On the existential security in view of the modern philosophy conceptions on transcience

• Autorzy: Adamkiewicz M. , Warchał A.

Warianty tytułu

PL

Wokół bezpieczeństwa egzystencjalnego, czyli nowożytna recepcja śmierci w filozofii

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The authors continue their discussion on transience as an existential security problem in philosophy, understood differently in particular historical periods. The third article on a subject presents modern philosophical positions on the temporality of man, with transience continually understood as the criterion of existential danger. The end of existence is treated as a source of anxiety, but this time free from earlier (i.e. medieval) inspirations based on expiation and hope for salvation, considered now, however, as a barrier to the unquestionable life rewards within the materialistically imagined world. Modern life concepts that were released, not without difficulty, from religious intellectual domination, foretold visions of not afterlife but temporal existence. Hence, the existential security born of this was sometimes distant from theology, despite the fact that it did not question the two-dimensional interpretation of being, and advocated the concept of life explained by the process of scientific (and philosophical) inquiries, suggested by studies in mechanics or medicine. Despite the significance of intellectual change that followed the separation of philosophy from theology (XVI century), and later the science from philosophy (XVI century), positions related to transience (death) were rather limited in number compared to, for example, the ancient period, and quite trivially commenting on this, after all, the most important life episode, in view of the life purposefulness, as was visible in the medieval period. Nevertheless, the weight of existential views is heavy in modern times, and even fascinating, as was the case, for example, with the thought of Soren Kirkegaard. Considering this circumstance of conscious utterance of fear of death, and the attendance to the material aspects of life, presents rather meaningful issues in reference to dying, as the authors sketch out. Because of those, the connection between perceptible existential appearance of life, and its security context, will be visible in the emancipating European modern philosophy.

PL

Autorzy kontynuują dyskusję na temat przemijania jako egzystencjalnego problemu bezpieczeństwa w filozofii, rozumianego różnie w poszczególnych okresach historycznych. Trzeci artykuł na ten temat przedstawia współczesne stanowiska filozoficzne na temat czasowości człowieka, z przemijaniem nieustannie pojmowanym jako kryterium zagrożenia egzystencjalnego. Koniec istnienia traktowany jest jako źródło lęku, ale tym razem wolnego od wcześniejszych (tzn. średniowiecznych) inspiracji opartych na ekspiacji i nadziei na zbawienie, uważanych teraz za barierę niekwestionowanych nagród życiowych w materialistycznie wyobrażonym świecie. Współczesne koncepcje życia, które zostały uwolnione, nie bez trudności, od religijnej intelektualnej dominacji, przepowiedzianych wizji nieśmiertelnego, ale doczesnego istnienia. Stąd egzystencjalne bezpieczeństwo z tego wynikające było czasem odległe od teologii, mimo że nie kwestionowało dwuwymiarowej interpretacji bytu i popierało koncepcję życia wyjaśnioną przez proces naukowych (i filozoficznych) dociekań, sugerowanych przez studia w zakresie mechaniki lub medycyny. Pomimo znaczenia zmian intelektualnych, które nastąpiły po rozdzieleniu filozofii od teologii (w XVI wieku), a następnie nauki z filozofii (w XVII wieku), pozycje związane z przemijaniem (śmierć) były raczej ograniczone w porównaniu do na przykład tych w starożytnym okresie i dość trywialnie komentowały ten ostatecznie najważniejszy epizod życiowy, biorąc pod uwagę celowość życia, jak to było widoczne w średniowieczu. Bez względu na to, waga poglądów egzystencjalnych jest ciężka w czasach współczesnych, a nawet fascynująca, na przykład w przypadku Sorena Kirkegaarda. Biorąc pod uwagę tę okoliczność świadomej wypowiedzi o lęku przed śmiercią i obecności w materialnych aspektach życia, przedstawia dość znaczące kwestie odnoszące się do umierania, jak autorzy szkicują. Z tego powodu związek między dostrzegalnym egzystencjalnym pojawieniem się życia a jego kontekstem bezpieczeństwa będzie widoczny w wyemancypowanej europejskiej nowoczesnej filozofii.

Słowa kluczowe

EN

individual security; philosophy; modernity; threat; transience

PL

indywidualne bezpieczeństwo; filozofia; nowoczesność; zagrożenie; przemijalność

• Wydawca: Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego
• Czasopismo: Studia Bezpieczeństwa Narodowego
• Rocznik: 2018
• Tom: R. 8, Nr 14
• Strony: 177--192
• Opis fizyczny: Bibliogr. 24 poz.

Twórcy

autor

Adamkiewicz M.

• Wojskowa Akademia Techniczna

autor

Warchał A.

• Wojskowa Akademia Techniczna

Bibliografia

• [1] Bacon F., Eseje, transl. Cz. Znamierowski, PWN, Warszawa 1959.
• [2] Brodziak A., Jesteś nieśmiertelny, Zakład Poligraficzno-Papierniczy, Bytom 1990.
• [3] Burckhardt J., Kultura Odrodzenia we Włoszech, transl. M. Kreczkowska, PIW, Warszawa 1991.
• [4] Feuerbach L., Myśli o śmierci i nieśmiertelności, [in:] Wybór pism, t. 1, transl. K. Krzemieniowa and M. Skwieciński, PWN, Warszawa 1988.
• [5] Fichte J.G., Powołanie człowieka, transl. A. Zieleńczyk, PWN, Warszawa 1956.
• [6] Garin E., Filozofia Odrodzenia we Włoszech, transl. K. Żaboklicki, PIW, Warszawa 1969.
• [7] Heller M., Kwantowa kosmologia i ostateczne rozumienie wszechświata, „Problemy” 1989, nr 2.
• [8] Kierkegaard S., Albo – albo, t. 2, transl. J. Iwaszkiewicz, PWN, Warszawa 1976.
• [9] Kierkegaard S., Choroba na śmierć, transl. J. Iwaszkiewicz, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 1995.
• [10] Legowicz J., Zarys historii filozofii. Elementy doksografii, Wiedza Powszechna, Warszawa 1983.
• [11] Montaigne M., Próby, transl. T. Żeleński (Boy), t. 1, PIW, Warszawa 1957.
• [12] Nietzsche F., Tako rzecze Zaratustra, transl. W. Berent, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 1995, p. 62.
• [13] Nietzsche F., Wiedza radosna, transl. L. Staff, Nakład Jakuba Mortkiewicza, Warszawa 1907.
• [14] Pascal B., Myśli, transl. T. Żeleński (Boy), Instytut Wydawniczy Pax, Warszawa 1989.
• [15] Pascal B., Rozprawy i listy, transl. T. Żeleński (Boy), Wydawnictwo Pax, Warszawa 1962.
• [16] Schopenhauer A., Aforyzmy o mądrości życia, transl. J. Garewicz, Czytelnik, Warszawa 1990.
• [17] Schopenhauer A., Świat jako wola i przedstawienie, t. 1, transl. J. Garewicz, PWN, Warszawa 1994.
• [18] Smith A., Teoria uczuć moralnych, transl. D. Petsch, PWN, Warszawa 1989.
• [19] Spinoza B., Etyka w porządku geometrycznym dowiedziona, transl. I. Myślicki, PWN, Warszawa 1954.
• [20] Tatarkiewicz W., Historia filozofii, t. 3, VI edition, PWN, Warszawa 1968.
• [21] Unamuno M., O poczuciu tragiczności życia wśród ludzi i wśród narodów, transl. H. Woźniakowski, Wydawnictwo Literackie, Kraków‒Wrocław 1984.
• [22] Walicki M., Studia renesansowe, Ossolineum, Wrocław 1964.
• [23] Wolter, O życiu, miłości i śmierci, choice & transl. J. Adamski, PWN, Wrocław 1961.
• [24] Życiński J., Filozofia w nowej fizyce, „Problemy” 1989, nr 6.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2020).