PL EN


Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
Tytuł artykułu

Świadomość krajobrazowa mieszkańców. Przykład Górnego Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego

Treść / Zawartość
Identyfikatory
Warianty tytułu
EN
Landscape awareness among residents: the example of Upper Silesia and the Dąbrowa Basin
Języki publikacji
PL EN
Abstrakty
PL
W badaniach percepcji krajobrazu coraz częściej analizuje się stopień świadomości ludzi wobec zmian następujących w krajobrazie. Stanowi to wyraz zainteresowania mieszkańców stanem krajobrazu w jakim przebywają. W ostatnich latach w pracach nad dokumentami planistycznymi i strategicznymi, jako jeden z etapów, wykonuje się badania dotyczące określania postaw i świadomości krajobrazowej mieszkańców. Są one diagnozowane za pomocą badań społecznych, w szczególności ankiet i wywiadów bezpośrednich. W niniejszych badaniach, jako narzędzie wykorzystano formularz ankiety. Badaniem ankietowym objęto mieszkańców 11 gmin w obszarze dwóch regionów: Górnego Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego (n=300). Celem badań była identyfikacja świadomości krajobrazowej na podstawie analizy postaw mieszkańców wobec przekształceń krajobrazu. Wyniki badań wykazują zainteresowanie mieszkańców stanem krajobrazu, co jednak nie przekłada się na udział społeczeństwa w działaniach na rzecz jego ochrony i kształtowania.
EN
In studies of landscape perception, the degree of awareness of changes in the landscape among people is increasingly being analyzed. It is an expression of residents’ interest in the state of their everyday landscape. In recent years, as one of the stages of spatial and strategic planning, research to determine the attitudes and landscape awareness among residents is carried out. They are identified using social research techniques, in particular surveys and face-to-face interviews. In this study, the questionnaire method was used. The survey covered the inhabitants of 11 gminas in the area of two regions: Upper Silesia and the Dąbrowa Basin (n = 300). The aim of the research was to identify landscape awareness on the basis of the analysis of residents’ attitudes towards landscape transformations. The results of the research show that residents are interested in the quality of the landscape. However, this does not translate into public participation in efforts to protect and shape the landscape.
Rocznik
Tom
Strony
131--148
Opis fizyczny
Bibliogr. 40 poz., ryc., map., wykr.
Twórcy
  • University of Silesia in Katowice, Faculty of Earth Sciences, Sosnowiec, Poland
Bibliografia
  • Andrejczuk W., 2013: Funkcje krajobrazu kulturowego. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego PTG, 20: 65-81.
  • Babbie E., 2007. Badania społeczne w praktyce. Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa.
  • Badora K., 2014: Badanie społecznej percepcji krajobrazu jako podstawa oceny predyspozycji przestrzeni geograficznej do lokalizacji farm wiatrowych. Prace Komisji Krajobrazu kulturowego PTG, 25: 19-29.
  • Balling J. D., Falk J. H., 1982: Development of visual preference for natural environments. Environment and Behavior, 14 (1): 5-28.
  • Balmford A., Bruner A., Cooper P., Costanza R., Farber S., Green R., Jenkins M., Jefferiss P., Jessamay V., Madden J., Munro K., Myers N., Naeem S., Paavola J., Rayment M., Rosendo S., Roughgarden J., Trumper K., Turner R.K., 2002: Economic reasons for conserving wild nature. Science 297: 950-953 DOI 10.1126/science.1073947.
  • Bank Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego (BDL GUS) [https://bdl.stat.gov.pl/BDL/dane/teryt/jednostka/354] [07 Dec. 2018]
  • Bernat S., 2010. Doliny rzeczne i ich percepcja. Prace Komisji Krajobrazu kulturowego PTG, 13: 167-178.
  • Błaszczyk M., Suchocka M., Maksymiuk G., 2017: Kultura czy natura? Mechanizmy percepcji i preferencji wobec krajobrazu i form roślinnych. Prace Komisji Krajobrazu kulturowego PTG, 36: 21-32.
  • Bogdanowski J. 1994: Droga od percepcji do ochrony i kształtowania krajobrazu [in:] O percepcji środowiska (ed.): J. Bogdanowski, PAN, Komitet Naukowy Przy Prezydium PAN „Człowiek i Środowisko”. Zeszyty Naukowe 9: 149-172.
  • Boll T., von Haaren C., Albert C., 2014: How do urban dwellers react to potential landscape changes in recreation areas? Acase study with particular focus on the introduction of dendromass in the Hamburg Metropolitan Region. iForest – Biogeosciences and Forestry, 7: 423-433. DOI 10.3832/ifor1173-007
  • Böhm A., 2008: Między mandatem a partycypacją społeczną. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego PTG, 10: 515-524.
  • Cichoń M., 2008: Postawy proekologiczne społeczności małego miasta (Murowana Goślina, Wielkopolska). Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego PTG, 10: 533-542.
  • Chmielewski T. J., Śleszyński P., Chmielewski S., Kułak A., 2018: Ekologiczne i fizjonomiczne koszty bezładu przestrzennego. Prace Geograficzne nr 264. IGIPZ PAN, Warszawa.
  • Dąbrowska-Budziło K., 2008: Badanie opinii publicznej w studiach krajobrazowych. Prace Komisji Krajobrazu kulturowego PTG, 10: 543-551.
  • De Almeida G. M. A., Ramos M. A., Araújo E. L., Baldauf C., Albuquerque U. P., 2016: Human perceptions of landscape change: The case of a monodominant forest of Attalea speciosa Mart ex. Spreng (Northeast Brazil). Ambio, 45: 458-467. DOI 10.1007/s13280-015-0761-6
  • De Groot R., S., Alkemade R., Braat L., Hein L., Willemen L., 2010: Challenges in integrating the concept of ecosystem services and values in landscape planning, management and decision making. Ecological Complexity 7: 260-272. DOI 10.1016/j.ecocom.2009.10.006
  • European Landscape Convention, 2006. Journal of Laws 2006, no. 14, item 98.
  • Hanzl M., 2008: Partycypacja społeczna w planowaniu przestrzennym w europejskim programie wspólnotowym URBACT. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego PTG, 10: 567-578.
  • Hibszer A., 2013: Percepcja obiektów sakralnych Ojcowskiego Parku Narodowego przez miejscową ludność oraz turystów. Prace Komisji Krajobrazu kulturowego PTG, 22: 153-166.
  • Hunziker M., Felber P., Gehring K., Buchecker M., Bauer N., Kienast F., 2008: Evaluation of landscape change by different social groups. Results of two empirical studies in Switzerland. Mountain Research and Development 28: 140-147. DOI 10.1659/mrd.0952
  • Jakiel M., Bernatek-Jakiel A., 2015: Postrzeganie wybranych typów krajobrazu przez różne grupy kulturowe na przykładzie mieszkańców Krakowa i Stambułu. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego PTG, 29: 93-107.
  • Kistowski M., Śleszyński P., 2010: Presja turystyczna na tle walorów krajobrazowych Polski. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego PTG, 14: 34-48.
  • Kondracki J., 2011: Geografia regionalna Polski. Wyd. Naukowe PWN. Warszawa.
  • Meier C., Bucher A., Hagenbuch R., 2010: Landscape, Landscape Awareness and Landscape Identity as Potentials for Regional Development – An Empirical Case Studey in Southern Glarus, Switzerland. GAIA – Ecological Perspectives for Science and Society, 19 (3): 213-222. DOI 10.14512/gaia.19.3.11
  • Myga-Piątek U., Nita J., Sobala M., Pukowiec K., Dzikowska P., Żemła-Siesicka A., Piątek J. 2015: Sporządzenie audytu krajobrazowego – testowanie metodyki identyfikacji i oceny krajobrazu. Envi Consulting.
  • Naidoo R., Ricketts T.H., 2006: Mapping the economic costs and benefits of conservation. PLoS Biol: 4 DOI 10.1371/journal.pbio.0040360.
  • Palmer J. F. 1997: Stability of landscape perceptions in the face of landscape change. Landscape and Urban Planning, 37: 109-113 DOI https://doi.org/10.1016/S0169-2046(96)00375-1
  • Pawłowska K., 2008: Idea i metody partycypacji społecznej w architekturze krajobrazu. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego PTG, 10: 617-624.
  • Pukowiec-Kurda K., 2018: Landscape texture in anthropogenically transformed regions: The example of Upper Silesia and Dabrowa Coal Basin (southern Poland). Geographia Polonica, 91 (4): 1-12, DOI 10.7163/GPol.0123
  • Purcell A. T., Lamb R. J., Mainardi Person E., Falchero S., 1994. Preference or preferences for landscape? Journal of Environmental Psychology 14 (3): 195-209, DOI 10.1016/S0272-4944(94)80056-1
  • Ruiz J. P., Gonzalez-Bernaldez F., 1983: Landscape perceptions by its traditional users: The ideal landscape od Madrid livestock raises. Landscape Planning 9 (3-4): 279-297. DOI 10.1016/0304-3924(83)90008-4
  • Sobala M., 2018. Zmiany krajobrazu Beskidu Śląskiego i Żywieckiego w percepcji mieszkańców i jego ochrona. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego PTG, 39: 173-187. DOI 10.30450/201810.
  • Solon J., Borzyszkowski J., Bidłasik M., Richling A., Badora K., Balon J., Brzezińska-Wójcik T., Chabudziński Ł., Dobrowolski R., Grzegorczyk I., Jodłowski M., Kistowski M., Kot R., Krąż P., Lechnio J., Macias A., Majchrowska A.,Malinowska E., Migoń P., Myga-Piątek U., Nita J., Papińska E., Rodzik J., Strzyż M., Terpiłowski S., Ziaja W., 2018: Physico-geographical mesoregions of Poland: Varificaion and Adjustment of boundaries on the basis of contemporary spatial data. Geographia Polonica, 91(2): 143-170. DOI 10.7163/GPol.0115
  • Szczepańska M., 2014: Świadomość i aktywność społeczna w zakresie kształtowania i ochrony krajobrazu kulturowego obszarów wiejskich. Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, 26: 135-148.
  • Śleszyński P., 2007: Ocena atrakcyjności wizualnej mezoregionów Polski [in:] Znaczenie badań krajobrazowych dla zrównoważonego rozwoju. Profesorowi Andrzejowi Richlingowi w 70. rocznicę urodzin i 45-lecie pracy naukowej, Uniwersytet Warszawski, Warszawa.
  • Wojciechowski K. H., 1986: Problemy percepcji i oceny estetycznej krajobrazu, UMCS, Lublin.
  • Zhang H., Chen B., Sun Z., Bao Z., 2013: Landscape perception and recreation needs in urban green space in Fuyang, Hangzhou, China. Urban Forestry & Urban Greening 12: 44-52. DOI https://doi.org/10.1016/j.ufug.2012.11.001.
  • Zube, E. H., Pitt, D. G. and Anderson, T. W., 1974. Perception and Measurement of Scenic Resources on the Southern Connocticut River Valley. The Environmental Institute, University of Massachusetts, Amherst, MA.
  • Zube E.H., Sell J. L., Taylor J. G., 1982: Landscape perception: research, application and theory. Landscape Planning 9 (1): 1-33. DOI https://doi.org/10.1016/0304-3924(82)90009-0.
  • Zuzańska-Żyśko E., 2016: Procesy metropolizacji, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa.
Uwagi
PL
Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.baztech-b91274e6-e077-46f7-9964-a461a833343b
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.