Rzeźba osuwiskowa południowo-wschodniej części Gór Wałbrzyskich, Sudety Środkowe

• Autorzy: Kotwicka Wioleta , Jancewicz Kacper , Migoń Piotr

Identyfikatory

DOI

10.7306/2019.47

Warianty tytułu

EN

Landslide morphology of the south-eastern part of the Wałbrzyskie Mountains, Middle Sudetes

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The occurrence of landforms induced by large-scale mass movements has never been reported from the SE part of the Wałbrzyskie Mts., despite detailed geological field mapping carried out twice in the 20th century. This paper provides the first description of landslide-affected slopes in this area, recognized through the combination of LiDAR DEM interpretation and field work. Fifteen landslides have been identified, ranging in size from less than 1 ha to 10.44 ha. Morphological signatures suggest that they represent various types, including minor translational slides, larger rotational complexes and valley-confined flowslides. Closed depressions typify several landslides. In a few instances the valley blocking by landslides can be inferred.

Słowa kluczowe

PL

osuwiska; geomorfometria; LiDAR; Sudety

EN

landslides; geomorphometry; LiDAR; Sudetes

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2019
• Tom: Vol. 67, nr 10
• Strony: 828--836
• Opis fizyczny: Bibliogr. 39 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Kotwicka Wioleta

• Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego, Uniwersytet Wrocławski, pl. Uniwersytecki 1, 50-137 Wrocław

autor

Jancewicz Kacper

• Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego, Uniwersytet Wrocławski, pl. Uniwersytecki 1, 50-137 Wrocław

autor

Migoń Piotr

• Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego, Uniwersytet Wrocławski, pl. Uniwersytecki 1, 50-137 Wrocław

Bibliografia

• 1. BERG G. 1925 - Geologische Karte von Preußen 1 : 25 000. Blatt Waldenburg.
• 2. BERG G., DATHE E., ZIMMERMANN E. 1910 - Geologische Karte von Preußen 1 : 25 000. Blatt Friedland i. Schl.
• 3. BORKOWSKI A., PERSKI Z., WOJCIECHOWSKI T., JÓŻKÓW G., WÓJCIK A. 2011 - Landslides mapping in Roznow Lake vicinity, Poland, using Airborne Laser Scanning data. Acta Geodyn. Geomat., 8 (3): 325-333.
• 4. BOSSOWSKI A., CYMERMAN Z., GROCHOLSKI A., IHNATOWICZ A. 1994-Szczegółowa Mapa Geologiczna Sudetów 1:25000, ark. Jedlina Zdrój. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• 5. BOSSOWSKI A., CYMERMAN Z., GROCHOLSKI A., IHNATOWICZ A. 1994-Objaśnienia do Szczegółowej Mapy Geologicznej Sudetów, ark. Jedlina Zdrój 1 : 25 000. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• 6. BŘEZNY M., PÁNEK T. 2017 - Deep-seated landslides affecting monoclinal flysch morphostructure: Evaluation of LiDAR-derived topography of the highest range of the Czech Carpathians. Geomorph., 285: 44-57.
• 7. DATHE E., BERG G. 1926 - Erläuterungen zur Geologischen Karte von Preußen und benachbarten deutschen Ländern. Lieferung 145. Blatt Waldenburg i. Schl. Berlin (2. Aufl.).
• 8. DATHE E., FINCKH L. 1924 - Geologische Karte von PreuBen 1 : 25 000. Blatt Charlottenbrunn.
• 9. DATHE E., ZIMMERMANN E., BERG G. 1910 - Erläuterungen zur Geologischen Karte von Preußen und benachbarten Bundesstaaten. Lieferung 145. Blatt Friedland i. Schl. Berlin.
• 10. DUSZYŃSKI F., MIGOŃ P., RÓŻYCKA M. 2016 - Osuwisko pod Turzyną w Górach Suchych (Sudety Środkowe). Przyr. Sudetów, 19: 143-166.
• 11. DUSZYŃSKI F., JANCEWICZ K., KASPRZAK M., MIGOŃ P. 2017 - The role of landslides in downslope transport of caprock-derived boulders in sedimentary tablelands, Stołowe Mts, SW Poland. Geomorph., 295:84-101.
• 12. FINCKH L. 1924 - Erläuterungen zur Geologischen Karte von Preußen und benachbarten Bundesstaaten. Blatt Charlottenbrunn.
• 13. GILEWSKA S. 1991 - Rzeźba. [W:] Starkel L. (red.), Geografia Polski. Środowisko przyrodnicze. PWN, Warszawa: 243-288.
• 14. GROCHOLSKI A. 1972 - Ślady osuwisk na stokach Lesistej Wielkiej w Górach Kamiennych. Polskie Towarzystwo Miłośników Nauk o Ziemi, Koło Górnicze w Gorcach, Biul. Inf., 11:9-14.
• 15. JABOYEDOFF M., OPPIKOFER T., ABELLAN A., DERRON M.-H., LOYE A., METZGER R., PEDRAZZINI A. 2012 - Use of LIDAR in landslide investigations: a review. Nat. Hazards, 61: 5-28.
• 16. JANCEWICZ K., MIGOŃ P. 2017 - Osuwiska w masywie Granicznika w Górach Kamiennych. Przyr. Sudetów, 20: 239-254.
• 17. JANCEWICZ K., TRACZYK A. 2017 - Mało znane formy ruchów masowych w dolinie Węglówki w Górach Bardzkich (Sudety Środkowe). Przyr. Sudetów, 20: 289-314.
• 18. KACPRZAK A., MIGOŃ P., MUSIELOK Ł. 20 13 - Using soils as indicators of past slope instability in forested terrain, Kamienne Mts, SW Poland. Geomorph., 194: 65-75.
• 19. KACZOROWSKI J. 2017 - Zapis typu ruchu osuwiska w rzeźbie terenu i jego obraz na wysokorozdzielczych numerycznych modelach terenu (NMT) na przykładzie wybranych osuwisk ze wschodniej części Beskidu Niskiego (Karpaty zewnętrzne, Polska). Prz. Geol., 65: 44-52.
• 20. KASPRZAK M., DUSZYŃSKI F., JANCEWICZ K., MICHNIEWICZ A., RÓŻYCKA M., MIGOŃ P. 2016 - The Rogowiec Landslide Complex (Central Sudetes, SW Poland) - a case of a collapsed mountain. Geol. Quart., 60: 695-713.
• 21. KASPRZAK M., TRACZYK A. 2012 - Uwarunkowania rozwoju osuwisk w środkowej części Gór Kamiennych (Sudety). Landf. Anal., 20: 65-77.
• 22. KOWALSKI A. 2018 - Osuwiska jako przyczyna błędnych interpretacji budowy geologicznej - przykłady z Sudetów. Biul. Państw. Inst. Geol., 474: 27-48.
• 23. KOWALSKI A., WAJS J., KASZA D.2018-Monitoring of anthropogenic landslide activity with combined UAV and LiDAR-derived DEMs - a case study of the Czerwony Wąwóz landslide (SW Poland, Western Sudetes). Acta Geodyn. Geomater., 15 (2): 117-129.
• 24. KOWALSKI A., WOJEWODA J. 2017 - Nowo rozpoznane formy osuwiskowe w dolinie Kaczawy na Pogórzu Kaczawskim (Sudety Zachodnie). Landf. Anal., 34: 15-27.
• 25. ŁAJCZAK A., CZAJKA B., KACZKA R.J. 2014 - The new features of landslide relief discovered using LiDAR - case study from Babia Góra massif, Western Carpathian Mountains. Quaest. Geogr., 33 (3): 77-88.
• 26. MARGIELEWSKI W. 2009 - Problematyka osuwisk strukturalnych w Karpatach fliszowych w świetle zunifikowanych kryteriów klasyfikacji ruchów masowych - przegląd krytyczny. Prz. Geol., 57: 905-917.
• 27. MIGOŃ P. 2006 - Geomorfologia. PWN, Warszawa.
• 28. MIGOŃ P., DUSZYŃSKI F., KASPRZAK M., RÓŻYCKA M. 2017a - Evolving slope instability zone at Mt. Turzyna (Sudetes, SW Poland) - An example of incipient deep-seated gravitational slope deformation. Geomorph.,61: 135-148.
• 29. MIGOŃ P., JANCEWICZ K., KASPRZAK M.2014 -Zasięg obszarów objętych osuwiskami w Górach Kamiennych (Sudety Środkowe) - porównanie map geologicznych i cyfrowego modelu wysokości z danych LiDAR. Prz. Geol., 62: 463-471.
• 30. MIGOŃ P., JANCEWICZ K., RÓŻYCKA M., DUSZYŃSKI F., KASPRZAK M. 2017b - Large-scale slope remodelling by landslides - geomorphic diversity and geological controls, Kamienne Mts., Central Europe. Geomorph., 289: 134-151.
• 31. MIGOŃ P., KASPRZAK M. 2011 - Morfologiczny zapis ruchów masowych na progach morfologicznych Gór Stołowych w świetle numerycznego modelu wysokości o dużej rozdzielczości. Przyr. Sudetów, 14: 115-124.
• 32. MIGOŃ P., RÓŻYCKA M., JANCEWICZ K. 2017–Zespół osuwisk na Toczku (Góry Bystrzyckie) w świetle analizy geomorfometrycznej. Przyr. Sudetów, 19: 167-188.
• 33. OSIKA A., WISTUBA M., MALIK I. 2018-Reliefevolution of landslide slopes in the Kamienne Mts (Central Sudetes, Poland) - analysis of a high-resolution DEM from airborne LiDAR. Contemp. Trends. Geosci., 7 (1): 1-20.
• 34. RÓŻYCKA M., MICHNIEWICZ A., MIGOŃ P., KASPRZAK M. 20 1 5 - Identification and morphometric properties of landslides in BystrzyckieMountains Sudetes, SW Poland) basedon data derived from airborne LiDAR. [W:] Jasiewicz J., Zwoliński Z., Mitasova H., Hengl T. (red.), Geomorphometry for Geosciences Adam Mickiewicz University in Poznań - Institute of Geoecology and Geoinformation, International Society for Geomorphometry, Poznań: 247-250.
• 35. SUTINEN R., HYVONEN E., KUKKONEN I. 2014 - LiDAR detection of paleolandslides in the vicinity of the Suasselka postglacial fault, Finnish Lapland. Intern. J. Appl. Earth Observ. Geoinf., 27: 91-99.
• 36. VAN DEN EECKHAUT M., POESEN J., VERSTRAETEN G., VANACKER V., NYSSEN J., MOEYERSONS J., VAN BEEK L.P.H., VANDEKERCKHOVE L. 2007 - Use of LIDAR-derived images for mapping old landslides under forest. Earth Surf. Proc. Landf., 32: 754-769.
• 37. WĘŻYK P. (red.) 2014 - Podręcznik dla uczestników szkoleń z wykorzystania produktów LiDAR, Informatyczny System Osłony Kraju przed nadzwyczajnymi zagrożeniami. GUGiK, Warszawa.
• 38. WÓJCIK A., WĘŻYK P., WOJCIECHOWSKI T., PERSKI Z., MACZUGA S. 2013 - Geologiczna i geomorfologiczna interpretacja danych z lotniczego skaningu laserowego (ALS) rejonu Kasprowego Wierchu (Tatry). Prz. Geol., 61: 234-242.
• 39. WOJCIECHOWSKI T., BORKOWSKI A., PERSKI Z., WÓJCIK A. 2012 - Dane lotniczego skaningu laserowego w badaniu osuwisk - przykład osuwiska w Zbyszycach (Karpaty Zewnętrzne). Prz. Geol., 60: 95-102.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2020).