Wpływ poziomu zwierciadła wody gruntowej oraz warunków roku badań na wielkość ewapotranspiracji wierzby wiciowej (Salix viminalis L.) w świetle badań lizymetrycznych

• Autorzy: Rydałowski M.

Warianty tytułu

EN

The influence of groundwater level and year conditions on the evapotranspiration of salix viminalis l. in view of lysimetric analyses

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badano w latach 2009–2012 zależność między ewapotranspiracją wierzby wiciowej (Salix viminalis L.) a głębokością zwierciadła wody gruntowej na stacji lizymetrycznej w Falentach na czarnej ziemi zdegradowanej. Zwierciadło wody w lizymetrach w sezonie wegetacyjnym IV–X utrzymywano na stałym poziomie 30, 100 i 170 cm poniżej powierzchni gruntu. Corocznie stosowano takie same dawki nawożenia, jak w otoczeniu, tj. 50 kg N∙ha^-1, 30 kg P₂O₅∙ha^-1 i 70 kg K₂O∙ha^-1. W lizymetrach mierzono wilgotność gleby, różnicę między warstwą wody dolanej i odlanej do podtrzymania stałego poziomu zwierciadła wody w lizymetrze oraz wysokość opadu atmosferycznego. Z równania bilansu wody obliczono wysokość ewapotranspiracji uprawy w okresach dekadowych. Badania wykazały, że na ewapotranspirację miały istotny wpływ wszystkie analizowane czynniki, tzn. głębokość zwierciadła wody gruntowej oraz warunki roku (na poziomie α = 0,05). W warunkach położenia zwierciadła wody gruntowej na głębokości 30 cm (wariant A) stwierdzono istotnie mniejszą ewapotranspirację w porównaniu z pozostałymi wariantami (B –100 cm i C – 170 cm). Nie wykazano istotnej różnicy miedzy wariantami poziomu zwierciadła wody gruntowej 100 i 170 cm. Badania wykazały, że w całym okresie badawczym miało miejsce coroczne zmniejszanie zużycia wody wierzby wiciowej w procesie ewapotranspiracji. Prawdopodobnie jednym z czynników mających wpływ na zmniejszenie corocznych wielkości ewapotranspiracji wierzby, poza czynnikami meteorologicznymi, jest wiek rośliny.

EN

Studies on the relationship between the yield of Salix viminalis L. and groundwater table depth were performed in the lysimetric station in Falenty on black degraded earth in the years 2009–2012. The groundwater table depth in lysimeters was kept at a constant level of 30, 100 and 170 cm during the growing season (April–October). The lysimeters were fertilised with an annual dose of 50 kg•ha^-1 N, 30 kg•ha^-1 P₂O₅ and 70 kg•ha^-1 K ₂O, the same as in surrounding fields. Soil moisture, difference between poured and poured out water layer to maintain constant water table and atmospheric precipitation were measured in lysimeters. Evapotranspiration of plant crops was calculated for ten-day period with the water budget. The effect of groundwater table depth and year conditions on the evapotranspiration of Salix viminalis L. was demonstrated (levels of significance α= 0.05). Significantly lower evapotranspiration was noted at the groundwater table depth of 30 cm (variant A) compared with other variants (B – 100 cm and C – 170 cm). Statistically significant differences in evapotranspiration of willow were not found between the variants B and C. Lysimetric studies showed also that the water consumption in the evapotranspiration process by the willow decreased throughout the period of the study. Probably one of the factors having an impact on decrease in the annual evapotranspiration of willow beyond the meteorological factors is the age of the plant.

Słowa kluczowe

PL

ewapotranspiracja; opad atmosferyczny; poziom zwierciadła wody gruntowej; wierzba energetyczna

EN

energetic willow; evapotranspiration; groundwater level; precipitation; yield

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2016
• Tom: T. 16, z. 4
• Strony: 73--84
• Opis fizyczny: Bibliogr. 21 poz., rys.

Twórcy

autor

Rydałowski M.

• Instytut Technologiczno-Przyrodniczy, Zakład Inżynierii Wodnej i Melioracji, al. Hrabska 3, 05-090 Raszyn

Bibliografia

• ALLEN R., PEREIRA, L., HOWELL T., JENSEN M. 2011. Evapotranspiration information reporting: I. Factors governing measurement accuracy. Agricultural Water Management. Vol. 98(6) s. 899–920.
• BAC S., ROJEK M. 1999. Meteorologia i klimatologia w inżynierii środowiska [Meteorology and climatology in environmental engineering]. Wrocław. Wydaw. AR. ISBN 83-87866-66-0 ss. 314.
• BANASZYŃSKI A., SZCZUKOWSKI S., BUDNY J., GRĄDZKI M., GRALAK J., KUBIAK P. 2004. Alternatywne rolnictwo [Alternative agriculture]. Poznań. Dom Wydaw. Harasimowicz. ISBN 83-89245-17-5 ss. 118.
• BUDZYŃSKI W., SZCZUKOWSKI S., TWORKOWSKI J. 2009. Wybrane problemy z zakresu produkcji roślinnej na cele energetyczne. W: Przyszłość sektora rolno-spożywczego i obszarów wiejskich [Selected problems in the field of crop production for energy purposes. In: The future of the agrifood sector and rural areas]. I Kongres Nauk Rolniczych, Nauka – Praktyka. Puławy. Wydaw. IUNG-PIB s. 77–87.
• DRESZER K., MICHAŁEK R., ROSZKOWSKI A. 2003. Energia odnawialna – możliwości jej pozyskiwania i wykorzystania w rolnictwie [Renewable energy – the possibility of its acquisition and use In agriculture]. Kraków – Lublin – Warszawa. PTiR. ISBN 83-9170-53-7 ss. 256.
• DUBAS J.W., TOMCZYK A. 2005. Zakładanie, pielęgnacja i ochrona plantacji wierzb energetycznych [Establishment, maintenance and protection of energy willow plantations]. Warszawa. Wydaw. SGGW. ISBN 83-7244-617-2 ss. 112.
• GUIDI W., PICCIONI E., BONARI E. 2008. Evapotranspiration and crop coefficient of poplar and willow short-rotation coppice used as vegetation filter. Bioresource Technology. Vol. 99. Iss. 11 s. 4832–4840.
• GUS 2015. Energia ze źródeł odnawialnych w 2014 r. [Energy from renewable sources in 2014]. Warszawa. ISSN 1898-4347 ss. 70.
• International Renewable Energy Agency 2015. REMAP 2030 – Perspektywy rozwoju energii odnawialnej w Polsce [REMAP 2030 – Prospects for the development of renewable energy in Poland] [online]. Abu Dhabi ss. 60 [Dostęp 31.10.2016]. Dostępny w Internecie: www.irena.org/ DocumentDownloads/Publications/IRENA_REmap_Poland_paper_2015_PL.PDF
• JAWORSKI J. 1979. Rzeczywisty a wskaźnikowy opad atmosferyczny w zlewni górnej Wilgi [Actual and reference precipitation in the catchment area of the upper Wilga]. Przegląd Geograficzny. R. 24. Z 3–4 s. 281–292.
• JAWORSKI J. 2004. Parowanie w cyklu hydrologicznym zlewni rzecznych [Evaporation in the hydrological cycle of river basins]. Warszawa. PTG. ISBN 83-91031-1-1 ss. 422.
• KACZOROWSKA Z. 1962. Opady w Polsce w przekroju wieloletnim [Precipitation in Poland in the years section]. Prace Geograficzne. Nr 33. Warszawa. Wydaw. Geologiczne ss. 112.
• KANECKA-GESZKE E. 2015. Zużycie wody i plonowanie wierzby wiciowej (Salix viminalis L.) na glebach mineralnych o gospodarce opadowo-retencyjnej [Water consumption and yielding of willow (Salix viminalis L.) on mineral soils without ground water availability]. Maszynopis. Praca doktorska. Bydgoszcz. ITP ss. 162.
• LINDROTH A., BÅTH A. 1999. Assessment of regional willow coppice yield in Sweden on basis of water availability. Forest ecology and Management. Vol. 121(1) s. 57–65.
• MATYKA M. 2011. Rośliny potencjalnie przydatne do produkcji biomasy na użytkach rolnych [Plants potentially useful for the production of biomass on agricultural land]. Wieś Jutra. Nr 07–08 s. 13–16.
• Ministerstwo Gospodarki 2009. Prognoza oddziaływania na środowisko dokumentu „Polityka energetyczna Polski do 2030 r.” (Raport końcowy) [Strategic Environmental Assessment document “Polish Energy Policy until 2030” (Final Report)] [online]. Warszawa. [Dostęp 31.10.2016]. Dostępny w Internecie: http://www.me.gov.pl/galeria/DE/Prognoza_raport.pdf
• PISTOCCHI C., GUIDI W., PICCIONI E., BONARI E. 2009. Water requirements of poplar and willow vegetation filters grown in lysimeter under Mediterranean conditions: results of the second rotation. Desalination. Vol. 246(1) s. 137–146.
• RYDAŁOWSKI M. 2013. Wpływ poziomu wody gruntowej i wilgotności gleby piaszczystej na roczne przyrosty biomasy wierzby wiciowej w świetle badań lizymetrycznych [The influence of groundwater level and sandy soil moisture on the annual biomass increments of willow in view of lysimetric analyses]. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 13. Z. 4(44) s. 115–128.
• TROJANOWSKA A. 2010. Wykorzystanie zasobów wody oraz azotu przez rośliny energetyczne. W: Modelowanie energetycznego wykorzystania biomasy [Water use efficiency and nitrogen use efficiency of energy crops. In: Modelling of biomass utilisation for energy purpose]. Falenty– Warszawa. ITP s. 76–82.
• TRYBAŁA M. 1996. Gospodarka wodna w rolnictwie [Water management in agriculture]. Warszawa. PWRiL. ISBN 83-09-01644-1 ss. 256.
• ZSEMBELII J., KOVÁCS G., DEÁK D. 2013. Water use efficiency of energy willows determined in weighing lysimeters. W: 15. Gumpensteiner Lysimetertagung. Irdning. Lehr-und Forschungszentrum für Landwirtschaft s. 181–184.

Uwagi

PL

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).