Znaczenie więzi w kontekście rozwoju biopsychospołecznego człowieka

• Autorzy: Piekacz A. , Trepka-Starosta J.

Identyfikatory

DOI

10.29119/1641-3466.2018.123.27

Warianty tytułu

EN

The importance of attachment in the context of the human biopsychosocial development

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W wielu opracowaniach naukowych jako znaczący czynnik ochronny przed występowaniem problemów społecznych, wskazuje się prawidłowe więzi społeczne. Dojrzałe zachowania społeczne będące fundamentem związku jednostki z grupą/ zbiorowością są mocno zakorzenione w historii rozwoju relacji przywiązania. W sytuacji gdy zaburzona jest relacja przywiązaniowa we wczesnym dzieciństwie dochodzi do trwałych zmian w rozwoju psychicznym jednostki. U osób z traumą relacyjną występują poważne trudności z regulacją i modulacją pierwotnych emocji, takich jak strach i wściekłość. Część tych symptomów stanowią również tendencje do zachowań impulsywnych (Liotti, Farina, 2016). Tak rozumiana trauma zaburza lub całkowicie uniemożliwia zdolność budowania relacji społecznych. Współczesna wiedza o człowieku skłania do holistycznego rozumienia wzajemnych powiązań między ciałem a umysłem. Dzięki neuronaukom wiadomo, że pewne struktury mózgu, czy szlaki nerwowe nie są w stanie się prawidłowo rozwinąć czy dojrzeć bez bliskiego kontaktu z drugim człowiekiem. Struktury mózgu regulujące reakcje przywiązaniowe nie dojrzewają samoistnie – do ich rozwoju potrzebny jest kontakt z drugim człowiekiem. Człowiek jest jednością biopsychospołeczną, a więc wszelkie doświadczenia społeczne mają wpływ na stan biochemiczny organizmu i przekładają się na jego reakcje behawioralne. Celem artykułu jest przedstawienie aktualnych doniesień naukowych z obszaru badań nad więziami w pojęciu biopsychospołecznym. Poprzez zestawienie różnych koncepcji wskazanie na potrzebę uwzględniania rozwoju relacji przywiązania w profilaktyce problemów społecznych.

EN

In many scientific studies, social bonds are indicated as a significant protective factor against the occurrence of social problems . Mature social behaviors that are the foundation of the individual's relationship with the group / collectivity are deeply rooted in the history of the development of attachment relations in the early stages of human life. In a situation where an attachment relationship is disturbed in early childhood permanent changes in the psychological development occur. People with relational trauma have serious difficulties regulating and modulating their original emotions, such as fear and rage. Some of these symptoms also constitute tendencies to impulsive behaviors (Liotti, Farina, 2016). Trauma understood in this way disturbs or completely prevents the ability to build social relations. Contemporary knowledge about a human being leads to a holistic understanding of the mutual connections between the body and the mind. Thanks to neurosciences, it is known that certain brain structures or nerve pathways are unable to properly develop or mature without close contact with another human being. Brain structures that regulate attachment reactions do not self-ripen – they need contact with another human being to develop them. Man is a biopsychosocial unity, and therefore all social experiences have an impact on the biochemical state of the body and translate into its behavioral responses. The aim of the article is to present current scientific reports from the area of research on ties in the biopsychosocial concept. By comparing different concepts, the need to consider the development of attachment relations in the prevention of social problems.

Słowa kluczowe

PL

przywiązanie; rozwój społeczny; trauma rozwojowa; teoria poliwagalna; neuroafektywny model relacyjny; NARM

EN

attachment; social development; developmental trauma; polyvagal theory; NeuroAffective Relational Model

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska
• Rocznik: 2018
• Tom: z. 123
• Strony: 387--396
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz.

Twórcy

autor

Piekacz A.

• Uniwersytet Śląski, Katowice

autor

Trepka-Starosta J.

• Wyższa Szkoła Bezpieczeństwa, Poznań

Bibliografia

• 1. Bowlby, J. (1969/2007). Przywiązanie. Warszawa: PWN.
• 2. D'Andrea, A. (2010). Czas oczekiwania. Jak przeżywają oczekiwanie na adopcję: dziecko, para małżeńska, profesjonaliści?. Poznań:Wydawnictwo Wyższa Szkoła Pedagogiki i Administracji im. Mieszka I .
• 3. Eger, E. (2018). Wybór. Przetrwać niewyobrażalne i żyć. Warszawa: Czarna Owca .
• 4. James, B. (2003). Leczenie dzieci po urazach psychicznych. Warszawa: Wydawnictwo PARPA .
• 5. Laurence, H., LaPierrre, A. (2018). Leczenie traumy rozwojowej. Warszawa: Instytut Terapii Psychosomatycznej.
• 6. Lessing – Pasternak, J. (2012). Dziecko zbuntowane między miłością a wolnością. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego Bydgoszcz .
• 7. Liotti, G., Farina, B. (2016): Traumatyczny rozwój. Warszawa: Fundacja Przyjaciele Martynki.
• 8. Marchwicki, P. (2004). Style przywiązania a postawy rodzicielskie. Doniesienie z badań. Roczniki Psychologiczne, tom VII, numer 2, s. 81-103.
• 9. Porges, SW. (2003). Social engagement and attachment: A phylogenetic perspective. Roots of Mental Illness in Children, Annals of the New York Academy of Sciences 1008, s. 31-47.
• 10. Rotshild, B. (2014). Ciało pamięta. Psychofizjologia traumy i terapia osób po urazie psychicznym. Kraków: Wydawnictwo UJ.
• 11. Sabaté E. (2003). Adherence – to long term therapies: evidence for action. WHO Report. Geneva [http://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/42682/9241545992.pdf;jsessionid=46671753E026F8D457D9AD42B97EE4BE?sequence=1].
• 12. Szewczuk, W. (1979). Słownik psychologiczny. Warszawa: Wiedza Powszechna.
• 13. Van Der Kolk, B. (2018). Strach ucieleśniony. Mózg, umysł i ciało w terapii traumy. Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca.
• 14. Van der Kolk, B.A., McFarlane AC, Weisaeth L (red.) (1996). Traumatic Stress: the effects of overwhelming experience on mind, body and society. Nowy Jork: Guilford Press.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).