Suburbanizacja a możliwości zrównoważonego rozwoju przestrzennego wybranych gmin wiejskich Poznańskiego Obszaru Metropolitalnego

• Autorzy: Mrozik K. , Noskowiak A.

Identyfikatory

DOI

10.14597/INFRAECO.2018.3.1.051

Warianty tytułu

EN

Suburbanization and sustainable spatial development opportunities of selected rural communes in the Poznań Metropolitan Area (PMA)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem pracy jest ocena polityki przestrzennej gmin wiejskich poddanych presji suburbanizacji związanej z położeniem w sąsiedztwie Poznania - ośrodka wojewódzkiego, będącego jednocześnie rdzeniem Poznańskiego Obszaru Metropolitalnego i Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Poznania. Analizę wykonano dla dwóch jednostek samorządu terytorialnego, dla których w pierwszym etapie określono najwyższą intensywność procesu suburbanizacji, tj. Dopiewa i Komornik. W analizowanym dziesięcioleciu 2005-2014 liczba ludności zwiększyła się w gminie Komorniki z 13992 do 24433, czyli o 75%, a w gminie Dopiewo z 13460 do 22447, czyli o 67%. Z kolei średnie saldo migracji w Komornikach wyniosło 52 a w Dopiewie 55 osób na 1000 mieszkańców. Szczegółowe analizy wykazały, iż w gminie Komorniki realizacja polityki przestrzennej oparta została o tworzenie planów miejscowych, natomiast w gminie Dopiewo wciąż głównym narzędziem są decyzje administracyjne, a pokrycie planistyczne wynosi zaledwie 11%. Na podstawie przeprowadzonych analiz chłonności demograficznej można stwierdzić ponadto, że gmina Komorniki (w kontekście prognozy demograficznej) przeznacza tereny pod nową zabudowę mieszkaniową w sposób bardziej zrównoważony. Przeprowadzone analizy powinny stać się przyczynkiem do weryfikacji polityki przestrzennej analizowanych gmin.

EN

The aim of this paper is evaluation of spatial policy of the rural communes, which are under pressure of suburbanization resulting from being located near Poznań (a voivodship centre, and the core of Poznań Metropolitan Area and Functional Urban Area of Poznań). Two units of local self-government, Dopiewo and Komorniki, where in the first stage of the analysis the highest intensity of the process of suburbanization was determined, were analysed. In the analysed decade (2005-2014), the population of the Municipality of Komorniki increased by 75% from 13992 to 24433, and of the Municipality of Dopiewo by 67% from 13460 to 22447. In turn, average net migration rate was 52 per 1000 residents in Komorniki and 55 per 1000 residents in Dopiewo. Detailed analyses showed that in the Municipality of Komorniki the realisation of spatial policy has been based on creating local spatial development plans, while in the Municipality of Dopiewo the main tool for it are still administrative decisions, and the local spatial development plan coverage amounts to merely 11%. Moreover, the analyses of population absorptive capacity showed that - in context of demographic forecast - the Municipality of Komorniki allocates ground for housing development more rationally. These analyses should trigger verification of spatial policy of the aforementioned municipalities.

Słowa kluczowe

PL

suburbanizacja; polityka przestrzenna; gmina wiejska; chłonność demograficzna; rozwój zrównoważony

EN

suburbanization; spatial policy; rural commune; population absorptive capacity; sustainable development

• Wydawca: Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Czasopismo: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Rocznik: 2018
• Tom: nr III/1
• Strony: 755--769
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Mrozik K.

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Instytut Melioracji, Kształtowania Środowiska i Geodezji, ul. Piątkowska 94, 60-649 Poznań, Tel. [phone]

autor

Noskowiak A.

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Instytut Melioracji, Kształtowania Środowiska i Geodezji, ul. Piątkowska 94, 60-649 Poznań, Tel. [phone]

Bibliografia

• Brzeziński, C. (2010). Procesy suburbanizacji obszarów podmiejskich na przykładzie gmin powiatu pabianickiego. Zmiany przestrzenne. Acta Universitatis Lodziensis 245: 169-177.
• Feltynowski, M. (2010). Planowanie przestrzenne na obszarach wiejskich łódzkiego obszaru metropolitalnego a problem rozprzestrzeniania się miast. Infrastruktura i ekologia terenów wiejskich 13: 111-121.
• Idczak, P., Mrozik, K. (2017). Chłonność demograficzna jako kategoria wykorzystywana w procesie planowania zrównoważonej polityki przestrzennej gminy. Studia i Prace WNEiZ US 47/2: 55-66.
• Kowalewski, A., Mordasiewicz, J., Osiatyński, J., Regulski, J., Stępień, J., Śleszyński, P. (2013). Raport o ekonomicznych stratach i społecznych kosztach niekontrolowanej urbanizacji w Polsce wraz z załącznikami. Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. S. Leszczyńskiego PAN, Warszawa.
• Loibl, W., Köstl, M. (2008). Report on a methodology to delineate RUR subregions PLUREL deliverables D2.1.4.
• Mrozik, K. (2013). Zmiany jakości życia mieszkańców w gminie wiejskiej podlegającej suburbanizacji. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu 320: 91-101.
• Mrozik, K., Idczak, P. (2015). Suburbanizacja w wybranych gminach wiejskich Bydgosko – Toruńskiego Obszaru Metropolitalnego lokalnego. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Studia i Prace WNEiZ US 42/2: 183-194.
• Mrozik, K., Wiśniewska, A. (2013). Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego jako instrument zarządzania procesem suburbanizacji na terenach wiejskich na przykładzie obrębu geodezyjnego Skórzewo. Rocznik Ochrona Środowiska 15: 2126-2141.
• Nilsson Kjell i in. (2014). Strategies for Sustainable Urban Development and Urban-Rural Linkages. European Journal of Spatial Development, http://www.nordregio.se/Global/EJSD/Research briefings/article4.pdf.
• Parysek, J.J. (2013). Rozwój zrównoważony miast w kontekście współczesnej polskiej urbanizacji: aspekty przestrzenne. Studia Miejskie. Opole 9: 9-24.
• Śleszyński, P. i in. (2012). Propozycje wskaźników do oceny i monitorowania zagospodarowania przestrzennego w gminach ze szczególnym uwzględnieniem zagadnienia ładu przestrzennego. Polska Akademia Nauk, Warszawa.
• Warczewska, B., Przybyła, K. (2012). Implikacje wielofunkcyjnego rozwoju obszarów wiejskich w strefie podmiejskiej Wrocławia. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich 2(3): 89-100.
• Wskaźniki zrównoważonego rozwoju (2005). T. Borys (red.). Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko, Warszawa-Białystok.
• Zbierska, A., Zydroń, A., Szczepański, P. (2014). Proces suburbanizacji a warunki życia mieszkańców podpoznańskich i podwrocławskich gmin. Studia i Prace WNEiZ US 37/3: 303-313.
• Zydroń, A., Szczepański, P. (2014). Ocena procesu suburbanizacji na przykładzie wybranych gmin powiatu poznańskiego w latach 1999-2009. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu 339: 237-244.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).