Impact of peat excavation on water condition in the adjacent raised bog

• Autorzy: Mioduszewski W. , Kowalewski Z. , Wierzba M.

Warianty tytułu

PL

Oddziaływanie kopalni torfu na warunki wodne na przyległym torfowisku wysokim

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Wetlands, in which peat lands are included, as valuable ecosystems are strongly dependent of water that should be saved. On the other hand, peat is a valuable resource e.g. used in gardening. In this paper hydrologic research for evaluation of influence of excavation sites on the water conditions in raised bog have been presented. One of the Polish peat mines is directly adjacent to the natural raised bog that is a protected nature reserve and situated in the area of Natura 2000. The first attempts of industrial peat excavation, in the area, took place in 1970 (more than 40 years ago). Research on groundwater level, peat moisture and precipitation has been carried out. It has been proved that raised bogs of meaningful environmental values situated in the vicinity of the excavation site preserve their ecological value. The study shown that it is worth to protect raised bog even in such inconvenient situation. Some recommendation to preserve the natural value of the raised bog has been given.

PL

Do ochrony mokradeł, jako ekosystemów od wód zależnych, zobowiązuje w Unii Europejskiej między innymi Ramowa Dyrektywa Wodna. Zarówno w Polsce jak i w innych krajach torf jest nadal pozyskiwany na cele lecznicze, ogrodnicze lub jako podłoża organiczne do produkcji np. pieczarek. Szczególnie wartościowymi przyrodniczo obszarami są torfowiska wysokie, a jednocześnie torf wysoki jest cennym i poszukiwanym materiałem w ogrodnictwie. Jedna z polskich kopalni torfu wysokiego sąsiaduje bezpośrednio z torfowiskiem wysokim, objętym ochroną rezerwatową i znajdującym się na obszarze Natura 2000. Na torfowisku tym przed 40 laty rozpoczęto przemysłową eksploatację torfu w zachodnio-południowej części tego torfowiska. Eksploatacja trwa do dzisiaj. Północno-wschodnia część tego torfowiska została objęta ścisłą ochroną. Przeprowadzone zostały badania i analizy w celu oceny wpływu wydobywania torfu i związanego z tym obniżenia poziomu wód gruntowych na sąsiadującą część nieużytkowanego chronionego torfowiska wysokiego. Badania dotyczyły oceny warunków wilgotnościowych bez wnikania w ewentualne przekształcenia biotyczne. Prowadzone obserwacje i badania wykazują, że zasięg oddziaływania systemu odwadniającego badanej kopalni na wody podziemne terenów przyległych jest ograniczony. Nie obserwuje się procesów degradacji w strefie torfowiska chronionego przyległego do kopalni. Ocenia się, że zasięg oddziaływania ogranicza się do strefy 30–60 m od granicy kopalni (rowu głównego i pomocniczego). Wynika to ze specyficznych cech torfowisk wysokich. Podstawowym wynikiem przeprowadzonych analiz i badań jest wykazanie, że cenne obszary przyrodnicze, położone w bezpośrednim sąsiedztwie negatywnie oddziaływującej inwestycji, którą jest kopalnia torfu, mogą w pewnych warunkach zachować swoją wartość ekologiczną. Mimo tak niekorzystnego sąsiedztwa, obejmowanie torfowiska wysokiego różnymi formami ochrony jest celowe. Konieczne jest w tych warunkach prowadzenie obserwacji i pomiarów, co umożliwi podejmowanie odpowiednich działań w przypadku zaobserwowania niekorzystnych zjawisk. Pocieszająca jest również możliwość zwiększenia biologicznej różnorodności na terenie kopalni po zaprzestaniu wydobycia torfu.

Słowa kluczowe

EN

biological diversity; hydrology; peat excavation site; raised bog

PL

biologiczna różnorodność; hydrologia; kopalnia torfu; torfowisko wysokie

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Journal of Water and Land Development
• Rocznik: 2013
• Tom: no. 18 [I-VI]
• Strony: 49--57
• Opis fizyczny: Bibliogr. 22 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Mioduszewski W.

• Institute of Technology and Life Sciences, Department of Water Resources, Falenty, al. Hrabska 3, 05-090 Raszyn, Poland

autor

Kowalewski Z.

• Institute of Technology and Life Sciences, Department of Water Resources, Falenty, al. Hrabska 3, 05-090 Raszyn, Poland

autor

Wierzba M.

• Bureau of Ecological Studies NATURA Siedlce, Poland

Bibliografia

• [1.] AGATE E., BROOKS A. 1997. Waterways and wetlands – a practical handbook. Washington. Soil Conservation Service. ISBN 0-946752-30-3 pp. 169.
• [2.] CYBERSKI J., GRZEŚ M., GUTRY-KORYCKA M., NACHLIK E., KUNDZEWICZ Z.W. 2006. History of floods on the River Vistula. Hydrological Sciences Journal . Vol. 51. Iss. 5 p. 799–817.
• [3.] DEMBEK W., PAWLACZYK P., SIENKIEWICZ J., DZIERŻA P. 2004. Obszary wodno-błotne w Polsce [Wetlands in Poland]. Falenty. Wydaw. IMUZ. ISBN 83-88763-48-2 pp. 76.
• [4.] GUTRY-KORYCKA M. 2003. Long-term tendencies of water circulation in the protected lowland Łasica River catchment. Ecohydrology and Hydrobiology. Vol. 3: No. 3 p. 351–358.
• [5.] ILNICKI P. 2002. Torfowiska i torf [Peat bogs and peat]. Poznań. Wydaw. AR. ISBN 837160243X pp. 606.
• [6.] ILNICKI P. 2007. Impact of peat excavation on the nature of reserve Gorbacz. In: Wetlands, modelling and management. Eds. T. Okruszko, E. Maltby. Taylor and Francis. p. 139–147.
• [7.] ŁACHACZ A. 2001. Mineralization of nitrogen organic compounds on meadow post-boggy Soils. Acta Agrophysica. No. 52 p. 167–177.
• [8.] MATUSZKIEWICZ J.M. 1982. Ground water as the main factor differentiating the natural vegetation in a landscape phytocomplex (“Grabowy” range in the Kampinos Forest Complex). Societatis Botanicorum Poloniae. Iss. 2 p. 153–156.
• [9.] MIODUSZEWSKI W. 1989. Regulowanie zwierciadła wód gruntowych w dolinie małych rzek nizinnych [Adjusting the water table in the valleys of small lowland rivers]. Biblioteczka Wiadomości IMUZ. No. 73. Falenty. IMUZ pp. 124.
• [10.] MIODUSZEWSKI W., KOWALEWSKI Z. 2010. Drainage system in the Kampinos National Park. Journal of Water and Land Development. No. 14 p. 83–95.
• [11.] OKRUSZKO H. 1992. Siedliska hydrogeniczne, ich specyfika i zróżnicowanie. W: Hydrogeniczne siedliska wilgotnościowe [Hydrogenous sites, their specificity and differentiation. In: Hydrogenous moisture sites]. Ed. H. Okruszko. Biblioteczka Wiadomości IMUZ. No. 79. Falenty. IMUZ p. 5–14.
• [12.] OŚWIT J., DEMBEK W., JAROSIŃSKA U. 1992. Wpływ wydobywania torfu ze złoża wysokiego Karaska na środowisko przyrodnicze i stosunki wodne torfowiska i terenów do niego przyległych [Impact of peat extraction from the raised bog Karaska on natural environment and water level of the bog and adjacent areas]. Warszawa. Not pinted.
• [13.] PAWLACZYK P., WOŁEJKO L., JERMACZEK A., STAŃKO R. 2002. Poradnik ochrony mokradeł [Handbook of wetlands conservation]. Świebodzin. Wydawnictwo Lubuskiego Klubu Przyrodników pp. 270.
• [14.] PISAREK W., POLAKOWSKI B. 2001. Szata roślinna rezerwatu „Zielony Mechacz” i problemy związane z jego ochroną [The plant cover in the reserve „Zielony Mechacz” and problems with the protection]. Acta Botanica Warmiae et Masuriae. No. 1 p. 71–101.
• [15.] QUINTY F., ROCHEFORT L. 1997. Peatland restoration guide. Université Laval. Sainte-Foy. Canada pp. 21.
• [16.] ROGULEC E., FURMANKOWSKA A., TRZECIAK J., ZABŁOCKI S. 2010. Range determining factors and tendencies of groundwater level changes in wetland areas. Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego. No. 441 p. 73–82.
• [17.] ROWEL T.A. 1988. The peatland management handbook. Research and survey in nature conservation series. Iss. 14. Peterborough. Nature Conservancy Council. ISBN 0861394674 pp. 220.
• [18.] SCHOUTEN M.G.C. (ed.) 2002. Conservation and restoration of raised bogs. Geological, Hydrological and Ecological Studies. Dublin. Government Publications. ISBN 0755715594 pp. 220.
• [19.] SOKOŁOWSKI A.W. 2006. Przyroda województwa podlaskiego i jej ochrona [The nature in the Podlasie voivodship and its protection]. Łomża. ŁTN. ISBN 83-86175-57-5 pp. 336.
• [20.] Konwencja o obszarach wodno-błotnych mających znaczenie międzynarodowe, zwłaszcza jako środowisko życiowe ptactwa wodnego, sporządzona w Ramsarze dnia 2 lutego 1971 r. [The convention on wetlands of international importance especially as waterfowl habitats, prepared in Ramsar, February 2nd, 1971]. Dz. U. 1978. Nr 7 poz. 24.
• [21.] TACOGNA G., MUNRO K. (eds.) 2000. The Stream Keepers Handbook: A practical guide to stream and wetland care. Vancouver, BC. Salmonid Enhacement Program, Dept. Fisheries and Oceans. ISBN 0-660-15906-6 pp. 54.
• [22.] WIERZBA M. 2011. Inwentaryzacja przyrodnicza, waloryzacja przyrodnicza z oceną oddziaływania inwestycji na elementy przyrodnicze oraz opracowanie. Uzupełnienie do raportu o oddziaływaniu na środowisko przedsięwzięcia polegającego na wydobywaniu kopaliny ze złoża torfu Karaska w granicach działek gruntowych o nr ew. 187/16 i 187/18 obrębu Piasecznia, gm. Kadzidło, powiat ostrołęcki, woj. mazowieckie [Addendum to the report on environmental impact of the projects involving the extraction of mineral from the deposit Karaska bog on parcels 187/16 and 187/18 precinct Piasecznia, community of Kadzidło, district of Ostrołęka, Mazowieckie voivoidship]. Siedlce. Pracownia Badań Ekologicznych „NATURA”.