Methodology of reconstruction of the Old-Polish road network as exemplified by the historic Lublin Voivodship

• Autorzy: Zawadzki Mateusz

Identyfikatory

DOI

10.2478/pcr-2019-0011

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The aim of the author is to present the methodology of reconstruction of the Old-Polish transport network as exemplified by the historic Lublin Voivodship. The author discusses the research method and procedure of reconstructing the road routes and locations of transport facilities on the basis of text sources and old maps of varied content and geometric accuracy. The adopted methodology uses GIS tools to analyse and verify data from both cartographic and descriptive sources. The analysis is based on the retrogressive approach, as most of the cartographically reliable sources come from the early 19th century. The presented research procedure consists of three stages: preparation and processing of source material, registration of source information, and finally, its harmonization. The research procedure consists of two main steps: 1) identification (initial identification of the object and verification of its existence); 2) geometrisation (determination of geometrical parameters of the object, followed by their verification, and confirmation of the object’s course or location in the spatial database).

Słowa kluczowe

EN

transport network; historical geography; historical GIS; retrogressive method; Lublin Voivodship

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Geograficzne. Oddział Kartograficzny
• Czasopismo: Polish Cartographical Review
• Rocznik: 2019
• Tom: Vol. 51, No. 3
• Strony: 129--141
• Opis fizyczny: Bibliogr. 50 poz., rys., mapy

Twórcy

autor

Zawadzki Mateusz

• Maria Curie-Skłodowska University, Department of Geomatics and Cartography, Lublin, Poland

Bibliografia

• Affek A., 2014, Lotnicze skanowanie laserowe (ALS) w modelowaniu rzeźby terenu – nowe możliwości i pułapki. „Problemy Ekologii Krajobrazu” Vol. 38, pp. 217–236.
• Arnold S., 1929, Geografia historyczna, jej zadania i metody. “Przegląd Historyczny” T. 28, no. 1, pp. 91–120.
• Banaszek Ł., 2014, Lotniczy skaning laserowy w polskiej archeologii. Czy w pełni wykorzystywany jest potencjał prospekcyjny metody? “Folia Praehistorica Posnaniensia” Vol. 19, pp. 207–251.
• Buczek K., 1930, Mapa województwa Krakowskiego z doby sejmu czteroletniego (1788–1792). Źródła i metoda. Kraków: Polska Akademia Umiejętności.
• Budzyński Z., 2013, Cesarskie gościńce w Galicji. Pierwszy etap budowy sieci dróg bitych (wg mapy józefińskiej Fryderyka Miega). In: Galicyjskie drogi i bezdroża. Studium infrastruktury, organizacji i kultury podróżowania. Ed. J. Kamińska-Kwak. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, pp. 25–58.
• Cebrykow P., 2015, Dawne mapy topograficzne Lubelszczyzny jako źródła informacji w badaniach historyczno-geograficznych (Early topographical maps of Lublin region as information sources in historical-geographical studies). In: Dawne mapy topograficzne w badaniach geograficzno-historycznych (Early topographical maps in geographical-historical studies). Ed. A. Czerny. Lublin: Wydawnictwo UMCS, pp. 85–102.
• Cebrykow P., 2017, Cartographic generalization yesterday and today. “Polish Cartographical Review” Vol. 49, no. 1, pp. 5–15.
• Denecke D., 1979, Methodische Untersuchungen zur historisch-geographischen Wegeforschung im Raum zwischen Solling und Harz. Ein Beitrag zur Rekonstruktion der mittelaalterlichen Kulturlandschaft. Göttingen.
• Gregory, Ian; Ell, Paul S., 2007, Historical GIS. Technologies, methodologies and scholarship. Cambridge: Cambridge University Press.
• Janeczek A., 2013, Staropolski układ komunikacyjny na mapie józefińskiej Galicji z lat 1779–1783. Szansa czy iluzja rekonstrukcji. In: Galicyjskie drogi i bezdroża. Studium infrastruktury, organizacji i kultury podróżowania. Ed. J. Kamińska-Kwak. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, pp. 9–24.
• Karsvall O., 2013, Retrogressiv metod. En översikt med exempel från historisk geografi och agrarhistoria. “Historisk Tidskrift” Vol. 133, no. 3, pp. 411–435.
• Kowalczyk R., 2004, Rozwój sieci dróg kołowych w Królestwie Polskim w latach 1815–1918, “Przegląd Nauk Historycznych” T. 3, nr 1, pp. 63−85.
• Kozieł Z., 1997, Concerning the need for development of the geomatic research method. “Geodezja i Kartografia” T. 66, nr 3, pp. 217–224.
• Kuna J., 2018, Bychawa 1919−1939. Kartograficzna rekonstrukcja miasta. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Kunz M., 2006, Standaryzacja danych kartograficznych i teledetekcyjnych do analizy zmian struktury krajobrazu. “Roczniki Geomatyki” T. 4, z. 3, pp. 119–129.
• Myga-Piątek U., 2005, Historia, metody i źródła badań krajobrazu kulturowego. “Problemy Ekologii Krajobrazu” T. 17, pp. 71–77.
• Nieścioruk K., 2004, Z metodyki badania map dawnych. “Annales UMCS” Vol. LIX, Sec. B, pp. 273–281.
• Nita J., Myga-Piątek U., 2012, Rola GIS w ocenie historycznych opracowań kartograficznych na przykładzie Wyżyny Częstochowskiej. „Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego” No 16, pp. 121–141.
• Panecki T, 2015, Modelowanie obiektów topograficznych w bazach danych historycznych. “Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-oeconomica” Vol. 21, pp. 37–51.
• Panecki T., 2018, Koncepcja struktury bazy danych historycznych obiektów topograficznych. Doctor diss. University of Warsaw, Faculty of Geography and Regional Studies. Warszawa.
• Pasławski J. (ed.), 2010, Wprowadzenie do kartografii i topografii. Wrocław: Wydawnictwo Nowa Era.
• Plit J., 2014, Analizy geograficzne i historyczne dawnych map. In: Dawne mapy jako źródła w badaniach geograficznych i historycznych. “Z Dziejów Kartografii” T. 18. Warszawa: Instytut Historii Nauki PAN, pp. 19–34.
• Ratajczak W., 1999, Modelowanie sieci transportowych. Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
• Ratajski L., 1989, Metodyka kartografii społeczno-gospodarczej. Warszawa: PPWK.
• Rutkowski H., 1973, Drogi. In: Atlas historyczny Polski. Mazowsze w drugiej połowie XVI wieku. Ed. W. Pałucki. Warszawa: Polska Akademia Nauk, pp. 112–120.
• Rutkowski H., 1993, Drogi. In: Atlas historyczny Polski. Województwo sandomierskie w drugiej połowie XVI wieku. Ed. W. Pałucki. Warszawa: Polska Akademia Nauk, pp. 121–127. Rutkowski H., 2014, Fundamenta historiæ. Pisma wybrane. Eds. M. Zbieranowski, M. Słoń. Warszawa: Instytut Historii PAN, Polskie Towarzystwo Historyczne, Towarzystwo Miłośników Historii.
• Semkowicz W., 1925, O potrzebie i metodzie badań nad krajobrazem pierwotnym. In: Pamiętnik Czwartego Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich w Poznaniu 6–8 grudnia 1925: I. Referaty. Lwów.
• Siemianowska E., 2012, O drogach, szlakach, babach, Prusach i metodzie czyli na marginesie polemiki między Mateuszem Boguckim a Robertem Klimkiem. “Pruthenia. Pismo poświęcone Prusom i ludom bałtyjskim” T. 7, pp. 221–309.
• Southall H., 2016, Constructing a Vision of Britain through Time: Integrating old maps, census reports, travel writing, and much else, into an online historical atlas. In: Historical Atlas: Its concepts and methodologies. Northeast Asian Historical Foundation. Ed. P.K. Bol, Seul, pp. 133–151.
• Stanisz A., 2006, Przystępny kurs statystyki z zastosowaniem STATISTICA PL na przykładach z medycyny. Warszawa: StatSoft Polska.
• Szady B., 2008, Zastosowanie systemów informacji geograficznej w geografii historycznej. “Polski Przegląd Kartograficzny” T. 40, nr 3, pp. 279–283.
• Szady B., 2012a, Czasowo-przestrzenne bazy danych jako narzędzie w geografii historycznej. “Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-oeconomica” T. 13, pp. 17–32.
• Szady B., 2012b, Mapa województwa lubelskiego Karola Perthéesa z 1786 roku jako źródło kartograficzne i historyczne. “Polski Przegląd Kartograficzny” T. 44, nr 3, pp. 26–35.
• Szady B., 2018, Dawna mapa jako źródło w badaniach geograficzno-historycznych w Polsce. “Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” T. 66, nr 2, pp. 121–141.
• Szilágyi M., 2014, On the Road: The history and archaeology of medieval communication networks in East-Central Europe. Budapest: Archaeolingua Alapítvány.
• Tyszkiewicz J., 2014, Geografia historyczna. Zarys problematyki. Warszawa: Wydawnictwo DiG.
• Wąsowiczówna T., 1953, W sprawie metody badań przebiegu wczesnośredniowiecznych dróg lądowych Polski. “Przegląd Zachodni” T. 9, nr 9-10, pp. 310–320.
• Wąsowiczówna T., 1959, Research on the mediaeval road system in Poland. “Archaeologia Polona” Vol. 2, pp. 125–140.
• Wąsowiczówna T., 1964, Uwagi w sprawie badań nad siecią drożną wczesnośredniowiecznej Małopolski. In: III Konferencja naukowa w Warszawie 13 i 14 kwietnia 1962. Referaty i dyskusje. Eds. W. Antoniewicz, P. Biegański. Warszawa, pp. 57–66.
• Zawadzki M., 2018, Sources and methods of reconstruction of postal roads in the second half of the 18th century on the example of the former Lublin Voivodeship. “Polish Cartographical Review” Vol. 50, no. 4, pp. 197–206.
• Związek T., 2017, Drogi. In: Atlas historyczny Polski. Mapy szczegółowe XVI wieku. Wielkopolska w II połowie XVI wieku. Eds. K. Chłapowski, M. Słoń. Warszawa: Instytut Historii PAN, pp. 268–290.
• Cartographic sources
• Mappa szczegulna województwa lubelskiego, 1:225,000, 1786, Karol Perthées, printed 1806, Paris.
• Mapa Galicji Zachodniej (Carte von West-Gallizien), 1:28,800, 1801–1804, Anton Mayer von Heldensfeld, manuscript in Wien.
• Topograficzna Karta Królestwa Polskiego, 1:126,000, 1822–1843, Karol Richter, Warszawa.
• Mapa topograficzna, 1:100,000, 1937–1938, Wojskowy Instytut Geograficzny, Warszawa.
• Textual sources – hand-written and printed
• „Dziennik Handlowy, zawierający w sobie wszystkie okoliczności czyli ogniwa całego łańcucha handlu polskiego Zaczęty w Warszawie roku 1786”. Available online at: http://pbc.biaman.pl/dlibra/docmetadata?id=35&from=publication
• Kartoteka województwa lubelskiego, Pracownia Atlasu Historycznego Polski, Instytut Historii PAN: Taryfa dymów i podymnego do exakcji lubelskiej wnoszonego z woj. lubelskiego i ziemi łukowskiej, 1775; Tabela dymów w województwie lubelskim, powiat Urzędowski, 1777; Spis Poniatowskiego z 1787 roku; Tabela dymów powiatu urzędowskiego, 1789; Lustracja starostwa ziemi łukowskiej i lustracja starostwa urzędowskiego i gołębskiego, 1789; Taryfa podymnego z dóbr w ziemi lubelskiej położonych r. 1789 ułożona, 1789; Tabela Dymów Ziemi Lubelskiej y Powiatu Urzędowskiego w 1790 r. opisana, 1790; Tabela Dymów Ziemi Lubelskiej y Powiatu Urzędowskiego w 1794 r. opisana, 1794.
• Geograficzno-statystyczne opisanie parafiów Królestwa Polskiego w roku 1796 przez K. Perthéesa Geografa Króla Stanisława Augusta. Manuscript at the V. Vernadsky National Library of Ukraine in Kiev (ref. no. I 5975).
• Góralski Z., 1956, Taryfa mostowego i grobelnego województwa lubelskiego z 1767 r. “Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” nr 3/4, pp. 541–574.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2020).