Geneza i formy terenów rekreacyjnych w kompozycji urbanistycznej modernistycznych zespołów mieszkaniowych. Część 2 - modernizm po II wojnie światowej i nurty go kontestując

• Autorzy: Bizio K.

Warianty tytułu

EN

Genesis and form of recreation areas in urban composition of modernist housing estates. Part 2 – modernism after World War II and trends contesting it

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Artykuł jest drugą częścią opracowania dotyczącego genezy i form rozwoju terenów rekreacyjnych w kompozycji modernistycznych zespołów mieszkaniowych. W części 1 omówiono rozwój środowiska mieszkaniowego idei do II wojny światowej, wyróżniając pięć typów kompozycji terenów rekreacyjnych. W części 2 omówiono rozwój modernizmu i ruchów go kontestujących po II wojnie światowej, wyróżniając dalszych osiem typów kompozycji (sześć typów kompozycji modernistycznych i dwa typy kompozycji kontestujących modernizmu, ale pozostających z nim w bezpośrednim związku). Jako typ 6 wyróżniono modernistyczne zespoły powstające w śródmieściach miast europejskich, na terenach zniszczonych podczas II wojny światowej. Kompozycje te znajdowały się najczęściej w kontrapunkcie wobec istniejącej wcześniej zabudowy zwartej, promując otwarte tereny rekreacyjne. Jako typ 7 zdefiniowano kompozycje socrealistyczne, które powstając w krajach Europy Środkowej i Wschodniej, stanowiły chwilowe odejście od idei modernistycznych, choć część z nich w kolejnych latach rozwijana była zgodnie z modernistycznymi schematami. Typ 8 stanowią najliczniejsze i najbardziej charakterystyczne dla powojennego modernizmu osiedla satelickie powstające od lat 50. do lat 80. XX w. Typ 9 to osiedla wywodzące się z koncepcji kompozycji liniowych i strukturalnych. Typ 10 stanowią zespoły późnego modernizmu, które w formie manifestów postulowały często radykalne połączenia architektury i terenów naturalnych. Typ 11 to urbanistyka postmodernizmu, który kontestował modernizm, ale w części schematów także nawiązywał do niego. Typ 12 to urbanistyka neomodernizmu powstająca na przełomie XX i XXI w., poszukująca inspiracji w szeroko rozumianym dorobku XX-wiecznego modernizmu. W podsumowaniu opisano główne trendy rozwojowe analizowanego zjawiska.

EN

The article is the second part of a study on the origins and forms of development of recreational areas in the composition of modernist housing estates. The first part discusses the development of residential environment before the World War II, distinguishing five types of composition of recreational areas. The second part discusses the development of modernism and movements contesting it after World War II, distinguishing additional eight types of composition (six types of modernist composition and two types of composition contesting modernism but remaining in a direct relationship with them). As type 6 are distinguished modernist units formed in the centers of European cities, in the areas destroyed during World War II. These compositions were mostly in counterpoint to the pre-existing compact developments, promoting open recreational areas. A type 7 is social realist composition, which created in the countries of Central and Eastern Europe, constituted temporary deviation from modernist ideas, although in subsequent years some of them has been developed in accordance with the modernist schemes. Type 8 are the most numerous and most typical for post-war modernism satellite settlements arisen from the 50s to the 80s of the twentieth century. Type 9 are settlements derived from the concept of linear and structural compositions. Type 10 are the units of late modernism, which frequently in the form of manifests argued for a radical combination of architecture and natural areas. Type 11 is a postmodernist urbanism that had modernism context, but in some schemes also alluded to it. Type 12 is a neomodern urbanism formed at the turn of the twentieth and twenty-first century, seeking inspiration in the broadly understood achievements of twentieth-century modernism. In the summary are described the main development trends of the analyzed phenomenon.

Słowa kluczowe

PL

architektura mieszkaniowa; teren rekreacyjny; kompozycja urbanistyczna; modernizm

EN

residential architecture; recreational area; urban composition; modernism

• Wydawca: Katedra Kształtowania Środowiska Mieszkaniowego, Instytut Projektowania Urbanistycznego, Wydział Architektury, Politechniki Krakowskiej
• Czasopismo: Środowisko Mieszkaniowe
• Rocznik: 2016
• Tom: nr 17
• Strony: 15--29
• Opis fizyczny: Bibliogr. 10 poz., il.

Twórcy

autor

Bizio K.

• Katedra Architektury Współczesnej i Metodologii Projektowania, Wydział Budownictwa i Architektury, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Bibliografia

• [1] Baran B., Postmodernizm, Inter Esse, Kraków 1992.
• [2] Berning M., Braum M., Giesecke J., Lütke Daldrup E., Schulz K.D. Berliner Wohnquartiere. Ein Führer durch 70 Siedlungen, Dietrich Reimer Verlag, Berlin 2003.
• [3] Buttlar A., Wittmann-Englert, Dolff Bonekämper G., Baukunst der Nachkriegsmoderne Architekturführer Berlin 1949–1979, Dietrich Reimer Verlag, Berlin 2013.
• [4] Clement A. Brutalism. Post-War British Architecture. Crowood Press.Ramsbury.2011.
• [5] Hansen O. (red. Gola J.), Towards Open Form / Ku Formie Otwartej, Fundacja Galerii Foksal, Revolver, Muzeum ASP w Warszawie, Warszawa 2005.
• [6] Krier L., Architektura. Wybór czy przeznaczenie, Arkady, Warszawa 2001.
• [7] Rave R., Bauen seit 1980 in Berlin, G+H Verlag, Berlin 2005.
• [8] Szafer T.P., Współczesna architektura polska, Arkady, Warszawa 1988.
• STRONY INTERNETOWE
• http://www.bumillerarchitekten.de, dostęp 30.05.2016 r.
• http://www.carpanetoschoeningh.de, dostęp 30.05.2016 r.