Koncepcja relokacji zasobów dyspozycyjnych na obszarach bilansowych z uwzględnieniem ekosystemów zależnych od wód podziemnych – przykład zlewni Wisłoki

• Autorzy: Olesiuk G. , Prażak J. , Przytuła E. , Freiwald P.

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0012.4928

Warianty tytułu

EN

The idea of relocation of disposable resources in water management areas with regard to groundwater-dependent ecosystems – the Wisłoka catchment case study

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W latach 2013–2019 PIG-PIB podjął się realizacji zadania obejmującego dokumentowanie zasobów dyspozycyjnych wód podziemnych na potrzeby przeprowadzenia bilansów wodnogospodarczych. Jednym z obszarów bilansowych dokumentowanych bezpośrednio przez PIG-PIB jest zlewnia Wisłoki wraz z częścią zlewni Wielopolki, która obejmuje Karpaty fliszowe. Budowa geologiczno-strukturalna zlewni Wisłoki powoduje zróżnicowanie warunków hydrogeologicznych, a największe zasoby wód podziemnych występują w czwartorzędowych osadach dolin rzecznych. Zasoby dyspozycyjne lokowano w nich ze względu na miąższe (jak na warunki karpackie) pakiety utworów dobrze przepuszczalnych. W sytuacji, gdy część zasobów dyspozycyjnych (obliczona metodą hydrologiczną) nie mogła być wykorzystana w danej zlewni bilansowej, z uwagi na przekroczenie dopuszczalnego obniżenia zwierciadła wód podziemnych na obszarach chronionych, zdecydowano się na przesunięcie niewykorzystanych rezerw do rejonów bilansowych położnych w niższych odcinkach rzek, w sposób niekolidujący z ochroną ich przepływów nienaruszalnych.

EN

In 2013–2019, PGI-NRI carries out a project documenting groundwater disposable resources for conducting water-economic balances. Among the balance areas documented directly by the PGI-NRI is the Wisłoka catchment and part of the Wielopolka catchment covering the Flysch Carpathians. The geological and structural structure of the Wisłoka catchment brings about the diversification of hydrogeological conditions, and the largest amounts of groundwater are found in the Quaternary formations of river valleys. Disposable resources were located within them due to the thick (considering the Carpathian conditions) packages of well-permeable sediments. In a situation when part of disposable resources (calculated by the hydrological method) could not be used in a given drainage basin, due to exceeded permissible groundwater table reduction in protected areas, it was decided to transfer unused reserves to balance areas of midwives in lower sections of rivers in a manner that does not interfere with the protection of their minimum acceptable flows.

Słowa kluczowe

PL

zasoby dyspozycyjne; modelowanie hydrogeologiczne; rozmieszczenie zasobów dyspozycyjnych

EN

disposable resources; hydrogeological modelling; distribution of disposable resources

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
• Rocznik: 2018
• Tom: nr 471, Hydrogeologia, z. 15
• Strony: 127--135
• Opis fizyczny: Bibliogr. 9 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Olesiuk G.

• Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, ul. Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa

autor

Prażak J.

• Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy, Oddział Świętokrzyski, ul. Zgoda 21, 25-953 Kielce

autor

Przytuła E.

• Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, ul. Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa

autor

Freiwald P.

• Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, Oddział Karpacki, ul. Skrzatów 1, 31-560 Kraków

Bibliografia

• [1] CLC 2012 – Corine Land Cover – baza danych ogólnogeograficznych.
• [2] CZARNECKA H. (red.), 1980 – Podział hydrograficzny Polski 1 : 200 000. Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej. Wydaw. Geol., Warszawa.
• [3] GORCZYCA G., MANIECKA A., FISZER J., 2013 – Dokumentacja hydrogeologiczna określająca warunki hydrogeologiczne w związku z ustanawianiem obszarów ochronnych Głównego Zbiornika Wód Podziemnych nr 433 Dolina rzeki Wisłoka. Przedsiębiorstwo Geologiczne SA, Kraków.
• [4] HERBICH P., DĄBROWSKI S., NOWAKOWSKI C., 2007 – Wydzielenie rejonów wodnogospodarczych dla potrzeb zintegrowanego zarządzania zasobami wód podziemnych i powierzchniowych kraju [pr. niepubl., wykonana na zamówienie Ministra Środowiska]. Narod. Arch. Geol. PIG-PIB, Warszawa.
• [5] HERBICH P., KAPUŚCIŃSKI J., NOWICKI K., RODZOCH A., 2013 – Metodyka określania zasobów dyspozycyjnych wód podziemnych w obszarach bilansowych z uwzględnieniem potrzeb jednolitych bilansów wodno gospodarczych. Poradnik metodyczny. Ministerstwo Środowiska. Warszawa.
• [6] KONDRACKI J., 2009 – Geografia regionalna Polski. Wydaw. Nauk. PWN, Warszawa.
• [7] KSIĄŻKIEWICZ M., 1972 – Budowa geologiczna Polski. T. 4, Tektonika, cz. 3, Karpaty. Wydaw. Geol., Warszawa.
• [8] PACZYŃSKI B., SADURSKI A., 2007 – Hydrogeologia regionalna Polski. T. 1. Wody słodkie. Państw. Inst. Geol.-PIB, Warszawa.
• [9] WALCZAK U., KOWALSKI J., SZCZEGIELNIAK W., 1990 – Dokumentacja hydrogeologiczna zasobów wód podziemnych rozpoznanych w kategorii „C” w rejonie dorzecza Białej i Wisłoki. Przedsiębiorstwo Geologiczne SA, Kraków.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).