kościoła stała się ponownie czytelna.

EN

The small parish church of Prandocin is an example of Romanesque architecture of high artistic merit. The form and mass of the building and its interiors reflect the changes it has undergone during centuries of use. The portal and fragments of original Romanesque windows bricked up during the Baroque period were revealed in 1954 but these precious remnants suffered for decades from misguided and unsympathetic repairs. In recent years a comprehensive, purist reconstruction of all Romanesque architectural elements was carried out on the portal, its enclosed porch and two windows of the south elevation. It is once again possible to read and understand the unique, 12th-century elevation of the church.

Słowa kluczowe

PL

architektura romańska w Polsce; doktryny konserwatorskie; rekonstrukcje purystyczne

EN

Romanesque architecture; conservation doctrines; purist reconstructions

• Wydawca: Zarząd Główny Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków
• Czasopismo: Wiadomości Konserwatorskie
• Rocznik: 2018
• Tom: Nr 55
• Strony: 51--56
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz., fot.

Twórcy

autor

Węcławowicz T.

• Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego

Bibliografia

• 1. Łuszczkiewicz W., Kościół romański we wsi Prandocin pod Słomnikami, Sprawozdania Komisji Historii Sztuki IV, 1891, s. 15–22, tabl. III, IV, V.
• 2. Świechowski Z., Znaczenie kościoła w Prandocinie, Kwartalnik Architektury i Urbanistyki I, 1956, z. 1, s. 13–18.
• 3. Tomaszewski A., Wstępne badania romańskiego kościoła św. Jana Chrzciciela w Prandocinie, Sprawozdania o/PAN w Krakowie, XI/2, 1967, s. 299–302.
• 4. Tomaszewski A., Romańskie kościoły z emporami zachodnimi, Warszawa 1974.
• 5. Kadłuczka A., O kościele w Prandocinie raz jeszcze, Teka Komisji Urbanistyki i Architektury o/PAN w Krakowie XVI 1982, s. 247–253.
• 6. Świechowski Z., Pierwotny kształt i chronologia kościoła grodowego w Prandocinie, Kwartalnik Architektury i Urbanistyki XXX, 1988, z. 3, s. 211–215.
• 7. Grzybkowski A., Prandocin po stu latach badań, [w:] Ars sine scientia nihil est, Księga ofiarowana profesorowi Zygmuntowi Świechowskiemu, Warszawa 1997, s. 94–100.
• 8. Świechowski Z., Katalog architektury romańskiej w Polsce, Warszawa 2009, s. 384–389.
• 9. Fernie E., The Church of St Andrew, Cracow [w:] Roznowska-Sadraei A., Węcławowicz T. (red.), Medieval Art, Architecture and Archaeology in Cracow and Lesser Poland, The British Archaeological Association Conference Transaction 37, London–Leeds 2014, s. 17–27 (Prandocin: s. 23).
• 10. Fernie E., Romanesque Architecture. The First Style of the European Age, Yale University Press, New Haven and London 2014 (Prandocin: s. 167).
• 11. Świechowski Z., Sztuka romańska w Polsce, Warszawa 1982, s. 261.
• 12. Gartkiewicz P., Koncepcja projektu konserwatorskiego kościoła parafialnego w Prandocinie w oparciu o własne materiały pomiarowe i badawcze, Instytut Podstaw Rozwoju Architektury Politechniki Warszawskiej, Warszawa, czerwiec 1982.
• 13. Gadomski J., Portal południowy z XII wieku w kościele parafi alnym Św. Jana Chrzciciela w Prandocinie, Kraków listopad 1982/
• 14. Dziuba-Drożdż A., Dziuba S., Program prac konserwatorskich do elewacji romańsko-gotyckich kościoła pw. Św. Jana Chrzciciela w Prandocinie, Kraków 2010 (mps w archiwum WUOZ w Krakowie).
• 15. Dziuba-Drożdż A., Dziuba S., Propozycja rozwiązań estetyczno plastycznych elewacji kościoła pw. św. Jana Chrzciciela w Prandocinie w świetle istniejących materiałów archiwalnych i na podstawie własnych pomiarów i spostrzeżeń, Kraków marzec 2015 (mps w archiwum WUOZ w Krakowie).
• 16. Dziuba-Drożdż A., Dziuba S., Dokumentacja prac renowacyjno-konserwatorskich wraz z odtworzeniem brakujących fragmentów XII-wiecznego portalu ściany południowej kościoła pw. św. Jana Chrzciciela w Prandocinie, woj. małopolskie, Kraków, styczeń 2017 (mps w archiwum WUOZ w Krakowie).

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).